Το ζήτημα των F-35 δεν είναι μια ακόμη διαπραγμάτευση εξοπλισμών. Είναι δοκιμασία αξιοπιστίας για το ΝΑΤΟ, τεστ πολιτικής βούλησης για την Ουάσιγκτον και, κυρίως, μάχη για το ποιος θα κρατά το ποιοτικό πλεονέκτημα στον αέρα στην Ανατολική Μεσόγειο την επόμενη δεκαετία. Στο επίκεντρο βρίσκεται η Τουρκία που θέλει να «σβήσει» τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα F-35, οι ΗΠΑ που αναζητούν τρόπο να την κρατήσουν στη δυτική τροχιά, και η Ρωσία που κρατά το κλειδί: Τους S-400!
Οι τελευταίες ημέρες έφεραν δύο «καμπάνες». Πρώτον, δημοσίευμα του Bloomberg ότι ο Ερντογάν φέρεται να ζήτησε από τον Πούτιν να πάρει πίσω τους S-400, ως κίνηση, που θα άνοιγε θεωρητικά τον δρόμο για τα F-35. Δεύτερον, ανάλυση του Gatestone Institute, που προειδοποιεί, ότι η πώληση F-35 στην Τουρκία θα φέρει πιο κοντά μια άμεση αντιπαράθεση με το Ισραήλ, καθώς αλλάζει δραματικά ο συσχετισμός ισχύος σε ένα ήδη εκρηκτικό περιβάλλον.
Όμως, το πραγματικό εμπόδιο για την Τουρκία δεν είναι οι αναλύσεις. Είναι ο νόμος CAATSA και το Κογκρέσο. Η αμερικανική θέση επαναλαμβάνεται με τρόπο σχεδόν μηχανικό: Όσο η Τουρκία κατέχει τους S-400, δεν μπορεί να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35. Αυτό δεν είναι απλώς πολιτική επιλογή. Η κυβέρνηση έχει ενημερώσει τους νομοθέτες ότι η γραμμή δεν αλλάζει και ότι οι προϋποθέσεις είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με το πλαίσιο CAATSA.
Η ουσία είναι τεχνική, αλλά και στρατηγική: Οι S-400 δεν είναι «ένα ακόμη σύστημα». Οι ΗΠΑ και σύμμαχοι έχουν υποστηρίξει ότι η συνύπαρξη S-400 και F-35 δημιουργεί κίνδυνο συλλογής κρίσιμων δεδομένων, που δυνητικά θα καταλήξουν στη ρωσική πλευρά. Γι’ αυτό και η Ουάσιγκτον επέμεινε στη «σκληρή λύση»: Πλήρης απομάκρυνση του ρωσικού συστήματος.
Εδώ μπαίνει ο Πούτιν. Αν ισχύει, ότι η Άγκυρα συζητά επιστροφή S-400, πρόκειται για γεωπολιτική κίνηση υψηλού ρίσκου. Η Μόσχα δεν έχει λόγο να διευκολύνει τον Ερντογάν να πάρει F-35, εκτός αν πάρει κάτι «πολύ μεγάλο» σε αντάλλαγμα. Κι ακόμη κι αν συμφωνούσε, μένει το ερώτημα: τι θεωρεί «επαρκή απομάκρυνση» η Ουάσιγκτον; Επιστροφή στη Ρωσία; Αποθήκευση εκτός Τουρκίας; Αδρανοποίηση υπό επιτήρηση; Η εμπειρία δείχνει, ότι οι αμερικανικοί θεσμοί προτιμούν λύσεις, που δεν αφήνουν «γκρίζες ζώνες».
Παράλληλα, υπάρχει ο ισραηλινός παράγοντας, που λειτουργεί ως στρατηγικό φρένο. Το Ισραήλ δεν βλέπει απλώς «εξισορρόπηση»… Βλέπει μια Τουρκία, που έχει συγκρουσιακή στάση σε πολλαπλά μέτωπα και η οποία -αν αποκτήσει F-35- θα αποκτήσει και εργαλείο διείσδυσης και πρώτου πλήγματος, που αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο Ισραηλινός πρέσβης στις ΗΠΑ έχει δηλώσει δημόσια. ότι η χώρα του αντιτίθεται σε πιθανή πώληση F-35 στην Τουρκία επικαλούμενος λόγους ασφαλείας.
Για την Ελλάδα, το «παράθυρο» είναι καθαρό: Η Αθήνα χτίζει ήδη ένα πλέγμα αποτροπής με Rafale και F-16 Viper, αλλά το F-35 είναι το άλμα γενιάς που μετατρέπει την Πολεμική Αεροπορία σε κόμβο δικτυοκεντρικού πολέμου. Σύμφωνα με πληροφορίες γύρω από το ελληνικό πρόγραμμα, η παραγωγή «τρέχει» με ορίζοντα πρώτη παράδοση στα τέλη του 2028 και ένταξη στην Ελλάδα με προγραμματισμό το 2030. Αυτό το χρονοδιάγραμμα έχει αξία μόνο αν δεν ανατραπεί από μια πολιτική απόφαση, που θα δώσει στην Άγκυρα ισοδύναμη δυνατότητα μαχητικών πέμπτης γενιάς.
Το κρίσιμο συμπέρασμα για την ελληνική πλευρά είναι πρακτικό: Η συζήτηση ΗΠΑ-Τουρκίας για F-35 δεν είναι «διμερές θέμα». Είναι ζήτημα περιφερειακής ισορροπίας και αξιοπιστίας των αμερικανικών δεσμεύσεων, ιδίως, όταν η ίδια η Τουρκία δηλώνει ότι «δεν αλλάζει στάση» στους S-400, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει το κορυφαίο δυτικό μαχητικό. Αν η Ουάσιγκτον επιχειρήσει «δημιουργική ασάφεια», θα ανοίξει μια επικίνδυνη πόρτα: Να ανταμείβεται η στρατηγική διγλωσσία!
Και αυτό, για την Ελλάδα και το Ισραήλ είναι στρατηγικά μη αποδεκτό!
ΠΗΓΗ: tomanifesto.gr