Στο επίκεντρο έντονης πολιτικής και γεωπολιτικής αντιπαράθεσης βρίσκεται το σχέδιο της Framatome, του γαλλικού πυρηνικού ομίλου που ανήκει στη κρατική EDF, για την παραγωγή πυρηνικών καυσίμων ρωσικού σχεδιασμού στο εργοστάσιό της στο Λίνγκεν, στην Κάτω Σαξονία. Το εγχείρημα προβλέπει συνεργασία με τον ρωσικό κρατικό κολοσσό Rosatom και τη θυγατρική του TVEL, γεγονός που προκαλεί σοβαρές αντιδράσεις στη Γερμανία.
Σύμφωνα με γερμανικά μέσα ενημέρωσης, το σχέδιο θεωρείται εξαιρετικά ευαίσθητο, τόσο πολιτικά όσο και στρατηγικά, καθώς έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την ευρωπαϊκή γραμμή απεξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια, ιδίως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι ανησυχίες δεν περιορίζονται στο ενεργειακό σκέλος, αλλά επεκτείνονται σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας, πολιτικής επιρροής και προστασίας κρίσιμων υποδομών.
Όπως αποκαλύπτει το περιοδικό Politico, η υπόθεση έχει ανέβει στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας και αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του Γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, αναδεικνύοντας τη λεπτή ισορροπία μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και γεωπολιτικών δεσμεύσεων.
Από την πλευρά της, η Framatome υποστηρίζει ότι η συνεργασία με τη ρωσική πλευρά έχει καθαρά τεχνικό χαρακτήρα και είναι αναγκαία, προκειμένου η Ευρώπη να μπορέσει σε σύντομο χρονικό διάστημα να αντικαταστήσει τα ρωσικά πυρηνικά καύσιμα με μια «πλήρως ευρωπαϊκή λύση». Παρ’ όλα αυτά, γερμανικές υπηρεσίες ασφαλείας εκφράζουν έντονο σκεπτικισμό, προειδοποιώντας για πιθανούς κινδύνους πρόσβασης της Ρωσίας σε ευαίσθητη τεχνογνωσία, άσκησης επιρροής σε κρίσιμες αποφάσεις, αλλά και για φαινόμενα βιομηχανικής κατασκοπείας.
Το αίτημα αλλαγής της άδειας λειτουργίας του εργοστασίου στο Λίνγκεν –το οποίο σήμερα παράγει καύσιμα διαφορετικού τύπου– βρίσκεται υπό εξέταση εδώ και περισσότερα από τρία χρόνια, αποτυπώνοντας τις εσωτερικές αντιστάσεις και τις θεσμικές επιφυλάξεις στο Βερολίνο. Ιδιαίτερα αιχμηρός είναι ο υπουργός Περιβάλλοντος της Κάτω Σαξονίας, Κρίστιαν Μέγιερ (Πράσινοι), ο οποίος προειδοποιεί ότι η Γερμανία κινδυνεύει να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος, όταν επέτρεψε στη Gazprom να αποκτήσει ρόλο-κλειδί σε ενεργειακές υποδομές, καθιστώντας τη χώρα ευάλωτη σε πολιτικούς εκβιασμούς.
Παράλληλα, το σχέδιο έχει και έντονη εμπορική διάσταση. Εντάσσεται στον σκληρό ανταγωνισμό της Framatome με τον αμερικανικό όμιλο Westinghouse, ο οποίος ήδη παράγει πυρηνικά καύσιμα ρωσικού σχεδιασμού στη Σουηδία, αλλά και στη γενικότερη μάχη για τον έλεγχο της αγοράς πυρηνικών καυσίμων στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, όπου αρκετοί αντιδραστήρες εξακολουθούν να βασίζονται σε ρωσική τεχνολογία.
Η Framatome διαβεβαιώνει ότι αναπτύσσει ταυτόχρονα δικό της, ανεξάρτητο σχεδιασμό καυσίμων, με αυστηρά διαχωρισμένες ομάδες εργασίας, τονίζοντας ότι μετά το 2022 οι επαφές με Ρώσους ειδικούς έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο. Ωστόσο, όπως σημειώνουν τα γερμανικά ΜΜΕ, το έργο συνοδεύεται από έντονο λόμπινγκ στο Βερολίνο υπέρ της έγκρισής του.
Την ίδια στιγμή, αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στον ρωσικό πυρηνικό τομέα, μέσω του σχεδίου REPowerEU δηλώνει ότι προετοιμάζει το έδαφος για την πλήρη απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια και την ανάπτυξη εναλλακτικών, καθαρά ευρωπαϊκών πυρηνικών καυσίμων. Το αν το Λίνγκεν θα αποτελέσει γέφυρα προς αυτή τη μετάβαση ή νέο σημείο τριβής, παραμένει ανοιχτό ερώτημα.