«Ανακρίβειες, συκοφαντίες και παραπληροφόρηση» από το ΠΑΣΟΚ. Η απάντηση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας στα όσα έχει υποστηρίξει η Χαριλάου Τρικούπη για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι καταπέλτης διασύροντας συνολικά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης που διαπίστωσε «σκανδαλώδη απραξία» και αποκαλύπτοντας πως ήταν σε γνώση της Αρχής και αντικείμενο έρευνας τα όσα δυσώδη εξελίσσονταν στον οργανισμό προτού προκύψει η όποια ευρωπαϊκή παρέμβαση, πλείστες υποθέσεις οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη ενώ μεγάλα ποσά ανακτήθηκαν.
Είναι χαρακτηριστικό δε πως από το ΠΑΣΟΚ δεν ένιωσαν καν την ανάγκη προτού προχωρήσουν σε καταγγελία να επικοινωνήσουν με την ΕΑΔ ώστε να έχουν πλήρη εικόνα.
Απάντηση δίνεται και στα όσα η βουλευτής του κόμματος Ευαγγελία Λιακούλη υποστήριξε «κατά τρόπο αντιδεοντολογικό», όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση της ΕΑΔ, μεταφέροντας «ατεκμηρίωτες πληροφορίες, οι οποίες ως ανυπόστατες κι αναληθείς παραπλανούν τους πολίτες και απαξιώνουν, αναιτίως και αβασίμως, με πρωτοφανή τρόπο, έναν ανεξάρτητο δημόσιο ελεγκτικό φορέα που καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες να προσφέρει τα μέγιστα, με όποιο τρόπο και μέσα διαθέτει, στην καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς».
Ευλόγως από την Αρχή διερωτώνται γιατί «ερωτόμαστε εμμέσως από το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής να ενημερώσουμε για τους ελέγχους που πραγματοποιήσαμε για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, όταν ήδη οι βουλευτές του έχουν αυθαιρέτως προαποφασίσει και διαπιστώσει ότι ως Αρχή ουδένα έλεγχο πραγματοποιήσαμε;».
Αν το ΠΑΣΟΚ είχε κινηθεί ως όφειλε θα ανακάλυπτε πως «ο Τομέας Οικονομίας και Ανάπτυξης της Κεντρικής Υπηρεσίας της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας» είχε προχωρήσει σε επαναλαμβανόμενους ελέγχους στον ΟΠΕΚΕΠΕ ήδη από τον Ιούνιο του 2022.
Στην έρευνα μάλιστα συμπεριλήφθηκε και η εξέταση της συμμόρφωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και τις αρχές της διαφάνειας και αξιοκρατίας για την κάλυψη των θέσεων ευθύνης του Οργανισμού ενώ προηγήθηκε συνεργασία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας με την Οικονομική Αστυνομία για τον μεγάλο αριθμό ΑΦΜ σε διάφορες περιοχές της χώρας, που φέρονταν να έχουν λάβει παράνομες επιδοτήσεις.
Αποτελεσματικοί έλεγχοι
Οπως σημειώνει στην ανακοίνωσή της η Αρχή: «Ο έλεγχος παρήγαγε αποτελέσματα:
1. Παρά το γεγονός ότι στον ΟΠΕΚΕΠΕ τηρούνταν ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, δεν περιλαμβανόταν ειδική εφαρμογή καταχώρισης καταγγελιών που αφορούσε τη νομιμότητα πληρωμών κοινοτικών ενισχύσεων.
2. Δεν είχε συγκροτηθεί ένα ενιαίο κεντρικό σύστημα αξιολόγησης και διαχείρισης των καταγγελιών ως προς την αποτροπή παρατυπιών και την αντιμετώπιση φαινομένων απάτης.
3. Η αρμόδια οργανωτική μονάδα του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν διέθετε στοιχεία για όλες τις καταγγελίες και εξετάζονταν από διάφορες κατά περίπτωση κεντρικές ή περιφερειακές υπηρεσίες. Ακόμα δε και το προβλεπόμενο ‘‘αρχείο καταγγελιών’’ που τηρούσε το αρμόδιο Τμήμα, δεν τηρούνταν συστηματικά.
4. Η μη ύπαρξη ενιαίας ειδικής εφαρμογής είχε ως αποτέλεσμα ο Οργανισμός να μην έχει σαφή εικόνα για το πλήθος των καταγγελιών που υποβλήθηκαν κατά την τελευταία τότε πενταετία.
