Έντονα αντέδρασε η Κίνα στην παρέμβαση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη σύνοδο κορυφής της G7, κατά την οποία κατηγόρησε το Πεκίνο ότι διαιωνίζει αυτό που αποκάλεσε «μοτίβο κυριαρχίας, εξάρτησης και εκβιασμού» έναντι των εμπορικών εταίρων της.
«Εκφράζουμε έντονη δυσαρέσκεια και σθεναρή αντίθεση σε αυτές τις αβάσιμες και προκατειλημμένες παρατηρήσεις που αντικατοπτρίζουν τα διπλά πρότυπα», δήλωσε την Τετάρτη (15/6) ο Γκουό Τζιακούν, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, σε συνέντευξη Τύπου.
Η ανταλλαγή κατηγοριών ανατρέπει την αντιληπτή δυναμική στις σχέσεις ΕΕ – Κίνας που προκλήθηκε από τους σαρωτικούς δασμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίοι στόχευσαν συμμάχους και αντιπάλους και σκόρπισαν πανικό στον επιχειρηματικό κόσμο.
Το μπλοκ έχει «σπάσει» τα τηλέφωνα για να εξασφαλίσει εναλλακτικές αγορές που μπορούν να συμβάλλουν στην άμβλυνση των επιπτώσεων των διασπαστικών πολιτικών του Τραμπ. Με 1,4 δισ. πολίτες, η Κίνα είναι, για ορισμένους, η πιο προφανής επιλογή για να καλύψει το κενό.
Αισθανόμενο την ευκαιρία, το Πεκίνο έχει κάνει πολλά ανοίγματα για να προσελκύσει την εύνοια των Βρυξελλών, μεταξύ άλλων με την άρση των αμφιλεγόμενων κυρώσεων σε βάρος μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την επανέναρξη συνομιλιών για την επίλυση της διαφοράς σχετικά με τα ηλεκτρικά οχήματα που κατασκευάζονται στην Κίνα.
Τον περασμένο μήνα, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ χαιρέτισε την 50ή επέτειο των σχέσεων ΕΕ-Κίνας ως μια ευκαιρία να «ανοίξει ένα λαμπρότερο μέλλον» στη διπλωματία.
«Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να υποστηρίξουν την πολυμέρεια, να διαφυλάξουν την αμεροληψία και τη δικαιοσύνη και να αντιταχθούν στη μονομέρεια και τον εκφοβισμό», δήλωσε ο Σι, σε μία προφανή αναφορά στα καθήκοντα του Τραμπ.
Η φον ντερ Λάιεν απάντησε: «Παραμένουμε προσηλωμένοι στην εμβάθυνση της εταιρικής μας σχέσης με την Κίνα. Μια ισορροπημένη σχέση, βασισμένη στη δικαιοσύνη και την αμοιβαιότητα, είναι προς το κοινό μας συμφέρον».
Αλλά κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της G7 στον Καναδά, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υιοθέτησε έναν απροσδόκητα σκληρό τόνο για να καταγγείλει την κρατικά καθοδηγούμενη οικονομία της Κίνας και τις «στρεβλώσεις» που προκαλούνται από τη βιομηχανική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και τη σκληρή χρήση επιδοτήσεων.
Στη G7, η φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη ένα «νέο σοκ για την Κίνα».
«Η Κίνα εξακολουθεί να αυτοπροσδιορίζεται ως αναπτυσσόμενη χώρα. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Η Κίνα έχει δείξει σε μεγάλο βαθμό ότι δεν επιθυμεί να ζήσει εντός των περιορισμών του διεθνούς συστήματος που βασίζεται σε κανόνες», ανέφερε, προσθέτοντας πως «ενώ άλλοι άνοιξαν την αγορά τους, η Κίνα επικεντρώθηκε στην υπονόμευση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, στις μαζικές επιδοτήσεις με στόχο να κυριαρχήσει στην παγκόσμια παραγωγή και στις αλυσίδες εφοδιασμού» και κάνοντας λόγο για «στρέβλωση με πρόθεση».
Αντιδρώντας, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών προσπάθησε να αντιστρέψει τα δεδομένα και κατηγόρησε την ΕΕ ότι πλουτίζει τις δικές της εταιρείες με «μαζικές επιδοτήσεις» και πως ακολουθεί μια πολιτική «ευρωπαϊκής προτίμησης».
«Η λεγόμενη ιστορία της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας δεν είναι παρά ένα πρόσχημα που χρησιμοποιείται από τις σχετικές χώρες για να γίνουν προστατευτικές, απλώς και μόνο επειδή φοβούνται για τη δική τους ανταγωνιστικότητα και τα μερίδια αγοράς τους. Το πρόβλημα δεν είναι η ‘πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα’, αλλά το ‘υπερβολικό άγχος’», είπε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Guo Jiakun.
Και προσέθεσε ότι «η ΕΕ εργάζεται για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητάς της. Αυτό απαιτεί να εγκαταλείψει τα διπλά πρότυπα, να είναι πιο ανοιχτή και να αγκαλιάσει τη συνεργασία».
Διαμάχη για τις σπάνιες γαίες
Στο επίκεντρο της παρέμβασης της φον ντερ Λάιεν, πάντως, ήταν η πρόσφατη απόφαση του Πεκίνου να περιορίσει τις πωλήσεις επτά σπάνιων γαιών, την οποία η Κομισιόν είχε χαρακτηρίσει «ανησυχητική».
Η Κίνα κατέχει οιονεί μονοπωλιακή θέση στις σπάνιες γαίες, τα 17 μεταλλικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την κατασκευή τεχνολογιών αιχμής. Η χώρα κατέχει περίπου το 60% της παγκόσμιας προσφοράς και το 90% της ικανότητας επεξεργασίας και διύλισης.