Στις 11 Φεβρουαρίου 1945 ολοκληρώθηκε η συνάντηση των ηγετών των τριών «Μεγάλων», του Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Ουίνστων Τσώρτσιλ, του Προέδρου των ΗΠΑ Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ και του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενώσεως Ιωσήφ Στάλιν, που είχε ξεκινήσει από της 4 του μηνός, στο θέρετρο της Κριμαίας, τη Γιάλτα, που τότε ανήκε στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας και ήταν τμήμα της τότε ΕΣΣΔ.
Στην πραγματικότητα η συνάντηση αυτή των τριών ηγετών είναι η δεύτερη στη σειρά μεταξύ τους σύνοδος κορυφής, αφού είχε προηγηθεί η διάσκεψη της Τεχεράνης, που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα του Ιράν το διάστημα 28 Νοεμβρίου – 1 Δεκεμβρίου 1943.
Η «Διάσκεψη της Γιάλτας», όπως έμεινε στην ιστορία από την πόλη στην οποία πραγματοποιήθηκε, στην πραγματικότητα ήταν το πρώην θερινό ανάκτορο των Τσάρων, έξω από τη Γιάλτα, όπου λειτουργούσε ως ξενοδοχείο πολυτελείας για τα επιφανή κομματικά στελέχη και τη νομενκλατούρα του κομμουνιστικού κόμματος της ΕΣΣΔ, με την ονομασία “Livadia” («Λιβάντια»)!
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρούσβελτ επιθυμούσε η σύνοδος των τριών τους να πραγματοποιηθεί «κάπου στη Μεσόγειο», αλλά ο Στάλιν επέμενε να γίνει στη Γιάλτα γιατί «οι γιατροί του δεν του επέτρεπαν μεγάλα ταξίδια». Αυτό ήταν βεβαίως ψέμα. Ο λόγος ήταν πολύ πιο… «απλός», αλλά δεν μπορούσε να λεχθεί δημοσίως και πολύ περισσότερο από έναν ηγέτη της Σοβιετικής Ενώσεως. Ο Στάλιν απλώς φοβόταν τα αεροπλάνα. Για το λόγο αυτό άλλωστε ΟΛΕΣ οι συναντήσεις με τους ηγέτες των άλλων «Μεγάλων» πραγματοποιούνταν σε μέρη που μπορούσε να πάει… σιδηροδρομικώς (Τεχεράνη, Γιάλτα, Πόζνταμ)!
Η ατζέντα της συνόδου, που θεωρείται ως ύψιστης σπουδαιότητος, είχε τη μεταπολεμική πολιτική που θα ακολουθούσαν οι τρεις Μεγάλοι, αναφορικώς με τις καταληφθείσες από τη Ναζιστική Γερμανία χώρες, την τύχη των χωρών που είχαν συμμαχήσει μαζί της, καθώς και το μέλλον της ίδιας της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς τότε – τον Φεβρουάριο του 1945 – ο Κόκκινος Στρατός απείχε μόλις 100 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Ράϊχ, το Βερολίνο, και το τέλος φάνταζε ήδη πάρα πολύ κοντά.
Επίσης στην ατζέντα ήταν: Η άνευ όρων παράδοση της Ναζιστικής Γερμανίας, η μεταπολεμική διαίρεσή της, η μεταπολεμική παγκόσμια οργάνωση (δημιουργία του ΟΗΕ, «ζώνες επιρροής» κλπ), η εποπτεία της Γερμανίας, το ζήτημα της Πολωνίας, η ίδρυση μιας ευρωπαϊκής επιτροπής που θα εγγυάτο την ασφάλεια στο μεταβατικό διάστημα, η Διασυμμαχική Επιτροπή Ελέγχου σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Ουγγαρία, οι πολεμικές επιχειρήσεις στον Ειρηνικό, όπου οι ΗΠΑ ζητούσαν επιμόνως από τη Σοβιετική Ένωση να κηρύξει τον πόλεμο στην Αυτοκρατορική Ιαπωνία, καθώς οι σχέσεις με Ιαπωνία και Κίνα.
Στη Γιάλτα οι τρεις «Μεγάλοι» αποφασίζουν να προχωρήσουν στην ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), μία ιδέα του Ρούζβελτ, ο οποίος έχοντας διαπιστώσει ότι ο ρόλος της «Κοινωνίας των Εθνών» είχε αποτύχει παταγωδώς, ήθελε κάτι καινούργιο στη θέση της και ασφαλώς καλύτερο και πιο αποτελεσματικό.
Πραγματικώς, στις 25 Απριλίου 1945 πραγματοποιήθηκε στο Σαν Φραντσίσκο των ΗΠΑ, η ιδρυτική σύνοδος του ΟΗΕ, με τη Σοβιετική Ένωση να είναι η μόνη χώρα από όλες τις συμμετέχουσες στον Οργανισμό, που διατήρησε τρεις ψήφους, καθώς εκτός από αυτήν, ψήφισαν με δική τους ξεχωριστή ψήφο τόσο η Ουκρανία, όσο και η Λευκορωσία, που βεβαίως συμμετείχαν στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.
