Μια χώρα που οφείλει το σχετικά ήπιο κλίμα της σε ένα περίπλοκο σύστημα ωκεάνιων ρευμάτων που μεταφέρουν θερμότητα προς τον Βορρά, προειδοποιεί πλέον ότι αυτά τα ρεύματα βρίσκονται σε πορεία κατάρρευσης.
Ο λόγος για την Ισλανδία, όπου η κυβέρνηση κηρύσσει τον κίνδυνο «απειλή εθνικής ασφάλειας» και ξεκινά συντονισμένη αντίδραση απέναντι σε ένα ενδεχόμενο που χαρακτηρίζεται «υπαρξιακό».
Το ωκεάνιο σύστημα που κρατά ζωντανό τον Βορρά
Το Ατλαντικό Μεσημβρινό Ανατρεπτικό Ρεύμα (AMOC) λειτουργεί σαν μια τεράστια ταινία μεταφοράς: ζεστό νερό ρέει από τον Νότο προς τον Βορρά, ψύχεται, βυθίζεται και επιστρέφει ξανά προς τον Νότο. Από αυτή την κίνηση εξαρτάται το κλίμα της βόρειας Ευρώπης — και της Ισλανδίας ιδίως.
Χωρίς το AMOC, η Ισλανδία θα ήταν πολύ πιο παγωμένη, δριμεία, με συνεχή καταιγίδα, παγιδευμένη σε έναν κλιματικό κύκλο που θυμίζει Αρκτική περισσότερο παρά Βόρεια Ευρώπη.
Γι’ αυτό και η προειδοποίηση είναι τόσο δραματική: το AMOC φαίνεται να επιβραδύνεται, καθώς η θέρμανση του πλανήτη διαταράσσει την εύθραυστη ισορροπία θερμότητας και αλατότητας που το διατηρεί σε λειτουργία.
Η επιστήμη γίνεται πιο σαφής — και πιο σκοτεινή
Πολλοί επιστήμονες τοποθετούν την κατάρρευση του AMOC στην κορυφή των πιο τρομακτικών κλιματικών σεναρίων. Έρευνες των τελευταίων ετών δείχνουν ότι η επιβράδυνση δεν είναι μόνο πιθανή, αλλά πλέον ίσως και κοντινή.
«Η πιθανότητα κατάρρευσης δεν μπορεί πια να θεωρείται χαμηλή», προειδοποιεί ο Στέφαν Ράμστορφ, κορυφαίος ωκεανογράφος και κλιματολόγος του Πανεπιστημίου Πότσνταμ.
Κάποιες μελέτες τοποθετούν το «κρίσιμο σημείο» μέσα σε αυτόν τον αιώνα – ακόμη και μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Η επιστήμη δεν έχει καταλήξει στο πότε, αλλά συμφωνεί ολοένα και περισσότερο στο «αν»: η κατάρρευση θεωρείται πλέον πιθανή.
Σενάρια καταστροφής
Η κατάρρευση του AMOC δεν είναι ένα γεγονός που θα αφορά μόνο τον Βορρά. Οι συνέπειες θα είναι παγκόσμιες:
- Βαθύς χειμώνας στην Ευρώπη, με θερμοκρασίες που θα πέσουν απότομα.
- Θάλασσες που ανεβαίνουν στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ και τμήματα της Ευρώπης.
- Ανατροπή των μουσώνων σε Ασία και Αφρική.
- Πτώση της γεωργικής παραγωγής, καταρρεύσεις καλλιεργειών, εκτεταμένες πλημμύρες.
Και για την Ισλανδία ειδικά: το ενδεχόμενο να βρεθεί ξανά περικυκλωμένη από θαλάσσιο πάγο, όπως πριν από αιώνες.
«Η Ισλανδία θα βρεθεί στο επίκεντρο ενός δραστικού περιφερειακού ψυχραντικού φαινομένου», λέει ο Ράμστορφ.
Η πρώτη χώρα που σημαίνει συναγερμό
Μετά από νέα έρευνα τον Αύγουστο που «σήμανε συναγερμό», ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλίματος της Ισλανδίας, Γιοχάν Παλ Γιοχάνσον, ενημέρωσε το υπουργικό συμβούλιο.
Τον Σεπτέμβριο, το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας έκανε μια κίνηση-ορόσημο:
αναγνώρισε την πιθανή κατάρρευση του AMOC ως κίνδυνο εθνικής ασφάλειας.
Πρόκειται για την πρώτη φορά που μια κλιματική απειλή λαμβάνει ανάλογη αποτίμηση στη χώρα. Η απόφαση απαιτεί πλέον:
- υψηλού επιπέδου κυβερνητικό συντονισμό,
- σχέδια πρόληψης και θωράκισης,
- προετοιμασία υποδομών, μεταφορών και της κρίσιμης αλιευτικής βιομηχανίας.
«Το κλίμα, η οικονομία και η ασφάλειά μας είναι άρρηκτα δεμένα με τη σταθερότητα των ωκεάνιων ρευμάτων», δήλωσε ο Γιοχάνσον. «Αυτό είναι υπαρξιακή απειλή».
Πηγή: naftemporiki.gr