Σάλος έχει ξεσπάσει στην Αμερική με την δωρεά πολυτελούς αεροσκάφους Boeing 747-8 από το Κατάρ προς τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ με αφορμή την επίσκεψή του στις χώρες του Κόλπου: «Θα ήταν ανόητο να την αρνηθούμε» δήλωσε οπρόεδρος των ΗΠΑ χαρακτηρίζοντας ως σπουδαία τη δωρεάν ύψους αξίας 400 εκατ. ευρώ από το Κατάρ. «Την εκτιμώ ιδιαίτερα», δήλωσε προσθέτοντας ότι «δεν είμαι από εκείνους που θα απέρριπταν μια τέτοια προσφορά».
Δημοκρατικοί αξιωματούχοι εξέφρασαν ανησυχίες, εγείροντας ζητήματα ηθικής και διαφάνειας με αφορμή την προσφορά του αεροπλάνου το οποίο έχει αποκληθεί «παλάτι στον ουρανό», τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ επισήμως σε αρχηγό κράτους. Ο Τραμπ, ωστόσο, φάνηκε να αγνοεί τις έντονες αντιδράσεις. έχοντας ως επιχείρημα ότι δεν είναι η πρώτη φορά που Αμερικανός πρόεδρος ή μέλος της οικογένειάς του αποδέχεται ακριβά δώρα από άλλους ηγέτες.
Η Τζιλ Μπάιντεν, σύζυγος του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, έλαβε το 2023 ένα διαμάντι 7,5 καρατίων αξίας 20.000 δολαρίων, από τον Ινδό Πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι το οποίο αποτέλεσε το ακριβότερο δώρο που δόθηκε σε μέλος της πρώτης οικογένειας εκείνη τη χρονιά ενώ ο Τζο Μπάιντεν είχε δεχθεί ένα σετ γραφής αξίας 12.000 δολαρίων από τον Βλαντιμίρ Πούτιν το 2021.
Το τέως προεδρικό ζεύγος δεν είχε αρνηθεί και το κοινό δώρο όπως τα μεταξωτά χαλιά αξίας 28.800 δολαρίων που τους είχε προσφέρει ο τότε πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ασράφ Γκάνι με την απόφαση του Μπάιντεν να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη χώρα να ανακοινώνεται λίγες εβδομάδες μετά.
Αλλά και η οικογένεια Ομπάμα ήταν αποδέκτης πανάκριβων δώρων. Το 2009, ο τότε βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, Αμπντάλα μπιν Αμπντουλαζίζ, προσέφερε στην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, Μισέλ Ομπάμα, ένα σετ κοσμημάτων από ρουμπίνια και διαμάντια, αξίας 132.000 δολαρίων. Το σετ περιλάμβανε σκουλαρίκια, δαχτυλίδι, βραχιόλι και κολιέ και ήταν το πιο πολύτιμο δώρο που καταγράφηκε εκείνο το έτος από ξένη κυβέρνηση προς Αμερικανό αξιωματούχο. Επιπλέον, ο βασιλιάς Αμπντάλα χάρισε στην οικογένεια Ομπάμα και στους συνεργάτες του Λευκού Οίκου δώρα συνολικής αξίας άνω των 300.000 δολαρίων.
Οι κόρες των Ομπάμα, Σάσα και Μάλια, έλαβαν επίσης από τον Αμπντάλα μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ, της Σαουδικής Αραβίας ένα σετ κοσμημάτων με διαμάντια και σμαράγδια και ένα ακόμα με διαμάντια και ρουμπίνια, συνολικής αξίας 80.000 δολαρίων ενώ ο ίδιος ο Ομπάμα έλαβε ένα ρολόι, από λευκό χρυσό, αξίας περίπου 67.000 δολαρίων.
