Δυσκολεύει εκ νέου το ενδεχόμενο επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35, καθώς εντείνονται οι πολιτικές και διπλωματικές πιέσεις προς την Ουάσιγκτον, με αιχμή τις αντιρρήσεις του Ισραήλ. Παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες της Άγκυρας να επαναφέρει το ζήτημα στο τραπέζι, το παράθυρο ευκαιρίας φαίνεται να στενεύει αισθητά, σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, το Ισραήλ εκφράζει έντονες ανησυχίες για την προοπτική απόκτησης των προηγμένων αεροσκαφών πέμπτης γενιάς από την Τουρκία, επικαλούμενο ζητήματα ασφάλειας και στρατηγικής ισορροπίας στην περιοχή. Οι ισραηλινές παρεμβάσεις φαίνεται να έχουν βαρύνουσα σημασία στη διαμόρφωση της αμερικανικής στάσης, καθώς το Ισραήλ θεωρείται βασικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών και ήδη διαθέτει στόλο F-35.
Η Τουρκία είχε αποκλειστεί από το πρόγραμμα των F-35 μετά την απόφασή της να προμηθευτεί το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400, εξέλιξη που οδήγησε σε σοβαρή κρίση στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων περί διάθεσης εξεύρεσης λύσης, η ουσιαστική άρση των αμερικανικών επιφυλάξεων παραμένει αβέβαιη.
Στο παρασκήνιο, η Άγκυρα επιχειρεί να συνδέσει το θέμα των F-35 με ευρύτερα παζάρια που αφορούν την αναβάθμιση του στόλου των F-16, καθώς και με τη συνολική πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Ωστόσο, οι αντιδράσεις στο Κογκρέσο, σε συνδυασμό με τις πιέσεις από συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, καθιστούν το εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η υπόθεση των F-35 έχει μετατραπεί σε πολιτικό και στρατηγικό ζήτημα πρώτης γραμμής, το οποίο υπερβαίνει τα τεχνικά χαρακτηριστικά των εξοπλισμών και αγγίζει τον πυρήνα της αξιοπιστίας της Τουρκίας ως συμμάχου στη δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ισραηλινές πιέσεις λειτουργούν ως καταλύτης που ενισχύει τις ήδη υπάρχουσες επιφυλάξεις στην Ουάσιγκτον.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο για τις τουρκικές επιδιώξεις, καθώς η εξέλιξη των περιφερειακών συγκρούσεων και οι ισορροπίες στις σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ-Τουρκίας θα καθορίσουν αν το ζήτημα των F-35 θα παραμείνει οριστικά κλειστό ή αν θα υπάρξει, έστω και περιορισμένα, περιθώριο επανεξέτασης.