Ενώ η αμερικανική κυβέρνηση διαμηνύει ότι στηρίζει το Ισραήλ στη νέα ανάφλεξη με το Ιράν, η Ουάσιγκτον έχει εκπέμψει τις τελευταίες ημέρες μηνύματα σε διάφορα μήκη κύματος, διαμορφώνοντας ένα θολό τοπίο ως προς την εμπλοκή της στη σύγκρουση.
Ενώ οι μάχες κλιμακώνονται, αυτή η ασάφεια εντείνει τη διάχυτη αίσθηση αβεβαιότητας – το ίδιο και η αναχώρησή του από τη σύνοδο της G7 στον Καναδά, σημειώνει σε ανάλυσή του το BBC. Ο ίδιος ανέφερε ότι απλώς υπήρχαν «σημαντικά πράγματα» στην Ουάσιγκτον στα οποία έπρεπε να επιστρέψει.
Ο Λευκός Οίκος είπε ότι η αναχώρησή του είχε να κάνει «με όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή», ενώ αργότερα ο ίδιος ανέφερε στο Truth Social ότι «δεν είχε καμία σχέση με εκεχειρία», διαψεύδοντας με αιχμηρά σχόλια τον Εμανουέλ Μακρόν.
Νωρίτερα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε ότι οι επιθέσεις βρίσκονταν «σε πλήρη συντονισμό» με τις ΗΠΑ.
To βρετανικό δίκτυο επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει τις επιλογές που έχει στα χέρια του ο Αμερικανός πρόεδρος απέναντι στην κλιμακούμενη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν.
1. Nα υποκύψει στις πιέσεις Νετανιάχου και να κλιμακώσει
Καθώς ισραηλινοί πύραυλοι εκτοξεύονταν κατά της Τεχεράνης την Πέμπτη, ο Τραμπ απειλούσε την ηγεσία του Ιράν με «ακόμα πιο σκληρές» επιθέσεις από τους Ισραηλινούς του συμμάχους με αμερικανικές βόμβες.
Ο υπέρτατος στόχος του Τραμπ είναι γνωστός. Οπως και ο Νετανιάχου, λέει ότι το Ιράν δεν μπορεί να έχει πυρηνικά όπλα. Στην ουσία, έχει δηλώσει πως η λύση που προτιμά (σε αντίθεση αυτή τη φορά με τον Νετανιάχου) είναι αυτό να επιτευχθεί μέσω συμφωνίας μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν (αυτή η επιλογή αντανακλά την εικόνα του διαπραγματευτή διεθνών προδιαγραφών, την οποία ο ίδιος ο Τραμπ προωθεί για τον εαυτό του).
Αλλά έχει αμφιταλαντευτεί ως προς το πώς θα φτάσει εκεί, άλλοτε στηριζόμενος στην απειλή βίας και άλλοτε ασκώντας πιέσεις σε διπλωματικό επίπεδο. Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα δήλωσε ότι μια ισραηλινή επίθεση στο Ιράν θα διευκόλυνε μια συμφωνία ή θα την «απέτρεπε».
Η απρόβλεπτη συμπεριφορά του Τραμπ περιγράφεται ως «στρατηγική» από τους υποστηρικτές του – η λεγόμενη θεωρία του «τρελού» στις διεθνείς σχέσεις. Η εν λόγω θεωρία έχει χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν για να περιγράψει τις διαπραγματευτικές μεθόδους του Τραμπ και στηρίζεται στο ότι η αβεβαιότητα και η ασάφεια αναφορικά με το ενδεχόμενο κλιμάκωσης έχουν ως στόχο να λειτουργήσουν ως εξαναγκασμός για τους αντιπάλους (ή ακόμα και για τους συμμάχους στην περίπτωση του Τραμπ).
Κάποιοι από τους συμβούλους και τους υποστηρικτές του Τραμπ υποστηρίζουν την προσέγγιση της «μέγιστης πίεσης» σε ό,τι αφορά το Ιράν. Θεωρούν ότι οι απειλές θα επικρατήσουν στο τέλος, καθώς –όπως ισχυρίζονται– το Ιράν δεν παίρνει στα σοβαρά την προοπτική διαπραγματεύσεων (αν και το 2015 η χώρα υπέγραψε συμφωνία για τα πυρηνικά επί προεδρίας Ομπάμα, από την οποία όμως ο Τραμπ αργότερα αποσύρθηκε).
Ο Νετανιάχου έχει ασκήσει συνεχείς πιέσεις στον Τραμπ να ακολουθήσει τη στρατιωτική και όχι τη διπλωματική οδό, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ –παρά τους ισχυρισμούς του ότι επιθυμεί να βραβευτεί με το Νόμπελ Ειρήνης– ίσως τελικά αναγνωρίσει την ανάγκη να κάνει πραγματικότητα τις απειλές του προς το Ιράν.
Είναι επίσης πιθανό το Ισραήλ να ασκήσει ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις παρασκηνιακά για μεγαλύτερη αμερικανική παρέμβαση, ώστε «να τελειώσει η δουλειά». Οι ΗΠΑ διαθέτουν βόμβες που το Ισραήλ πιστεύει ότι μπορούν να καταστρέψουν τις υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στο Φόρντο, την πιο ισχυρά οχυρωμένη πυρηνική εγκατάσταση της Τεχεράνης.
Καθώς οι επιθέσεις κλιμακώνονται, αυξάνεται παράλληλα και η πίεση στον Τραμπ από τους Ρεπουμπλικανούς στο Κογκρέσο που εδώ και καιρό ζητούν αλλαγή του καθεστώτος στο Ιράν.
