Ο Φρίντριχ Μερτς αναμένεται να αναλάβει την Τρίτη τα καθήκοντά του ως καγκελάριος της Γερμανίας. Ποια τα σχέδιά του για την ΕΕ και τη γαλλογερμανική συνεργασία ειδικότερα;
«Είμαστε έτοιμοι να φέρουμε αποτελέσματα και να σχηματίσουμε στη Γερμανία μία κυβέρνηση, η οποία θα είναι ένας από τους πιο ισχυρούς Ευρωπαίους υποστηρικτές που έχετε δει ποτέ από τη χώρα μου», υπόσχεται ο Φρίντριχ Μερτς στους συναδέλφους του στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).
Στο συνέδριο του κόμματος στις αρχές της περασμένης εβδομάδας ο Μερτς έδωσε μία πρόγευση της πολιτικής που θα χαράξει σε επίπεδο ΕΕ: ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενότητας και των αμυντικών δυνατοτήτων της Ένωσης, υποστήριξη νέων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου, αναδιαμόρφωση του πλαισίου για την προστασία του κλίματος και την ανταγωνιστικότητα, όπως και μείωση των μεταναστευτικών ροών.PauseUnmuteLoaded: 0%Fullscreen
Η Γερμανία ως ηγέτιδα δύναμη εντός ΕΕ
Ο Μερτς προσέθεσε ακόμη πως υπό την ηγεσία του η Γερμανία θα αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες και θα καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για την πρόοδο της ΕΕ.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο κανείς δεν θέλει η Γερμανία – η χώρα με τους περισσότερους κατοίκους και η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ – να ασκεί πιέσεις για την προώθηση των συμφερόντων της, εκμεταλλευόμενη τον κομβικό της ρόλο στην Ένωση, επισημαίνει ο Ράφαελ Λος, πολιτικός επιστήμονας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR) στο Βερολίνο.
Αντιθέτως, η Γερμανία θα πρέπει να επιδιώκει μία εξισορρόπηση δυνάμεων σε ενωσιακό επίπεδο, προκειμένου και τα μικρότερα κράτη-μέλη να μπορούν να «ακουστούν».
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας
Στον τομέα της άμυνας στόχος του Μερτς είναι η οργάνωση της ευρωπαϊκής άμυνας «με έναν πολύ πιο αποτελεσματικό τρόπο, με σκοπό να βελτιωθεί το επίπεδο των αμυντικών δυνατοτήτων της Ένωσης». Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται τα ζητήματα με «πραγματισμό», ιδίως όσον αφορά την από κοινού εξοπλιστική ανάπτυξη της Ευρώπης – και αυτό θα πρέπει να γίνει και ανεξαρτήτως του ΝΑΤΟ, συνθήκη που αποτελεί «προϋπόθεση για τη διαφύλαξη της ελευθερίας και της ειρήνης στην ευρωπαϊκή ήπειρο», όπως υπογράμμισε ο Μερτς. Η ΕΕ έχει λάβει ήδη μέτρα για τη χάραξη μίας νέας στρατηγικής άμυνας και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών εξοπλισμών.
Όπως είχε δηλώσει και το βράδυ των γερμανικών εκλογών, για τον Μερτς η ενίσχυση της Ευρώπης είναι «απόλυτη προτεραιότητα» και απώτερος στόχος καθίσταται η σταδιακή ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ.
Αναβίωση της γαλλογερμανικής μηχανής;
Αυτές οι δηλώσεις πρέπει να βρίσκουν απολύτως σύμφωνο και τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν – και η σχέση Μερτς-Μακρόν είναι κομβικής σημασίας και για την ΕΕ συνολικά, διότι παραδοσιακά οι σχέσεις Γαλλίας-Γερμανίας αποτελούν την κινητήριο δύναμη πίσω από την ανάπτυξη και την εξέλιξη της Ένωσης.
Όπως εξηγεί ο Πολ Μορίς, γενικός γραμματέας της επιτροπής μελέτης για τις γαλλογερμανικές σχέσεις στο γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (IFRI), Γερμανία και Γαλλία παραμένουν οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις της ΕΕ, δεδομένης και της σημασίας των δύο κρατών για την οικονομία και την πολιτική άμυνας.
