Η χρήση ATACMS εναντίον στόχων σε ρωσικό έδαφος, που ανακοινώθηκε σήμερα, δεν είναι η πρώτη. Η Ουκρανία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά αμερικανικούς ATACMS μέσα στη Ρωσία, πριν από 364 ημέρες - υπάρχει άραγε εδώ κάποια σημειολογία; - στις 19 Νοεμβρίου 2024, όταν χτύπησε αποθήκη πυρομαχικών στην περιοχή Μπριάνσκ, λίγο μετά την άρση των περιορισμών από την κυβέρνηση Μπάιντεν. Ακολούθησαν νέες επιθέσεις στα τέλη Νοεμβρίου και τον Ιανουάριο 2025.
Σήμερα όμως, ήταν το ίδιο το ουκρανικό γενικό επιτελείο που ανακοίνωσε νέο πλήγμα με ATACMS σε μη κατονομαζόμενους στόχους εντός Ρωσίας. Η ανακοίνωση κάνει λόγο για «επιτυχή χρήση» του συστήματος και διαβεβαιώνει ότι τέτοιες επιχειρήσεις «θα συνεχιστούν», σε μια προφανή απόπειρα επιδειξης της άρσης των περιορισμών από τις ΗΠΑ, υπό τη νέα διακυβέρνηση Τραμπ. Ήταν άλλωστε από την στιγμή της ορκομωσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ που είχε σταματήσει η χρήση τους εναντίον της Ρωσίας.
Τι είναι οι ATACMS
Οι ATACMS (Army Tactical Missile System) είναι βαλλιστικοί πύραυλοι εδάφους–εδάφους με εμβέλεια έως 300 χιλιομέτρων. Εκτοξεύονται από τα συστήματα M270 MLRS και M142 HIMARS και κινούνται με ταχύτητα που φτάνει τα 1.500 μέτρα το δευτερόλεπτο, γεγονός που μειώνει τον χρόνο αντίδρασης της αντίπαλης αεράμυνας. Η καθοδήγησή τους βασίζεται σε συνδυασμό αδρανειακής πλοήγησης και GPS, δίνοντας ακρίβεια πλήγματος περίπου 200–250 μέτρων, ανάλογα με το μοντέλο και τις συνθήκες.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι κεφαλών: οι εκρηκτικές μονής κεφαλής, βάρους περίπου 225 κιλών, σχεδιασμένες για οχυρωμένους στόχους και υποδομές, και οι κεφαλές διασποράς, που μεταφέρουν έως 950 υποπυρομαχικά και μπορούν να καλύψουν περιοχή έως 33.000 τετραγωνικών μέτρων. Η δεύτερη κατηγορία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική εναντίον συγκεντρωμένων δυνάμεων, αεροπορικών βάσεων και αντιαεροπορικών συστημάτων.
Το συνολικό βάρος του πυραύλου κυμαίνεται μεταξύ 1,3 και 1,6 τόνων, ανάλογα με τη διαμόρφωση. Οι παλαιότερες εκδόσεις (όπως οι M39) χρησιμοποιούν κυρίως υποπυρομαχικά, ενώ οι πιο πρόσφατες (M48/M57) διαθέτουν μονή εκρηκτική κεφαλή υψηλής διατρητικότητας.
Λόγω της βαλλιστικής τροχιάς και του υψηλού ύψους πτήσης, οι ATACMS είναι πιο δύσκολοι στην αναχαίτιση από τα συμβατικά πυραυλικά συστήματα κρουζ, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με κορεσμό αεράμυνας. Παράλληλα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε νυχτερινές και δυσμενείς συνθήκες, χωρίς σημαντική απώλεια ακρίβειας.
Θα φέρουν αλλαγή στο πεδίο;
Παρότι οι ATACMS αυξάνουν σημαντικά την επιθετική εμβέλεια της Ουκρανίας, δεν αρκούν από μόνοι τους για να αλλάξουν τη συνολική εικόνα του πολέμου. Η σύγκρουση έχει εξελιχθεί σε πόλεμο αντοχής, με τη Ρωσία να διαθέτει μεγαλύτερα αποθέματα πυρομαχικών, βαθύτερες εφεδρείες και σταθερή βιομηχανική παραγωγή.
Οι ATACMS, όσο πολύτιμοι και αν είναι, δεν αλλάζουν μόνοι τους την ισορροπία. Αν όμως χρησιμοποιηθούν συστηματικά και σε συνδυασμό με άλλα συστήματα μεγάλης εμβέλειας, μπορούν να δυσκολέψουν σοβαρά τις ρωσικές επιχειρήσεις και να επηρεάσουν τη διαπραγματευτική θέση της Ουκρανίας τους επόμενους μήνες.
Όπως έχουν στο παρελθόν αναφέρει δυτικοί διπλωμάτες στο Κίεβο, η χρήση ATACMS είναι «σημαντική αλλά όχι καθοριστική». Η πραγματική στρατιωτική επίδραση περιορίζεται από τον μικρό αριθμό πυραύλων που μπορούν να παραδοθούν, καθώς το Πεντάγωνο διαθέτει περιορισμένα αποθέματα. Ταυτόχρονα, η Ρωσία έχει ήδη μεταφέρει μαχητικά, αντιαεροπορικά και κρίσιμες εγκαταστάσεις μακριά από τη ζώνη εμβέλειας.
Η ικανότητα των ATACMS να πλήξουν αεροδρόμια, αποθήκες και υποδομές δημιουργεί πίεση στη ρωσική επιμελητεία, όμως δεν επιφέρει άμεση μεταβολή στη γραμμή του μετώπου. Η Ουκρανία συνεχίζει να αντιμετωπίζει έλλειψη πυρομαχικών πυροβολικού και πίεση στα ανατολικά, όπου η Ρωσία κερδίζει σταθερά έδαφος.
Η χρησιμότητα των πυραύλων
Η χρήση ATACMS προσφέρει στην Ουκρανία ένα εργαλείο που αυξάνει το κόστος για τη Ρωσία και δίνει πολιτικό βάρος στις επόμενες αποφάσεις της Ουάσιγκτον. Στο επίπεδο της κλιμάκωσης, η Μόσχα έχει στο παρελθόν επαναλάβει ότι η χρήση δυτικών όπλων εντός Ρωσίας συνιστά «άμεση συμμετοχή» κρατών του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου το «πράσινο φώς» από τον Ντόναλντ Τραμπ για την χρήση τους αποτελεί μια κλιμάκωση της σύγκρουσης. Η οποία είναι άγνωστο που θα οδηγήσει.
Πηγή: newsbomb.gr