Τα drones διαταράσσουν όλο και περισσότερο τον εναέριο χώρο σε ολόκληρη την Ευρώπη, προκαλώντας τις τελευταίες εβδομάδες ανησυχία για τις επανειλημμένες παραβιάσεις. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη οδηγούν σε κλείσιμο αεροδρομίων και ακυρώσεις πτήσεων.
Τα δάχτυλα στρέφονται και δείχνουν τη Ρωσία, καθώς οι εντάσεις με τη Δύση έχουν αυξηθεί λόγω του πολέμου της στην Ουκρανία. Η Μόσχα έχει αρνηθεί οποιαδήποτε εμπλοκή και οι ερευνητές εξακολουθούν να συλλέγουν αποδείξεις. Όποιος κι αν βρίσκεται πίσω από τα περιστατικά, οι κυβερνήσεις και οι ρυθμιστικές αρχές δέχονται πιέσεις να βρουν λύσεις.
Γιατί τα drones αποτελούν ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα στα αεροδρόμια;
Τουλάχιστον 18 ύποπτα drones έχουν εντοπιστεί στη Δανία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και τη Γερμανία από την υπηρεσία παρακολούθησης Enigma από τις 16 Σεπτεμβρίου, τα περισσότερα κοντά σε αεροδρόμια. Οι παραβιάσεις από drones έχουν επηρεάσει αεροδρόμια όπως το Gatwick και το Heathrow στη Βρετανία εδώ και πάνω από πέντε χρόνια, αλλά φέτος παρατηρείται σημαντική αύξηση των περιστατικών.
«Τα δεδομένα δείχνουν επίμονη δραστηριότητα για αρκετές εβδομάδες και πιθανώς συντονισμένες παραβιάσεις σε συγκεκριμένες ημέρες», δήλωσε εκπρόσωπος της Enigma, χωρίς να επεκταθεί.
Οι εμφανίσεις drones κοντά σε αεροδρόμια αποδεικνύονται ιδιαίτερα ενοχλητικές. Το κλείσιμο αεροδρομίων είναι δαπανηρό και προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρο το δίκτυο των αερομεταφορών, καθυστερώντας πτήσεις σε όλη την Ευρώπη.
Η Ουρανία Γεωργουτσάκου, Γενική Διευθύντρια της ένωσης Airlines for Europe (A4E), δήλωσε ότι τα ολοένα και περισσότερα περιστατικά θα πρέπει να επιταχύνουν την εφαρμογή πρωτοκόλλων για την ελαχιστοποίηση των διαταραχών σε έναν «υπερφορτωμένο και κατακερματισμένο ευρωπαϊκό εναέριο χώρο». Τα πρωτόκολλα περιλαμβάνουν παρακολούθηση, έλεγχο συχνοτήτων και παρεμβολές (jamming).
Ερευνητές και πολίτες προσπαθούν να αναγνωρίσουν τι είδους drones πετούν, ποιες είναι οι δυνατότητές τους και ποιος τα ελέγχει.
Το χάος που προκαλείται από το τελευταίο κύμα περιστατικών μπορεί να αποτελεί ένδειξη τακτικών υβριδικού πολέμου, σύμφωνα με τον Eric Schouten, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας συμβουλευτικών υπηρεσιών ασφαλείας Dyami.
Πρόσφατα περιστατικά με drones και άλλες παραβιάσεις του εναέριου χώρου δείχνουν ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει μορφές υβριδικού πολέμου, στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί με μέτρα πέρα από την παραδοσιακή άμυνα, δήλωσε την Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Είπε ότι στόχος της Ρωσίας είναι να «σπείρει τη διχόνοια» στην Ευρώπη.
Ποια τεχνολογία διαθέτουν τα αεροδρόμια για να αντιμετωπίσουν την απειλή;
Υπάρχουν πλέον διαθέσιμες διάφορες τεχνολογίες, όπως μικροκύματα, ειδικές συσκευές πρόκλησης παρεμβολών, λέιζερ, ακόμη και πύραυλοι. Οι δυνατότητές τους περιλαμβάνουν τον εντοπισμό τους, την παρεμβολή στις συχνότητες που χρησιμοποιούν, και φυσικά την καταστροφή τους.