Τώρα ο Μακρόν ελπίζει πως ο Μερτς θα αποτελέσει έναν σημαντικό εταίρο στην υλοποίηση του σχεδίου για τη στρατηγική αυτονομία της ηπείρου – τόσο στον κλάδο της άμυνας, όσο και των πρώτων υλών, της τεχνολογίας ή της ενέργειας.
Ιδίως στην ενεργειακή πολιτική και την πολιτική άμυνας ο Μορίς αναμένει νέες γαλλογερμανικές πρωτοβουλίες για την ΕΕ – εν αντιθέσει με τα τελευταία χρόνια, όταν και η ενεργειακή πολιτική αποτέλεσε αιτία διαμάχης μεταξύ των δύο κρατών. Ο ειδικός εκτιμά πως με τη νέα κυβέρνηση η διακρατική συνεργασία θα γίνει ευκολότερη – μεταξύ άλλων και όσον αφορά τη γαλλική πυρηνική ενέργεια, μιας και η Γερμανία χρειάζεται φτηνή ενέργεια για την οικονομία και τους πολίτες της.
Ο πολιτικός αναλυτής Ράφαελ Λος αναμένει από την πλευρά του πως Γερμανία και Γαλλία θα συνομιλήσουν και για το ζήτημα ανάπτυξης μίας ευρωπαϊκής πυρηνικής αποτρεπτικής δύναμης. Ενώ οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν έθιγαν το εν λόγω θέμα στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου – εξαιτίας και της αμερικανικής προστατευτικής ασπίδας – ο Φρίντριχ Μερτς έχει δηλώσει πως θέλει τώρα να συζητήσει επί του συγκεκριμένου ζητήματος με τον Γάλλο πρόεδρο.
Πού διαφωνούν Γαλλία και Γερμανία;
Παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις των ειδικών, πάντως, υπάρχουν και τομείς στους οποίους Γερμανία και Γαλλία διαφωνούν, όπως για παράδειγμα η συμφωνία ΕΕ-Mercosur, την οποία η Γερμανία στηρίζει, ενώ η Γαλλία όχι.
Η Γαλλία τάσσεται επίσης υπέρ της ανάληψης κοινού χρέους για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών. Η Γερμανία από την άλλη πλευρά απορρίπτει παραδοσιακά την κοινή ανάληψη χρέους.
Η κυβερνητική συμφωνία για τον νέο γερμανικό συνασπισμό αναφέρει αντιστοίχως πως η Γερμανία δεν ευθύνεται για τα χρέη άλλων κρατών-μελών, καθώς και ότι η χρηματοδότηση δαπανών εκτός των πλαισίων του προϋπολογισμού θα πρέπει να γίνεται μονάχα κατ’ εξαίρεση.
Θετικές οι Βρυξέλλες στη νέα γερμανική κυβέρνηση
Οι Βρυξέλλες βλέπουν πάντως θετικά τη νέα γερμανική κυβέρνηση, ελπίζοντας πως, εν αντιθέσει με τον συχνά διχασμένο συνασπισμό «Φανάρι», η κυβέρνηση Μερτς θα είναι σε θέση να επιταχύνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και το νομοθετικό έργο σε ενωσιακό επίπεδο.
Όπως επισημαίνει ο Ράφαελ Λος, η Γερμανία θα έχει κομβικό ρόλο και στον καθορισμό του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ από το 2028, οι διαπραγματεύσεις επί του οποίου αναμένεται να μπουν τώρα στην τελική ευθεία.
Στο μεταναστευτικό βέβαια είναι ακόμη αμφίβολο το εάν ο Μερτς θα στηρίξει τη χάραξη μίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ή εάν θα θελήσει να εφαρμόσει τις θέσεις του ακόμη και σε αντίκρουση με το κείμενο ευρωπαϊκό δίκαιο.
Πέραν αυτών Βρυξέλλες και Βερολίνο θα πρέπει στο προσεχές διάστημα να καταλήξουν στο ποια είναι η ενδεδειγμένη ευρωπαϊκή αντίδραση απέναντι στην αμερικανική πολιτική δασμών, αλλά και στο εμπόριο με την Κίνα, καταλήγει ο Λος.
Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς
Πηγή: Deutsche Welle