Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου φέρεται να σχεδιάζει ένα αιφνιδιαστικό ταξίδι στο Κάιρο για να συναντηθεί με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι και να υπογράψει μια μακροπρόθεσμη συμφωνία φυσικού αερίου αξίας 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες των Times of Israel.
Το χρονοδιάγραμμα της επίσκεψης, η οποία οργανώνεται σε συνεργασία με ανώτερους Αμερικανούς διπλωμάτες, είναι καθοριστικό. Ο Νετανιάχου φέρεται να επιδιώκει να «επιτύχει μια σημαντική διπλωματική και "δημοσιογραφική" πρόοδο πριν από τις ισραηλινές εκλογές και να αποσπάσει την προσοχή από τα πιεστικά εσωτερικά ζητήματα». Ωστόσο, το Γραφείο του Πρωθυπουργού δήλωσε στους Times of Israel ότι «δεν έχει καμία γνώση αυτού».
Η προτεινόμενη συμφωνία, η οποία αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου στην Αίγυπτο, έρχεται σε μια περίοδο ιδιαίτερης έντασης στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί δραματικά μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο του 2023. Διαφωνίες έχουν προκύψει για κρίσιμα ζητήματα, όπως η διαχείριση του περάσματος της Ράφα στα σύνορα της Γάζας, η άρνηση του Καΐρου να δεχτεί πρόσφυγες και η πιθανή συμμετοχή της Αιγύπτου στη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης για τη Λωρίδα της Γάζας.
Την ίδια ώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν την πραγματοποίηση μιας τριμερούς συνόδου κορυφής μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, του Σίσι και του Νετανιάχου στη Φλόριντα αργότερα αυτόν τον μήνα. Των προσπαθειών για τη διοργάνωση της συνόδου ηγείται ο πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ, Γεχίελ Λέιτερ, ο οποίος ανέλαβε το ρόλο του κύριου συνδέσμου με τα αραβικά κράτη μετά την παραίτηση του Ρον Ντέρμερ.
Σημειώνεται πως η τελευταία επίσημη επίσκεψη του Νετανιάχου στην Αίγυπτο, η οποία είχε γίνει δύο φορές κατά τη διακυβέρνηση του Χόσνι Μουμπάρακ, ήταν τον Ιανουάριο του 2011, με τις επόμενες επαφές να είναι κυρίως «μυστικές».
Παρά τις διπλωματικές πιέσεις, η συμφωνία για το φυσικό αέριο αντιμετωπίζει εσωτερικές αντιστάσεις στο Ισραήλ. Ο Ισραηλινός Υπουργός Ενέργειας Έλι Κοέν εξέφρασε ανησυχία ότι οι εξαγωγές θα εξαντλήσουν τα αποθέματα του Ισραήλ και θα βλάψουν την εγχώρια ενεργειακή του ασφάλεια, δηλώνοντας κατηγορηματικά: «Δεν θα επιτρέψω στον Νετανιάχου να υπογράψει καμία συμφωνία μέχρι να διευθετηθούν όλες οι λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων διαφωνιών ασφαλείας μεταξύ ημών και των Αιγυπτίων».
Σημαντικές θετικές προεκτάσεις για την Ελλάδα και το σχήμα 3+1
Από ελληνικής πλευράς, η προοπτική αυτής της συμφωνίας είναι εξαιρετικά θετική, καθώς ενισχύει τη σταθερότητα και την περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, ωφελώντας άμεσα το ελληνικό δίκτυο συμμαχιών:
Ενίσχυση της σταθερότητας και του Σχήματος 3+1: Η διευθέτηση των ενεργειακών σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου και η περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας τους αποτελεί κρίσιμο θεμέλιο για την Ελλάδα. Αυτή η εξέλιξη σταθεροποιεί τον πυρήνα της περιφερειακής ασφάλειας και συνεργασίας, από την οποία η Αθήνα αντλεί ισχύ μέσω των τριμερών σχημάτων (Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ) και της διευρυμένης φόρμουλας 3+1 με τις ΗΠΑ.
Ενεργειακός ρόλος της Ελλάδας: Η συμφωνία επιβεβαιώνει τη γεωπολιτική σημασία των ισραηλινών κοιτασμάτων και την ανάγκη για εξαγωγικές οδούς. Η Αίγυπτος ενισχύεται ως κόμβος υγροποίησης, αλλά αυτό δεν αποκλείει, αντίθετα συμπληρώνει, τα ελληνικά σχέδια. Η Ελλάδα, ως κόμβος ηλεκτρικών και πιθανών ενεργειακών διασυνδέσεων (EuroAsia Interconnector), επωφελείται από κάθε εξέλιξη που αυξάνει τη ροή ενέργειας στην περιοχή, καθιστώντας την Ανατολική Μεσόγειο ενεργειακό διάδρομο προς την Ευρώπη.
Θετικό διπλωματικό κλίμα: Η επιτυχής επίλυση των διμερών διαφορών μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, παρά την τρέχουσα ένταση στη Γάζα, δημιουργεί ένα ευνοϊκότερο διπλωματικό κλίμα για την προώθηση των ελληνικών συμφερόντων, επιβεβαιώνοντας ότι η συνεργασία μπορεί να υπερισχύσει των κρίσεων.