5. Η αρ. 85112/27.05.2015 Εγκύκλιος του ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία καθόριζε, μεταξύ άλλων, τον τρόπο και τον τόπο υποβολής των καταγγελιών, τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις που έπρεπε να πληρούνται για να γίνουν αποδεκτές, τον τρόπο και τα στάδια της διαδικασίας εξέτασης/ελέγχου τους, βρισκόταν από τον Ιούλιο του 2020 σε διαρκή τροποποίηση ως προς τη μεθοδολογία των ελέγχων και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά/παραστατικά που έπρεπε κατά περίπτωση να υποβάλλονται για νόμιμη λήψη των κοινοτικών ενισχύσεων από τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς, με βάση τις εκάστοτε διαπιστούμενες καταστάσεις, τις συνθήκες των διενεργούμενων ειδικών ελέγχων και τα αποτελέσματα αυτών.
6. Στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα δεν καταχωριζόταν το έναυσμα για τη διενέργεια των ειδικών ελέγχων με αποτέλεσμα να μην είναι άμεσα διακριτό ποιοι διενεργήθηκαν ύστερα από καταγγελίες και ποιοι για άλλο ειδικό λόγο.
7. Η αύξηση διενέργειας ειδικών διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων φυτικού και ζωικού κεφαλαίου την περίοδο 2019-2021 οφειλόταν α) σε διαπιστώσεις του Οργανισμού για υπέρμετρη αύξηση των ζώων ιδίως στην περιοχή της Κρήτης, β) σε εντολές της Οικονομικής Αστυνομίας προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ για διενέργεια ελέγχων κατόπιν καταγγελιών για δηλώσεις παραγωγών εκτός της περιοχής της έδρας εκμετάλλευσης αυτών και γ) σε δημοσιεύματα για μη νόμιμες πληρωμές επιδοτήσεων από την κατανομή του εθνικού αποθέματος για βοσκοτόπους.
8. Από τους εκατόν δέκα εννέα παραγωγούς διαφόρων περιοχών της χώρας, οι οποίοι αναφέρονταν στις καταγγελίες προς την Εθνική Αρχή Διαφάνειας επελέγησαν τριάντα επτά παραγωγοί (ποσοστό περίπου 31%) προκειμένου να καταγραφούν, δειγματοληπτικά, στοιχεία που αφορούσαν στη διαδικασία ελέγχου τους από τον Οργανισμό. Κατά σύνοψη των σχετικών στοιχείων, που αποτυπώθηκαν αναλυτικά στην έκθεση, από τους 37 παραγωγούς του δείγματος είχαν υποβληθεί συνολικά εκατόν δέκα έξι ΕΑΕ, εκ των οποίων οι εκατόν έξι αφορούσαν ενίσχυση για βοσκότοπο.
Οι έδρες εκμετάλλευσης των εν λόγω παραγωγών ήταν στις Περιφερειακές Ενότητες Ρεθύμνου, Χανίων, Ηρακλείου Κρήτης, Τρικάλων, Λάρισας και Ευβοίας. Επί των ανωτέρω ΕΑΕ πραγματοποιήθηκαν εβδομήντα Ειδικοί Διοικητικοί Ελεγχοι και είκοσι ένας Ειδικοί Επιτόπιοι Ελεγχοι Φυτικού Κεφαλαίου. Επί των Ειδικών Διοικητικών Ελέγχων υποβλήθηκαν δέκα οκτώ ενστάσεις. Σε δέκα περιπτώσεις του δείγματος διεξήχθησαν διασταυρωτικοί έλεγχοι. Σε εννέα περιπτώσεις επιβλήθηκαν διοικητικές κυρώσεις. Σε έξι περιπτώσεις προέκυψαν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, για δύο εκ των οποίων έγινε συμψηφισμός. Για δύο περιπτώσεις υποβλήθηκαν αναφορές αξιόποινων πράξεων στην αρμόδια Εισαγγελική Αρχή. Επίσης, κατά τον δειγματοληπτικό έλεγχο προέκυψε ότι τα έντυπα των ειδικών ελέγχων και εξέτασης των ενστάσεων που είχαν εισαχθεί στο πληροφοριακό σύστημα ήταν πλημμελώς συμπληρωμένα από τους ελεγκτές.
9. Τα διαλαμβανόμενα στις καταγγελίες προς την ΕΑΔ και λοιπούς αποδέκτες για εμπλοκή συγκεκριμένων υπαλλήλων του Οργανισμού στα καταγγελλόμενα ζητήματα διερευνήθηκαν από τη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου του Οργανισμού, η οποία διαπίστωσε ότι δεν υφίστανται πράξεις ή παραλείψεις αυτών που να χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.