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, τέτοια δώρα δεν μπορούν να διατηρηθούν από τους αποδέκτες τους και πρέπει να παραδίδονται στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ. Η αποδοχή τους επιτρέπεται μόνο για να αποφευχθεί η διπλωματική αμηχανία, όπως αναφέρεται στα επίσημα έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών. Τι γίνεται όμως όταν μια χώρα προσφέρει ένα αεροπλάνο αξίας 400 εκατ. δολαρίων με τα ερωτήματα για το εάν κρύβεται κάποια προσπάθεια επιρροής πίσω από αυτή την κίνηση να είναι πολλά;
Συχνά, τα δώρα αποκαλύπτουν τις προσωπικότητες τόσο του δωρητή όσο και του αποδέκτη. Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, οι ξένοι ηγέτες τον προσέγγισαν με δώρα, όπως μια τσάντα γκολφ Louis Vuitton από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και ένα πορτρέτο του Τραμπ με χρυσό πλαίσιο από τον τότε Πρωθυπουργό του Βιετνάμ, Νγκουγιέν Σουάν Φουκ.
Στο μικροσκόπιο οι ηθικές προεκτάσεις:
Όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο ηθικής σύγκρουσης συμφερόντων, με αφορμή την προσφορά του Κατάρ που επισήμως δεν έχει αποδεχθεί ακόμα, ο Τραμπ απάντησε επιθετικά σε δημοσιογράφο του ABC: «Θα έπρεπε να ντρέπεστε που κάνετε αυτή την ερώτηση».
«Μας δίνουν ένα δωρεάν αεροσκάφος. Θα μπορούσα να πω: “Όχι, όχι, όχι, μη μας το δώσετε. Θέλω να σας πληρώσω ένα δισεκατομμύριο ή 400 εκατομμύρια δολάρια”. Ή θα μπορούσα απλώς να πω: “Ευχαριστώ πολύ”», ανέφερε.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, που είναι γνωστός για την πολυτελή ζωή που κάνει και την αγάπη του προς τα ιδιωτικά αεροσκάφη, υποστήριξε ότι η δωρεά δεν προορίζεται για τον ίδιο προσωπικά, αλλά για το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το αεροσκάφος στη θέση των δύο γερασμένων Boeing 747-200B. Τα αεροσκάφη αυτά χρησιμοποιούνται από το 1990, από την εποχή της προεδρίας του Τζορτζ Χ. Ου. Μπους, είναι πεπαλαιωμένα και το κόστος συντήρησής τους θεωρείται πολύ υψηλό. Ο Τραμπ έχει ήδη παραπονεθεί πολλές φορές για την κατάσταση των προεδρικών αεροσκαφών.
Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ωστόσο αναφέρουν ότι ο Τραμπ ενδέχεται να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το «ιπτάμενο παλάτι» και μετά τη λήξη της θητείας του, αφού η αμερικανική πολεμική αεροπορία θα το παραχωρήσει στο προεδρικό ίδρυμα του 45ου και 47ου προέδρου των ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση πιστεύει ότι αυτό είναι νόμιμο και δεν παραβιάζει τους νόμους κατά της διαφθοράς, ούτε τις διατάξεις του Συντάγματος που απαγορεύουν σε Αμερικανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους να δέχονται δώρα «από έναν βασιλιά, έναν πρίγκιπα ή ένα ξένο κράτος». Το υπουργείο Δικαιοσύνης θεωρεί ότι η απαγόρευση δεν παραβιάζεται επειδή το δώρο θα προσφερθεί στην πολεμική αεροπορία και όχι σε κάποιο μεμονωμένο πρόσωπο.
Η διπλωματική ιστορία καταγράφει πολλά ακριβά και περίεργα δώρα όχι μόνο σε προέδρους των ΗΠΑ αλλά σε βασιλείς και πρωθυπουργούς, αλλά αυτή η προσφορά ξεπερνά κάθε άλλη. Mένει να φανεί αν θα ο Ντόναλντ Τραμπ τελικά θα την αποδεχθεί. Η διπλωματία άλλωστε θέλει και τα δώρα της.
Πηγές: CNN, ndtv