Επίσης στη Διάσκεψη της Γιάλτας αποφασίστηκε να απορριφθεί η πρόταση των Τσώρτσιλ και Ρούσβελτ για διαμελισμό της Γερμανίας. Αντιθέτως αποφασίστηκε η πλήρης εκμηδένιση του γερμανικού μιλιταρισμού και ναζισμού, με απώτερο στόχο να μην μπορέσει ποτέ ξανά η Γερμανία να απειλήσει την παγκόσμια ειρήνη.
Ο Σοβιετικός ηγέτης συμφώνησε με τις ΗΠΑ ώστε να κηρύξει η αχανής χώρας του τον πόλεμο στην Ιαπωνία, καθώς μέχρι τότε οι δύο χώρες είχαν ειρήνη, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα τα νησιά Κουρίλες και τη Νότια Σαχαλίνη, που, το 1904, είχαν περιέλθει στην Ιαπωνία, καθώς και να της επιστραφούν τα απολεσθέντα δικαιώματα ελέγχου των σιδηροδρομικών και ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών στη Μαντζουρία, ενώ η περιοχή θα εξακολουθούσε να αποτελεί κινεζικό έδαφος.
Για την Πολωνία αποφασίστηκε όπως οριστεί ως ανατολικό σύνορο της χώρας με τη Σοβιετική Ένωση, η «γραμμή Κόρζον», εξασφαλίζοντας έτσι «σημαντικά εδαφικά οφέλη» τόσο προς Βορρά όσο και προς τα Δυτικά της σύνορα. Η μελλοντική προσωρινή κυβέρνηση της Πολωνίας, που σχηματίζεται από τα μέλη της Επιτροπής του Λιούμπλιν και μερικούς δημοκρατικούς ηγέτες από τους εξόριστους Πολωνούς, οφείλει να προκηρύξει «ελεύθερες εκλογές». «Ελεύθερες εκλογές» όμως με τα πολωνικά εδάφη να «φιλοξενούν» τον Κόκκινο Στρατό, είναι έτσι όπως ο Στάλιν αντιλαμβάνεται την «ελευθερία».
Οι τρεις «Μεγάλοι» χαιρέτισαν τη νέα κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας, που είχε σχηματιστεί στις 1 Νοεμβρίου 1944, από τον Στρατηγό Γιόζιπ Μπροζ Τίτο και τον Πρωθυπουργό της εξόριστης Γιουγκοσλαβικής κυβερνήσεως Ιβάν Σουμπάσιτς.
Ο Στάλιν είχε ένα σοβαρό «πρόβλημα». Δεν μπορούσε να δεχτεί ως ισότιμη με τους άλλους τρεις, «Μεγάλη Δύναμη» τη Γαλλία, η οποία είχε παραδοθεί στη Γερμανία την άνοιξη του 1940 και τμήμα της είχε συνεργαστεί στενότατα μαζί τους και πολεμήσει μαζί τους, ενώ «δεν πήγαινε με τίποτα», όπως θα λέγαμε σήμερα, τον ηγέτη των Ελευθέρων Γάλλων Ταξίαρχο («Στρατηγό») Σαρλ ντε Γκωλ και το υπερφίαλο ύφος του. Τελικώς υπαναχωρεί στη θέση του αυτή και δέχεται τη συμμετοχή της Γαλλίας σε μια μελλοντική στρατιωτική διακυβέρνηση της Γερμανίας σε ισότιμη βάση. Αποτέλεσμα αυτού ήταν όπως η Γαλλία λάβει δική της ζώνη κατοχής στη Γερμανία, η οποία όμως θα προκύπτει από τα εδάφη που προβλέπονταν για τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία και όχι από αυτά της Σοβιετικής Ενώσεως.
Το διάστημα 4-11 Φεβρουαρίου 1945 στη Γιάλτα, οι ουσιαστικοί νικητές του Β’ΠΠ καθόριζαν την μορφή που θα είχε ο μεταπολεμικός κόσμος.
Ο καθένας τους όμως είχε διαφορετικές, βλέψεις, διαφορετικά «πιστεύω» και επιθυμίες, ενώ όλοι τους δεν εννοούσαν με τον ίδιο τρόπο την έννοια «δημοκρατία» και τι ακριβώς πρέσβευαν όταν μιλούσαν για «δημοκρατία» στον μεταπολεμικό κόσμο. Γιατί η έννοια «Δημοκρατία» για τους Δυτικούς ηγέτες, δεν είχε καμία ομοιότητα με το πως εννοούσε τη λέξη – έννοια αυτή ο Στάλιν και την εφάρμοζε εντός της τότε ΕΣΣΔ.
Επίσης στη Διάσκεψη της Γιάλτας καταστρώθηκαν από τους τρεις «Μεγάλους» σχέδια για το μέλλον τρίτων χωρών, ερήμην αυτών. Χώρες όπως, η Κίνα, η Πολωνία, η Γαλλία, η Ιαπωνία θα κληθούν να συμφωνήσουν εκ των υστέρων, γι’ αυτά που αποφασίστηκαν, έστω «και επί της αρχής», οι τρεις «Μεγάλοι» στη Γιάλτα.
Ο νέος μεταπολεμικός κόσμος είχε αρχίσει να διαμορφώνεται!