Στις τελευταίες ανακοινώσεις που έκανε ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, αναφορικά με τον οπλισμό της Μόσχας και καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία αναφέρθηκε την Παρασκευή το BBC.
«Δεν υπάρχει τίποτα παρόμοιο», είπε ο Ρώσος ηγέτης για το Poseidon - ένα υποβρύχιο drone με πυρηνική ισχύ και πυρηνική ικανότητα που μπορεί να εκτοξευθεί σαν τορπίλη και το οποίο, σύμφωνα με έναν ανώτερο Ρώσο βουλευτή, θα μπορούσε να «απενεργοποιήσει ολόκληρα κράτη».
Όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2018, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι το Poseidon θα μπορούσε να φτάσει σε ταχύτητα 200 χλμ/ώρα και να ταξιδεύει σε μια «συνεχώς μεταβαλλόμενη διαδρομή» που θα το καθιστούσε αδύνατο να αναχαιτιστεί.
Η δήλωση του Πούτιν ήρθε λίγες μόνο ημέρες μετά την ανακοίνωση ότι η Μόσχα είχε πραγματοποιήσει δοκιμή του πυρηνικού πυραύλου κρουζ Burevestnik «απεριόριστης εμβέλειας».
Είναι «ένα μοναδικό προϊόν, ασύγκριτο στον κόσμο», είπε ο Πούτιν για το Burevestnik, σημειώνοντας ότι ο πύραυλος είναι τόσο νέος «που δεν έχουμε ακόμη προσδιορίσει τι είναι, σε ποια κατηγορία όπλων ανήκει».
Δεν είναι ασυνήθιστο για τη Ρωσία να δοκιμάζει και να επιδεικνύει όπλα.
Και, παρά τη θορυβώδη φύση των ρωσικών ανακοινώσεων, η στρατιωτική τους αξία είναι ασαφής.
«Είναι βασικά όπλα πολύ ισχυρά για να χρησιμοποιηθούν, εκτός αν είστε πρόθυμοι να καταστρέψετε τον κόσμο», δήλωσε στο BBC ο Μαρκ Γκαλεότι, μελετητής της Ρωσίας και μακροχρόνιος παρατηρητής της ρωσικής πολιτικής.
Τόσο το Poseidon όσο και το Burevestnik είναι όπλα δεύτερης επίθεσης, όπλα αντίποινα, πρόσθεσε ο κ. Γκαλεότι – και ούτε καν οι πιο φανατικοί προπαγανδιστές του Κρεμλίνου υπονοούν ότι κάποιος ετοιμάζεται να εξαπολύσει επιθέσεις κατά της Ρωσίας.
Επίσης, δεν είναι σαφές αν τα όπλα αυτά είναι πραγματικά λειτουργικά.
Το 2019, πέντε Ρώσοι πυρηνικοί μηχανικοί έχασαν τη ζωή τους σε έκρηξη κινητήρα πυραύλου, η οποία, σύμφωνα με ορισμένους Ρώσους και Δυτικούς εμπειρογνώμονες, είχε σχέση με το Burevestnik.
Δύο χρόνια αργότερα, το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS) - ένας think tank με έδρα το Λονδίνο που ειδικεύεται σε θέματα παγκόσμιων συγκρούσεων και ασφάλειας - σημείωσε ότι η Ρωσία αντιμετώπιζε «σημαντικές τεχνικές προκλήσεις» για να εξασφαλίσει «την αξιόπιστη απόδοση της μονάδας πυρηνικής πρόωσης» του πυραύλου.
Ούτε το Poseidon ούτε το Burevestnik ήταν εντελώς καινούργια – και τα δύο παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στον κόσμο το 2018 ως μέρος μιας νέας σειράς όπλων που ο Πούτιν χαρακτήρισε «ανίκητα».
