«Υπάκουσα τυφλά το αφεντικό. Νόμιζα ότι με αγαπούσαν». Με αυτόν τον τρόπο δικαιολογεί η 20χρονη σήμερα Σολ το πρώτο της έγκλημα για λογαριασμό μεξικανικού καρτέλ.
Η οδηγία ήταν μαζί με άλλους νεαρούς νεοσύλλεκτους να κάνουν μία απαγωγή, που κατέληξε σε βασανιστήρια και, τελικώς, σε φόνο. Ηταν τότε 12 ετών. Τη συγκλονιστική ιστορία της έφερε στο φως το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters σε ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ προ ημερών για τον εφιάλτη των καρτέλ στο Μεξικό με θύτες-θύματα παιδιά.
Η Σολ είχε ενταχθεί στο καρτέλ ναρκωτικών λίγους μήνες νωρίτερα, στρατολογημένη από κάποιον που γνώριζε, καθώς πουλούσε τριαντάφυλλα στο πεζοδρόμιο έξω από ένα μπαρ. Ξεκίνησε ως τσιλιαδόρος, αλλά ανέβηκε γρήγορα στην κλίμακα, λόγω του ενθουσιασμού για την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, της αφοσίωσής της και, ίσως, το πιο σημαντικό: της ηλικίας της, που την προστάτευε από αυστηρή τιμωρία στην περίπτωση σύλληψης.
Η Σολ αρνείται να αποκαλύψει πόσους ανθρώπους σκότωσε κατά τη διάρκεια της «θητείας» της στο καρτέλ. Ηταν εθισμένη στη μεθαμφεταμίνη από την ηλικία των εννέα ετών. Οταν ήταν 16 ετών, συνελήφθη για απαγωγή -η μόνη της ποινική καταδίκη- και πέρασε τρία χρόνια σε φυλακή ανηλίκων.
Στρατηγική
Οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας λένε στο Reuters ότι παιδιά όπως η Σολ είναι θύματα μιας στρατηγικής των μεξικανικών ομάδων οργανωμένου εγκλήματος για τη στρατολόγηση ανηλίκων στις τάξεις τους. Εκμεταλλεύονται την ανάγκη τους να νιώσουν πως ανήκουν σε μια ομάδα. Στην αργκό του καρτέλ είναι γνωστά ως «pollitos de colores», δηλαδή «πολύχρωμα κοτόπουλα», από τα χνουδωτά κλωσόπουλα που ψεκάζονται με τοξικά χρώματα και πωλούνται σε μεξικανικές εκθέσεις. Είναι φθηνά και δεν ζουν πολύ.
To Reuters επικοινώνησε με ενεργά μέλη του καρτέλ 14 έως 17 ετών μέσω του facebook και του TikTok. Πολλοί μοιράστηκαν φωτογραφίες τους κρατώντας τουφέκια, ενώ ένας είχε ένα καπέλο με ένα καρτούν κοτόπουλο που πυροβολούσε αυτόματους στόχους – μια αναφορά στα «πολύχρωμα κοτόπουλα». Οι περισσότεροι είπαν ότι είχαν στρατολογηθεί από συγγενείς ή φίλους. Κατά κανόνα, προέρχονται από σπίτια διαλυμένα από τη βία και τα ναρκωτικά ή ακόμα είχαν ήδη παλέψει με τις δικές τους εξαρτήσεις από ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη ή η μεθαμφεταμίνη.
«Συμμετέχεις με τη θανατική σου καταδίκη ήδη υπογεγραμμένη», δήλωσε στο πρακτορείο ένας 14χρονος που εντάχθηκε σε καρτέλ τους τελευταίους οκτώ μήνες, ζητώντας ανωνυμία για να προστατευτεί. «Αλλά αξίζει τον κόπο. Τώρα δεν πεινάμε και υπάρχει η αίσθηση της ασφάλειας».
Αυξανόμενη τάση
Το Γραφείο Διεθνών Εργασιακών Υποθέσεων της αμερικανικής κυβέρνησης εκτιμά ότι περίπου 30.000 παιδιά έχουν ενταχθεί σε εγκληματικές ομάδες στο Μεξικό. Ανεξάρτητες οργανώσεις, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των ευάλωτων παιδιών που είναι επιρρεπή στη στρατολόγηση ανέρχεται σε 200.000.
Μία έκθεση της μεξικανικής κυβέρνησης σχετικά με τη στρατολόγηση παιδιών από τα καρτέλ που δημοσιεύθηκε πέρυσι διαπίστωσε ότι ανήλικοι ηλικίας μόλις έξι ετών έχουν ενταχθεί στο οργανωμένο έγκλημα. Υπογράμμισε την αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας, όπως τα βιντεοπαιχνίδια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την προσέλκυση νεαρών νεοσύλλεκτων. Η έκθεση ανέφερε, επίσης, ότι στην πλειονότητά τους, ποσοστό 70%, οι έφηβοι που πέφτουν στα δίχτυα των καρτέλ μεγάλωσαν περιτριγυρισμένοι από υψηλά επίπεδα ακραίας βίας.
Επαγγελματίες-δολοφόνοι σε Σουδάν και Συρία
Πέρα από το Μεξικό υπάρχουν τα παιδιά-στρατιώτες που πολεμούν σε μέρη όπως το Σουδάν και η Συρία. Περιπτώσεις παιδιών-δολοφόνων έχουν εμφανιστεί και σε άλλα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Σουηδίας. Κοινή συνισταμένη «αυτά τα παιδιά είναι αναλώσιμα, θύματα εκμετάλλευσης και στο τέλος το μόνο που τα περιμένει είναι ο θάνατος», δήλωσε στο πρακτορείο η Γκαμπριέλα Ρουζί, ειδική σε θέματα νεολαίας στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού.
Παρά την έμφαση που έδωσε η κυβέρνηση υπό τον πρώην πρόεδρο, Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, και τώρα υπό την Κλαούντια Σέινμπαουμ, στην καταπολέμηση των κοινωνικών ριζών της βίας των καρτέλ -συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων που αποσκοπούν στο να κρατήσουν τα παιδιά μακριά από τα ναρκωτικά και το έγκλημα- μικρή πρόοδος φαίνεται να έχει σημειωθεί, δήλωσαν 15 εμπειρογνώμονες που μίλησαν στο Reuters.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα κυβερνητικά προγράμματα με στόχο τη διάσωση των στρατολογημένων παιδιών, αφού δεν υπάρχει ακόμη σαφές ποινικό πλαίσιο νόμου που να απαγορεύει τη στρατολόγηση ανηλίκων στο οργανωμένο έγκλημα.