10. Κατά την πενταετία πριν τη διενέργεια του ελέγχου αναφέρθηκαν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές οι περιπτώσεις 100 παραγωγών για τους οποίους, με βάση τα αποτελέσματα ελέγχων, υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις για τη διάπραξη εκ μέρους τους αξιόποινων πράξεων. Από τις περιπτώσεις αυτές, 43 παραγωγοί, μετά την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης ποινικής προδιαδικασίας, παραπέμφθηκαν στο Ακροατήριο σε Δικασίμους εντός του 2023. Για τους λοιπούς βρισκόταν τότε σε εξέλιξη η ποινική προδικασία.
11. Ο προσδιορισμός των πληρωμών, των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και των οφειλών από διοικητικές κυρώσεις γινόταν μετά από διενέργεια μηχανογραφικών διασταυρωτικών ελέγχων πληρωμής στο πληροφοριακό σύστημα.
12. Σύμφωνα με τα στοιχεία του οικείου Καθολικού Οφειλετών, κατά το οικονομικό έτος 2022 ανακτήθηκαν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά συνολικού ύψους 11.511.532,78 ευρώ για το Ε.Γ.Τ.Ε. και 7.203.993,83 για το Ε.Γ.Τ.Α.Α. Τα δε προς ανάκτηση ποσά κατά τη λήξη αυτού (16-10-2022) ανέρχονταν για μεν το Ε.Γ.Τ.Ε. σε 77.782.305,35 ευρώ, για δε το Ε.Γ.Γ.Α.Α. σε 19.935.088,25 ευρώ αναφορικά με την προγραμματική περίοδο 2007-2013 και σε 6.879.586,34 ευρώ αναφορικά με την περίοδο 2014-2020.
13. Η Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ διενεργούσε κατ’ έτος ελέγχους ως προς την εφαρμογή της προβλεπόμενης διαδικασίας αναφορικά με την τήρηση του «Βιβλίου Οφειλετών» και τη διαδικασία ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.
14. Η διαγραφή των υπολοίπων ποσών των διοικητικών κυρώσεων για τα έτη ενίσχυσης 2015-2017 επί 2.637 υποθέσεων συνολικού ύψους 1.319.838,23 ευρώ, πραγματοποιήθηκε επειδή είχαν παρέλθει τρία ημερολογιακά έτη από το έτος διαπίστωσης της οριστικοποίησής τους χωρίς να αποτελέσουν εξ ολοκλήρου αντικείμενο συμψηφισμού».
Ουσιαστικός έλεγχος σημαίνει αλήθεια
Σε άλλο σημείο της ανακοίνωσής της η Εθνική Αρχή Διαφάνειας σημειώνει ότι από τον έλεγχο αυτό διαπιστώθηκαν, μεταξύ άλλων, ότι ο Οργανισμός:
«1. Καθυστέρησε επί μακρόν να προβεί σε υπολογισμό τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και οφειλών για λόγους που απέδωσε σε τεχνικά ζητήματα των αντιστοίχων προγραμμάτων του ΟΣΔΕ. Ωστόσο, η καθυστέρηση αυτή δεν είχε αντίκτυπο στην ορθότητα και κανονικότητα των πληρωμών που έγιναν μετά τον Ειδικό Διοικητικό Ελεγχο κατά τις εν τω μεταξύ διαδικασίες χορήγησης κοινοτικών ενισχύσεων σ’ αυτούς, όπως ενδεχομένως, θα είχε συμβεί σε περίπτωση αντίθετου αποτελέσματος.
2. Μετά τα αποτελέσματα του Ειδικού Διοικητικού Ελέγχου, ο Οργανισμός δεν απέστειλε μεν στον Εισαγγελέα αναφορά για ενδείξεις διάπραξης αξιόποινων πράξεων, ωστόσο, ύστερα από μήνυση του καταγγέλλοντα, ασκήθηκε από την αρμόδια Εισαγγελική Αρχή ποινική δίωξη κατά εμπλεκομένων στην υπόθεση παραγωγών για απάτη κατ’ εξακολούθηση σύμφωνα με τον προϊσχύσαντα Ποινικό Κώδικα και παραπέμφθηκαν σε δίκη.
