Ο αριθμός των εκτελέσεων θανατοποινιτών στις Ηνωμένες Πολιτείες υπερδιπλασιάστηκε φέτος, φτάνοντας τον υψηλότερο αριθμό της τελευταίας δεκαπενταετίας, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του εξειδικευμένου Κέντρου Πληροφόρησης Θανατικής Ποινής (DPIC).
Φέτος πραγματοποιήθηκαν 46 εκτελέσεις (με δύο ακόμη προγραμματισμένες μέχρι το τέλος του έτους), έναντι 20 πριν από μια δεκαετία. Ο αριθμός αυτός είναι ο υψηλότερος που έχει καταγραφεί από το 2010. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, η υποστήριξη των Αμερικανών πολιτών στη θανατική ποινή μειώνεται, φτάνοντας το ιστορικό χαμηλό του 52% των τελευταίων πενήντα ετών.
Η αύξηση αποδίδεται κυρίως σε μία Πολιτεία: τη Φλόριντα. Όπως εξήγησε η διευθύντρια του DPIC, Ρόμπιν Μάχερ, σχεδόν το 40% των φετινών εκτελέσεων πραγματοποιήθηκαν μόνο στη Φλόριντα. «Αν βγάλουμε τη Φλόριντα από την εξίσωση, η φετινή χρονιά δεν διαφέρει από τις άλλες», σημείωσε.
Η απότομη αυτή αύξηση συνδέεται με τον Ρεπουμπλικάνο κυβερνήτη της Πολιτείας, Ρον ΝτεΣάντις, στον οποίο εναπόκειται η υπογραφή της εντολής εκτέλεσης. Πολιτικοί σχολιαστές εκτιμούν ότι ο ΝτεΣάντις, ο οποίος διεκδίκησε το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων το 2024 και σκοπεύει να δοκιμάσει ξανά το 2028, επιδιώκει να αναδείξει μια σκληρή στάση απέναντι στο έγκλημα, επικαλούμενος την «ανάγκη να αποδοθεί δικαιοσύνη στις οικογένειες» των θυμάτων.
Η έκθεση του DPIC υπογραμμίζει μία έντονη ασυμφωνία ανάμεσα στη λαϊκή βούληση και τις ενέργειες των πολιτικών ηγετών.
Ιστορικό Χαμηλό Καταδικών: Ο αριθμός των νέων θανατικών ποινών που επιβλήθηκαν από σώματα ενόρκων έφτασε το ιστορικό χαμηλό των μόλις 22, αντανακλώντας τη δυσκολία των ενόρκων να καταλήξουν σε ομοφωνία και τη φθίνουσα στήριξη στη θανατική ποινή.
Πολιτική Πίεση: Η Ρόμπιν Μάχερ τόνισε ότι η στήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στη θανατική ποινή πιθανότατα επηρέασε αιρετούς αξιωματούχους σε ορισμένες Πολιτείες. Ωστόσο, η ίδια επέμεινε ότι «οι αιρετοί αξιωματούχοι σε ορισμένες Πολιτείες προγραμματίζουν εκτελέσεις ανθρώπων που καταδικάστηκαν σε θάνατο, κάποιες φορές πριν από δεκαετίες, σε μια περίοδο που η στήριξη στη θανατική ποινή φθίνει».
Όπως και τα προηγούμενα έτη, η θανατική ποινή παραμένει γεωγραφικά περιορισμένη: μόνο 12 Πολιτείες, σχεδόν όλες των νότιων ΗΠΑ, προχώρησαν σε εκτελέσεις, ενώ νέες καταδίκες εκδόθηκαν σε μόλις οκτώ από αυτές. Συνολικά, η θανατική ποινή έχει καταργηθεί σε 23 από τις 50 Πολιτείες, ενώ άλλες τρεις (Καλιφόρνια, Όρεγκον, Πενσιλβάνια) τηρούν μορατόριουμ με απόφαση των κυβερνητών τους.
Οι περισσότερες εκτελέσεις (38) έγιναν με ενέσιμο διάλυμα. Οι υπόλοιπες έγιναν με εισπνοή αζώτου—μέθοδος που έχει χαρακτηριστεί «μορφή βασανιστηρίου» από εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ—ή στο εκτελεστικό απόσπασμα, για πρώτη φορά από το 2010.
Τη χρονιά σημάδεψαν και δύο σημαντικές δικαστικές αποφάσεις: η ακύρωση της εκτέλεσης του Ρόμπερτ Ρόμπερσον στο Τέξας (ο οποίος πάσχει από αυτισμό) και η ακύρωση της καταδίκης του Ρίτσαρντ Γκόσιπ στην Οκλαχόμα από το Ανώτατο Δικαστήριο, λόγω μη δίκαιης δίκης.