Le monde: Ο πύραυλος Burevestnik είναι ένα ψυχολογικό όπλο του Πούτιν με σκοπό να τρομάξει τη Δύση
Ο ρωσικός πύραυλος Burevestnik παρουσιάζεται ως ένα από τα πιο φιλόδοξα στρατιωτικά επιτεύγματα του Βλαντιμίρ Πούτιν, με κύριο σκοπό την ψυχολογική πίεση στη Δύση, αναφέρει σε άρθρο της η Le Monde, η οποία και επισημαίνει πως η Ρωσία επιχειρεί να ενισχύσει την εικόνα της ως παγκόσμιας στρατιωτικής δύναμης μέσω νέων τεχνολογιών, όπως οι πυρηνοκίνητοι πύραυλοι και τα υποβρύχια drones.
Ο Πούτιν παρουσίασε τον Burevestnik ως «μοναδικό όπλο στον κόσμο» με «απεριόριστη εμβέλεια» και ικανότητα να παρακάμπτει τα αντιπυραυλικά συστήματα, ενώ τόνισε την επιτυχία των δοκιμών του. Λίγες ημέρες μετά, αποκάλυψε το Poseidon, ένα υποβρύχιο πυρηνικό drone, χαρακτηρίζοντάς το αναχαιτιστικά ανεξέλεγκτο.
Η αμερικανική αντίδραση ήταν άμεση, με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να διατάσσει νέες δοκιμές αμερικανικών πυρηνικών όπλων, επικαλούμενος τα προγράμματα άλλων χωρών.
Ο Burevestnik αποτελεί μέρος των έξι στρατηγικών όπλων που αποκάλυψε η Ρωσία το 2018, μαζί με τον Poseidon και τον βαλλιστικό πύραυλο αέρος Kinzhal, που χρησιμοποιείται ήδη στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η ανάπτυξή του χαρακτηρίζεται προβληματική: οι ΗΠΑ τον έχουν αποκαλέσει «ιπτάμενο Τσερνόμπιλ» λόγω των πολλαπλών αποτυχημένων δοκιμών και των σοβαρών αμφιβολιών για την ασφάλειά του. Το 2019 σημειώθηκε ατύχημα στη βορειοδυτική Ρωσία, με θανάτους εργαζομένων της Rosatom από ακτινοβολία κατά την ανάκτηση πυραύλου.
Σύμφωνα με ειδικούς, η στρατηγική αξία του Burevestnik είναι κυρίως ψυχολογική. Η παρουσίασή του στοχεύει να δείξει τη συνεχιζόμενη τεχνολογική ισχύ της Ρωσίας και να πιέσει τις ΗΠΑ να επενδύσουν σε ακριβά αντιπυραυλικά συστήματα, όπως η «ασπίδα Χρυσού Θόλου», με κόστος που εκτιμάται από 175 έως 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Πούτιν επιχειρεί να αναβιώσει κλίμα Ψυχρού Πολέμου, δημιουργώντας ένταση με χώρες του ΝΑΤΟ και ενισχύοντας την εικόνα ενός πανίσχυρου ηγέτη.
Από το 2022, με την έναρξη της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Ουκρανία, η Ρωσία χρησιμοποιεί συστηματικά την απειλή του πυρηνικού οπλοστασίου ως εργαλείο εκφοβισμού και πολιτικής πίεσης, χωρίς να πραγματοποιεί πραγματικά πυρηνικές επιθέσεις.
Αναλυτές υπογραμμίζουν ότι ο Πούτιν αξιοποιεί τη ρητορική των όπλων ως «ψυχολογικό όπλο», μετατρέποντας τον πυρηνικό εξαναγκασμό σε μέσο πολιτικής επιρροής, με στόχο να παραλύσει τη Δύση και να επηρεάσει τη στάση του Κιέβου. Όπως παρατηρούν διπλωμάτες, όλες οι κινήσεις της Ρωσίας αποσκοπούν στο να ανακτήσει κύρος και να εκφοβίσει, προβάλλοντας την τεχνολογική της υπεροχή.