Ο Τραμπ θα ακούσει μάλιστα το επιχείρημα ότι αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει τους Ιρανούς να διαπραγματευτούν μαζί του σε πιο αδύναμη θέση.
Αλλά το γεγονός παραμένει ότι οι Ιρανοί βρίσκονταν ήδη στο τραπέζι, ενώ ένας έκτος γύρος συνομιλιών που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί με τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είχε προγραμματιστεί στο Ομάν την Κυριακή. Οι συνομιλίες έχουν πλέον διακοπεί.
2. Η μέση λύση – Σταθερά το τιμόνι
Προς το παρόν, ο Τραμπ επαναλαμβάνει ότι οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονται στις επιθέσεις του Ισραήλ.
Η κλιμάκωση συνοδεύεται από σημαντικούς, και ενδεχομένως καθοριστικούς για την υστεροφημία του, κινδύνους για τον Τραμπ. Αμερικανικά αντιτορπιλικά και συστοιχίες πυραύλων εδάφους βοηθούν ήδη στην άμυνα του Ισραήλ έναντι της ιρανικής αντεπίθεσης.
Μερικοί από τους συμβούλους του Τραμπ στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας ίσως να τον προειδοποιούν να μην κάνει οτιδήποτε θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση των επιθέσεων του Ισραήλ στο Ιράν τις επόμενες ημέρες, ειδικά με ορισμένους ιρανικούς πυραύλους να παραβιάζουν τις αμερικανο-ισραηλινές άμυνες με θανατηφόρο αποτέλεσμα.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου υποστηρίζει τώρα ότι η στόχευση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, θα τερματίσει, αντί να κλιμακώσει, τη σύγκρουση.
Ωστόσο, Αμερικανός αξιωματούχος ενημέρωσε ορισμένα ειδησεογραφικά πρακτορεία το Σαββατοκύριακο ότι ο Τραμπ ξεκαθάρισε πως ήταν αντίθετος σε μια τέτοια κίνηση.
3. Υποχώρηση, με το βλέμμα στο κίνημα MAGA
Ενας από τους κύριους πολιτικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον Τραμπ είναι η εγχώρια υποστήριξή του.
Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο εξακολουθούν να τάσσονται σθεναρά υπέρ του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης παροχής αμερικανικών όπλων. Πολλοί έχουν υποστηρίξει σταθερά τις επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές φωνές εντός του κινήματος Make America Great Again (MAGA) του Τραμπ που τώρα απορρίπτουν κατηγορηματικά αυτή την παραδοσιακά «ακλόνητη» υποστήριξη προς το Ισραήλ. Τις τελευταίες ημέρες διερωτώνται γιατί οι ΗΠΑ διακινδυνεύουν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή, δεδομένης της υπόσχεσης της εξωτερικής πολιτικής με την ονομασία «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ.
Ο φιλοτραμπικός δημοσιογράφος Τάκερ Κάρλσον έγραψε μια καυστική κριτική την Παρασκευή, λέγοντας ότι οι ισχυρισμοί της αμερικανικής κυβέρνησης πως δεν εμπλέκεται δεν ήταν αληθινοί και ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να «παρατήσουν το Ισραήλ». Υπονόησε ότι ο Νετανιάχου «και η διψασμένη για πόλεμο κυβέρνησή του» ενεργούσαν με τρόπο που θα έσυρε αμερικανικά στρατεύματα για να πολεμήσουν για λογαριασμό του.
Ο Κάρλσον έγραψε: «Η συμμετοχή σε αυτό θα ήταν σαν να δείχνουμε το μεσαίο δάχτυλο στα εκατομμύρια των ψηφοφόρων που ψήφισαν με την ελπίδα να δημιουργήσουν μια κυβέρνηση που θα έβαζε επιτέλους τις ΗΠΑ πάνω απ’ όλα».
Ομοίως, η ένθερμα πιστή στον Τραμπ βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν έγραψε στην πλατφόρμα X ότι: «Οποιος ζητάει εντόνως να εμπλακούν πλήρως οι ΗΠΑ στον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν δεν είναι με το America First/MAGA».
Αυτό μπορεί και να συνιστά την αχίλλειο πτέρνα του Τραμπ: Τον πιέζει να αποστασιοποιηθεί από την ισραηλινή επίθεση και υπάρχουν ενδείξεις, τουλάχιστον δημόσια, ότι έχει ανταποκριθεί σε αυτή την πίεση.
Η συζήτηση για το κίνημα MAGA το περασμένο Σαββατοκύριακο συνέπεσε με την ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι συμφωνεί με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, ζητώντας τον τερματισμό του πολέμου. Την Κυριακή, δήλωσε ότι το Ιράν και το Ισραήλ πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία, προσθέτοντας: «Οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία σχέση με την επίθεση στο Ιράν».
Το Ιράν έχει ήδη απειλήσει να επιτεθεί σε αμερικανικές βάσεις στην περιοχή εάν, όπως στην πραγματικότητα συμβαίνει ήδη, η Ουάσιγκτον βοηθήσει την άμυνα του Ισραήλ.
Ο κίνδυνος τυχόν απωλειών Αμερικανών στρατιωτών ή πολιτών πιθανότατα θα οδηγήσει το επιχείρημα του απομονωτισμού του ΜΑGA σε εκθετική ενίσχυση, και με τη σειρά του ενδεχομένως να αυξήσει την πίεση στον Τραμπ να υποχωρήσει και να παροτρύνει τον Νετανιάχου να τερματίσει την επίθεση ταχύτερα.
Πηγή: BBC