Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Τετάρτη ότι η εισβολή ρωσικών drones στην Πολωνία σημαίνει πως η Ευρώπη πρέπει να εργαστεί για τη δημιουργία μιας κοινής αεράμυνας και μιας «αποτελεσματικής ασπίδας αέρος».
«Χρειάζεται να εργαστούμε για ένα κοινό σύστημα αεράμυνας και να δημιουργήσουμε μια αποτελεσματική αεροπορική ασπίδα πάνω από την Ευρώπη», έγραψε ο Ζελένσκι στο Telegram, έπειτα από τηλεφωνική συνομιλία με τον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ, τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες.
«Η Ουκρανία το είχε προτείνει αυτό εδώ και πολύ καιρό. Υπάρχουν συγκεκριμένες αποφάσεις σχετικά με αυτό. Πρέπει να αντιδράσουμε όλοι μαζί σε όλες τις τρέχουσες προκλήσεις και να είμαστε προετοιμασμένοι για τις πιθανές απειλές προς όλους τους Ευρωπαίους στο μέλλον», τόνισε στην ανάρτησή του στο X.
Ολόκληρη η ανάρτηση Ζελένσκι
Μίλησα με τον πρωθυπουργό της Πολωνίας @donaldtusk, τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου @Keir_Starmer, την πρόεδρο του Υπουργικού Συμβουλίου της Ιταλίας @GiorgiaMeloni και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ @SecGenNATO Μαρκ Ρούτε.
Φυσικά, πρώτα και κύρια, συζητήσαμε για τα ρωσικά drones που εκτοξεύτηκαν εναντίον της Ουκρανίας χθες το βράδυ και τα οποία εισήλθαν επίσης στον πολωνικό εναέριο χώρο. Περιστατικά με ένα ή δύο ρωσικά drones είχαν ήδη συμβεί στο παρελθόν σε χώρες της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Ρουμανίας πριν από λίγες εβδομάδες. Αλλά αυτήν τη φορά ο αριθμός των ρωσικών drones ήταν πολύ μεγαλύτερος, η προκλητικότητα πολύ εντονότερη – τα drones εισήλθαν όχι μόνο από ουκρανικό έδαφος αλλά και από τη Λευκορωσία. Και όλοι κατανοούμε εξίσου ότι πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο κλιμάκωσης εκ μέρους της Ρωσίας. Πρέπει να υπάρξει η κατάλληλη απάντηση.
Ο Ντόναλντ ενημέρωσε σχετικά με τις συνέπειες και τις ήδη διαπιστωμένες περιστάσεις. Συντρίμμια από ρωσικά drones, συμπεριλαμβανομένων των ιρανικών «Shahed», βρέθηκαν σε πολλές πόλεις και χωριά. Από χθες το βράδυ, οι ένοπλες δυνάμεις μας μοιράζονται όλες τις πληροφορίες που διαθέτουμε και συνεχίζουμε αυτή τη συνεργασία.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για αυτήν την προκλητική συμπεριφορά της Ρωσίας, και είναι απολύτως προφανείς σε όλους. Χρειάζεται να εργαστούμε για ένα κοινό σύστημα αεράμυνας και να δημιουργήσουμε μια αποτελεσματική αεροπορική ασπίδα πάνω από την Ευρώπη. Η Ουκρανία το έχει προτείνει εδώ και καιρό, και έχουμε συγκεκριμένες λύσεις. Πρέπει να ανταποκριθούμε όλοι μαζί στις τρέχουσες προκλήσεις και να είμαστε έτοιμοι για πιθανές απειλές προς όλους τους Ευρωπαίους στο μέλλον. Παράλληλα, χρειάζεται να αυξήσουμε σημαντικά τη χρηματοδότηση για την κοινή παραγωγή αναχαιτιστικών drones. Έχουν ήδη αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους.
Πρόσφερα στην Πολωνία τη βοήθειά μας, την εκπαίδευση και την τεχνογνωσία μας στην κατάρριψη ρωσικών drones, ιδιαίτερα των «Shahed». Ο Ντόναλντ κι εγώ συμφωνήσαμε σε κατάλληλη συνεργασία σε στρατιωτικό επίπεδο. Θα συντονιστούμε επίσης με όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.
