Η Κύπρος δεν πρέπει πλέον να αντιμετωπίζεται από την Ελλάδα ως ένα «γεωπολιτικό πρόβλημα», αλλά ως μια «γεωπολιτική πρόκληση», που προσφέρει ευκαιρίες στην ελληνική εξωτερική πολιτική. Την ίδια στιγμή, για το Ισραήλ, η Μεγαλόνησος αποτελεί βασική διέξοδο και ασφαλιστική δικλείδα στην περιφερειακή του ασφάλεια. Οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αναδεικνύουν, ότι η Λευκωσία έχει μετατραπεί σε στρατηγικό παίκτη, με ρόλο, που ξεπερνά κατά πολύ τα δεδομένα του παρελθόντος.
Σύμφωνα με μελέτη του Peace Research Institute Oslo, το Ισραήλ βλέπει την Κύπρο ως μοχλό στρατηγικής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι κοινές ασκήσεις, οι ανταλλαγές τεχνολογίας και η ενίσχυση των συστημάτων αεράμυνας αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής, που εδραιώθηκε μετά την επιδείνωση των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας και την εύρεση φυσικού αερίου στην περιοχή.
Το Τελ Αβίβ έχει επενδύσει συστηματικά στην τριμερή συνεργασία με Αθήνα και Λευκωσία. Έκθεση του Institute for National Security Studies επισημαίνει, ότι η τριμερής λειτουργεί ως «δομή εξισορρόπησης» απέναντι στην Άγκυρα, παρέχοντας στο Ισραήλ εναλλακτικά κανάλια συνεργασίας σε άμυνα και ενέργεια. Δεν είναι τυχαίο, ότι οι τριμερείς Σύνοδοι Κορυφής έχουν εξελιχθεί σε θεσμοθετημένο πλαίσιο, με την ενεργειακή ασφάλεια και τις θαλάσσιες υποδομές να βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας. Παράλληλα, η γεωγραφική θέση της Κύπρου, έστω και εκτός ΝΑΤΟ, προσλαμβάνεται από τη Συμμαχία ως κομβικό σημείο για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, λειτουργώντας έμμεσα ως τμήμα της νατοϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.
Η ενεργειακή διάσταση είναι κρίσιμη. Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ απαιτούν σταθερότητα και αξιόπιστους διαύλους εξαγωγής προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με το International Institute for Strategic Studies, η Κύπρος έχει αναβαθμίσει το περιφερειακό της προφίλ στην ΕΕ, ενώ λειτουργεί ως αξιόπιστος, σημαντικός εταίρος για τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε περίοδο αναταράξεων στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, το Royal United Services Institute καταγράφει, ότι η Λευκωσία εφαρμόζει στρατηγική «πολυεπίπεδης ασφάλειας», ενισχύοντας συμμαχίες και υποδομές, για να απαντήσει στον τουρκικό αναθεωρητισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ουάσιγκτον υποστηρίζει διαχρονικά την εμβάθυνση των δεσμών Ισραήλ-Κύπρου, θεωρώντας τους, συμπληρωματικούς στην προστασία του Ισραήλ και στη διατήρηση ισορροπίας στην περιοχή.
Η πιο πρόσφατη εξέλιξη ήρθε με την απόφαση της Κύπρου να προμηθευτεί το ισραηλινό αντιαεροπορικό σύστημα Barak MX. Η κίνηση αυτή έπιασε «στον ύπνο» την Τουρκία και αντέδρασε σπασμωδικά χαρακτηρίζοντάς την… «επικίνδυνη» για την… «ισορροπία» στο νησί. Για τη Λευκωσία όμως, η αγορά θεωρείται απολύτως αναγκαία, δεδομένων των απειλών που αντιμετωπίζει από τις κατοχικές δυνάμεις.
Η τουρκική πλευρά βλέπει τη συνεργασία Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας ως κορυφαία απειλή για την ασφάλειά της. Όπως ανέφερε πρόσφατα η Daily Sabah, η Άγκυρα «παρακολουθεί στενά» τις συμφωνίες και προειδοποιεί, ότι δεν θα επιτρέψει κινήσεις, που περιορίζουν τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο. Η αμφισβήτηση των κυπριακών θαλάσσιων ζωνών και οι συνεχείς παρεμβάσεις με ερευνητικά και πολεμικά πλοία αποτελούν την πρακτική έκφραση αυτής της πολιτικής.
Το συμπέρασμα είναι σαφές: Η Κύπρος έχει πάψει να είναι απλώς «παρατηρητής» των εξελίξεων και έχει μετατραπεί σε στρατηγικό παίκτη. Για το Ισραήλ, αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα έναντι των περιφερειακών απειλών και κρίσιμη γέφυρα προς την Ευρώπη. Για την Τουρκία, συνιστά μέρος ενός πλέγματος συμμαχιών, που περιορίζει την εμβέλειά της. Και για την Ελλάδα, η τριμερής συνεργασία δεν είναι απλώς διπλωματικό εργαλείο, αλλά στρατηγική αναγκαιότητα απέναντι στον νεοθωμανικό αναθεωρητισμό!
ΠΗΓΗ: tomanifesto.gr