Η Δικαστική Απόφαση παύση της λόγω μη υποβολής έγκλησης ή δήλωσης συνέχισης σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα, δεν τεκμαίρεται παράλειψη της ελεγχόμενης υπηρεσίας να υποβάλει σχετική δήλωση συνέχισης αυτής, αφενός γιατί δεν είχε κινηθεί η ποινική διαδικασία ύστερα από δική της ενέργεια ώστε να ζητήσει τη συνέχιση αυτής και αφετέρου επειδή, σύμφωνα με τα άρθρα 25 και 26 του ν. 4689/2020, τα αδικήματα της απάτης, όταν στρέφονται κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ ή συνδέονται με την προσβολή αυτών των συμφερόντων, όπως εν προκειμένω, εφόσον πρόκειται για παρατυπίες περί κοινοτικών ενισχύσεων, διώκονται αυτεπάγγελτα χωρίς να απαιτείται η υποβολή έγκλησης.
Ολες οι σχετικές εκθέσεις διαβιβάσθηκαν στις 27.04.2025 στο Γραφείο Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων, κατόπιν αιτήματός του, ενώ διαβιβάσθηκαν και τρεις ακόμα εκθέσεις των Περιφερειακών Υπηρεσιών (Π.Υ.) της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων της Αρχής.
Συνεπώς, κατόπιν όλων των ανωτέρω εκτεθέντων, αποδεικνύεται το αβάσιμο και αναληθές των ισχυρισμών από το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής περί αδράνειας και απραξίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ μας προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται να παραπλανηθούν οι πολίτες σε μία προσπάθεια να υπονομευθεί και να διαρραγεί η εμπιστοσύνη τους προς τη δημόσια διοίκηση και τους θεσμούς του κράτους.
Επιπλέον κρίνεται δέον να αναρωτηθούμε γιατί ως Εθνική Αρχή Διαφάνειας ερωτόμαστε εμμέσως από το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής να ενημερώσουμε για τους ελέγχους που πραγματοποιήσαμε για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, όταν ήδη οι βουλευτές του έχουν αυθαιρέτως προαποφασίσει και διαπιστώσει ότι ως Αρχή ουδένα έλεγχο πραγματοποιήσαμε;
Ακόμη, εκφράζουμε με μεγάλη απορία την έντονη ανησυχία μας στη ρητή υπόδειξη συγκεκριμένων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής προς την εκτελεστική εξουσία, να παρέμβει, να ελέγξει, να ασκήσει εποπτεία και να τροποποιήσει κατά το δοκούν την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, αν και αποτελεί Ανεξάρτητη Αρχή. Δηλαδή, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής υποδεικνύει στην κυβέρνηση να παρεμβαίνει στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας μίας Ανεξάρτητης Αρχής, όταν μέσα στο ίδιο δελτίο θίγονται ζητήματα ανεξαρτησίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (!). Σε κάθε περίπτωση να υπενθυμίσουμε ότι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, όπως και κάθε Ανεξάρτητη Αρχή, διέπεται από λειτουργική ανεξαρτησία, η οποία έγκειται στη μη υπαγωγή της σε ιεραρχικό έλεγχο ή στη διοικητική εποπτεία του Δημοσίου, ούτε φυσικά σε εντολές, οδηγίες ή παρεμβάσεις κάθε τύπου από την εκτελεστική εξουσία και τους κυβερνητικούς μηχανισμούς
Τέλος, ως Εθνική Αρχή Διαφάνειας θεωρούμε δέουσα την παρούσα τοποθέτηση και απάντησή μας σε μία πλήρως άδικη, προσβλητική και ατεκμηρίωτη επίθεση, και αυτό γιατί, όταν απαξιώνεται η Αρχή και οι άνθρωποί της, καθώς η Εθνική Αρχή Διαφάνειας είναι οι άνθρωποί της, που καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες με επιμονή και υπομονή, ώστε να φέρουν εις πέρας το σύνολο των αρμοδιοτήτων τους, έχουμε κάθε δικαίωμα να απαντήσουμε και να προασπίσουμε τη θέση μας.
Σε κάθε περίπτωση, τονίζουμε ότι η παραπληροφόρηση δεν έχει θέση σε μία δημοκρατική και ευνομούμενη πολιτεία, ενώ πιστεύουμε απόλυτα ότι η ανάδειξη της αλήθειας επιτυγχάνεται αφενός με την ειλικρινή πρόθεση προς τούτο αφετέρου μέσα από τον ουσιαστικό έλεγχο, τη διασταύρωση και επαλήθευση εκάστης πληροφορίας καθώς και τη συλλογή των απόψεων όλων των μερών, ώστε να πραγματώνεται αποτελεσματικά η πλήρης και ορθή ενημέρωση των πολιτών για τη λειτουργία των θεσμών και του κράτους».
Πηγή: tomanifesto.gr