Με τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας, Σιγκέρου Ίσιμπα, να ανακοινώνει την παραίτηση του, η προσοχή βρίσκεται στην επόμενη μέρα και στο ποιος θα αναλάβει τα ηνία της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.
Όπως μετέδωσε την Κυριακή το Reuters, η διαδικασία επιλογής του επόμενου ηγέτη της Ιαπωνίας είναι πιο περίπλοκη από ό,τι στο παρελθόν, καθώς το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) του Ισίμπα -το οποίο κυβέρνησε την Ιαπωνία κατά το μεγαλύτερο μέρος της μεταπολεμικής περιόδου- και ο μικρότερος εταίρος του στην κυβέρνηση έχασαν την πλειοψηφία τους και στις δύο Βουλές κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Αλλαγή φρουράς
Πρώτον, το LDP πρέπει να επιλέξει νέο πρόεδρο για να αντικαταστήσει τον Ισίμπα.
Στις τελευταίες εκλογές για την ηγεσία του κόμματος, τον Σεπτέμβριο του 2024, οι υποψήφιοι έπρεπε να εξασφαλίσουν 20 υποψηφιότητες από τους βουλευτές του κόμματος για να είναι επιλέξιμοι.
Οι υποψήφιοι θα ξεκινήσουν μια περίοδο συζητήσεων και εκστρατειών σε όλη την Ιαπωνία, η οποία θα κορυφωθεί με ψηφοφορία από τους βουλευτές και τα απλά μέλη του κόμματος. Το 2024, υπήρχαν εννέα υποψήφιοι και ο Ισίμπα κέρδισε στον δεύτερο γύρο.
Η ψηφοφορία
Με βάση την τελευταία κούρσα για την ηγεσία, κάθε βουλευτής έχει μία ψήφο, ενώ στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας ο ίδιος αριθμός ψήφων κατανέμεται μεταξύ των απλών μελών.
Ο υποψήφιος που εξασφαλίζει την απλή πλειοψηφία σε αυτή την ψηφοφορία γίνεται ηγέτης του κόμματος. Εάν κανείς δεν εξασφαλίσει την πλειοψηφία, ακολουθεί δεύτερος γύρος ψηφοφορίας μεταξύ των δύο υποψηφίων με τις περισσότερες ψήφους.
Στον δεύτερο γύρο, κάθε βουλευτής έχει και πάλι μία ψήφο, αλλά το μερίδιο των απλών μελών μειώνεται σε 47 ψήφους, μία για νομαρχιακή ενότητα της Ιαπωνίας.
Στην απίθανη περίπτωση ισοψηφίας, ο νικητής θα αποφασιστεί με κλήρωση. Αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ σε εκλογές για την ηγεσία, αλλά χρησιμοποιήθηκε το 2010 για να αποφασιστεί ποιος θα προεδρεύσει της κοινοβουλευτικής ομάδας του LDP στην άνω βουλή.
Κοινοβουλευτικά
Δεδομένου ότι το κόμμα δεν έχει πλειοψηφία σε κανένα από τα δύο κοινοβουλευτικά Σώματα της χώρας, δεν είναι εγγυημένο ότι ο πρόεδρος του LDP θα γίνει πρωθυπουργός.
Το 1994, το LDP σχημάτισε μια τριμερή συμμαχία με τον κύριο αντίπαλό του, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ιαπωνίας, και ένα μικρότερο νεοσύστατο κόμμα για να ανακτήσει την εξουσία, με τον Τομίτσι Μουραγιάμα να εκλέγεται πρωθυπουργός.
Με βάση τα ιστορικά προηγούμενα, η πιο ισχυρή κάτω βουλή θα ψηφίσει πρώτα για την επιλογή του πρωθυπουργού. Οι βουλευτές μπορούν να προτείνουν οποιονδήποτε υποψήφιο από τη βουλή και, ιστορικά, οι ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης έχουν προταθεί για την ψηφοφορία.
Οποιοσδήποτε υποψήφιος εξασφαλίσει απλή πλειοψηφία στον πρώτο γύρο κερδίζει την έγκριση. Εάν κανείς δεν εξασφαλίσει πλειοψηφία, ακολουθεί δεύτερος γύρος ψηφοφορίας μεταξύ των δύο υποψηφίων με τις περισσότερες ψήφους.
Στη συνέχεια, η ψηφοφορία περνά στην άνω βουλή, όπου ξεκινά μια παρόμοια διαδικασία, αν και μόνο τα μέλη της κάτω βουλής μπορούν να εκλεγούν πρωθυπουργοί.
Εάν υπάρχει διαφωνία μεταξύ των δύο βουλών, υπερισχύει η επιλογή της κάτω βουλής. Αυτό συνέβη το 2008, όταν η κάτω βουλή επέλεξε τον υποψήφιο του LDP και η άνω βουλή επέλεξε έναν υποψήφιο της αντιπολίτευσης.
Ο νέος πρωθυπουργός μπορεί επίσης να προκηρύξει πρόωρες γενικές εκλογές για να ζητήσει εθνική εντολή.