Τουσκ: Θα ζητήσουμε ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ - Πιο πιθανή παρά ποτέ μια σύρραξη
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ προειδοποίησε ότι η πιθανότητα μιας στρατιωτικής σύγκρουσης είναι «πιο κοντά από ποτέ από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», μιλώντας στο κοινοβούλιο της χώρας του, ενώ ανακοίνωσε πως η χώρα του θα ζήτησει ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ.
Παράλληλα, τόνισε ότι οι ρωσικές παραβιάσεις είναι μόνο ένα μέρος του ευρύτερου πλαισίου ασφάλειας, με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία να προγραμματίζουν «επιθετικές» στρατιωτικές ασκήσεις αργότερα αυτή την εβδομάδα.
«Δεν υπάρχει λόγος να ισχυριστούμε ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση πολέμου... αλλά η κατάσταση είναι σημαντικά πιο επικίνδυνη από όλες τις προηγούμενες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Επίσης, σημείωσε πως η Πολωνία θα επικαλεστεί το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ για να διαβουλευθεί σχετικά με την απάντηση στην απειλή, μια κίνηση που συμφωνήθηκε μεταξύ του ίδιου και του προέδρου, Κάρολ Ναβρότσκι.
Τι αναφέρει το άρθρο 4
Το άρθρο 5 – η αρχή της συλλογικής αυτοάμυνας – είναι ευρέως γνωστό, αλλά το άρθρο 4 είναι διαφορετικό.
Σύμφωνα με τη συνθήκη, οποιοδήποτε μέλος της 32μελούς συμμαχίας μπορεί να επικαλεστεί επίσημα το άρθρο 4 για να υποβάλει ένα ζήτημα στην προσοχή του Συμβουλίου του Βορείου Ατλαντικού – του οργάνου λήψης αποφάσεων του ΝΑΤΟ.
Το άρθρο ορίζει: «Τα μέρη θα διαβουλεύονται μεταξύ τους όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα μέρη».
Μόλις γίνει επίκληση του άρθρου 4, το ζήτημα συζητείται και μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποια μορφή κοινής απόφασης ή δράσης εκ μέρους του ΝΑΤΟ και δεν απαιτεί καμία μορφή ένοπλης επέμβασης.
Σε αντίθεση με το άρθρο 5, το οποίο έχει ενεργοποιηθεί μόνο μία φορά, το άρθρο 4 έχει ενεργοποιηθεί επτά φορές στην ιστορία του ΝΑΤΟ.
Πιο πρόσφατα, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ζήτησαν να πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ως απάντηση στην πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο, ο Τουσκ δηλώνει ότι, ενώ εκτιμά όλες τις εκφράσεις αλληλεγγύης, «τα λόγια δεν αρκούν» και η Πολωνία θα ζητήσει «πολύ μεγαλύτερη» υποστήριξη από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
«Καταρρίφθηκαν 19 drones»
«Δεκαεννιά παραβιάσεις του πολωνικού εναερίου χώρου έγιναν κατά τη διάρκεια της νύχτας, πιθανότατα τέσσερα drone καταρρίφθηκαν», ανακοίνωσε ο Τυσκ προσθέτοντας ότι ο πολωνικός στρατός αποφάσισε αρχικά να κλιμακώσει την αντίδρασή του στις ρωσικές επιθέσεις κατά της Ουκρανίας λίγο μετά τις 10 μ.μ. τοπική ώρα.
Η πρώτη παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου σημειώθηκε γύρω στις 11:30 μ.μ. την Τρίτη, και η τελευταία αναφέρθηκε στις 6:30 π.μ. σήμερα το πρωί. «Αυτό σας δίνει μια ιδέα για την κλίμακα αυτής της επιχείρησης», λέει.
Προκαταρκτικές αναφορές δείχνουν ότι υπήρξαν 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου, με σημαντικό αριθμό drones να εισέρχονται στην Πολωνία από τη Λευκορωσία.
Τρία drones έχουν επιβεβαιωθεί ότι καταρρίφθηκαν, ενώ ένα τέταρτο πιστεύεται ότι καταρρίφθηκε επίσης. Οι αρχές εργάζονται για να επαληθεύσουν και να οριστικοποιήσουν αυτά τα στοιχεία, ανέφερε.