Το πρόβλημα; Τα περισσότερα από αυτά τα εργαλεία, ιδίως όσα μπορούν να καταστρέψουν ενεργά ένα drone, θεωρούνται υπερβολικά επικίνδυνα για χρήση σε κατοικημένες περιοχές.
Το 2021, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA) εξέδωσε οδηγίες για τη διαχείριση περιστατικών με drones και ορισμένες εθνικές κυβερνήσεις έχουν θεσπίσει κανονισμούς που περιορίζουν τις πτήσεις τους.
Τα αεροδρόμια έχουν αγοράσει δικά τους συστήματα αντιμετώπισης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών από εταιρείες όπως Dedrone, Thales και DJI Aeroscope, αλλά η πλειονότητα αυτών των συσκευών προσφέρει μόνο τεχνολογία εντοπισμού.
Η κυβέρνηση της Γερμανίας έχει προτείνει νόμο που θα επιτρέπει στην αστυνομία να καταρρίπτει drones, εφόσον χρειαστεί, μετά τις παραβιάσεις που προκάλεσαν διακοπές λειτουργίας στο αεροδρόμιο του Μονάχου νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Ωστόσο, η εισαγωγή λέιζερ και πυραύλων για την κατάρριψη drones στον πολιτικό εναέριο χώρο ενέχει τους δικούς της κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχόμενου ζημιάς σε πολιτικά αεροσκάφη και υποδομές.
«Πρέπει να είσαι απόλυτα βέβαιος ότι κάτι είναι εχθρικό, μόνο τότε μπορείς να επέμβεις. Υπάρχουν πολλά “αν” και “αλλά”», είπε ο Ολλανδός ειδικός στα drones, Wiebe de Jager. Προειδοποίησε ότι πολλά περιστατικά αποδεικνύονται ψευδείς συναγερμοί.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι οποιαδήποτε σημαντική ενέργεια θα απαιτήσει σαφέστερη πολιτική καθοδήγηση από τις κυβερνήσεις, αφήνοντας τα αεροδρόμια προς το παρόν να περιορίζονται κυρίως σε εργαλεία εντοπισμού.
Τι αναμένεται στη συνέχεια;
Οι ειδικοί προβλέπουν ότι οι παραβιάσεις με drones θα γίνονται όλο και συχνότερες στην Ευρώπη.
Και τα αεροδρόμια δεν είναι οι μόνες πολιτικές εγκαταστάσεις που μπορεί να είναι ευάλωτες. Λιμάνια, πυρηνικές εγκαταστάσεις και φυλακές αποτελούν επίσης πιθανούς στόχους παρεμβολών από drones.
Παρότι τα περιστατικά ανέδειξαν ευπάθειες, οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι τελευταίες παραβιάσεις θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη διαύγεια και δράση από τις αρχές, καθώς και σε αυξημένο συντονισμό μέτρων αντιμετώπισης μεταξύ διαφορετικών τομέων.
«Ελπίζω πραγματικά ότι αυτό θα ταρακουνήσει τα πράγματα λίγο», είπε ο Stijn Willekens, Διευθύνων Σύμβουλος της Active Drone Security Solutions.
γερμανική κυβέρνηση σχεδιάζει να παραγγείλει περισσότερα από 600 συστήματα αεράμυνας μικρής εμβέλειας Skyranger 30 από τη Rheinmetall πριν από το τέλος του έτους, ανέφερε την Παρασκευή η εφημερίδα Handelsblatt, επικαλούμενη πηγές του υπουργείου Άμυνας και της βιομηχανίας.
Η σύμβαση για τον πυργίσκο και το όχημα - στην προκειμένη περίπτωση το τροχοφόρο θωρακισμένο όχημα Boxer, που κατασκευάστηκε από κοινού με τη γαλλογερμανική αμυντική εταιρεία KNDS - αποτιμάται σε περισσότερα από εννέα δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου δέκα δισεκατομμύρια δολάρια), σύμφωνα με τη Handelsblatt.
Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ότι η Γερμανία θα ξεκινήσει την προμήθεια «αρκετών εκατοντάδων» αρμάτων Skyranger τους επόμενους μήνες. Μέχρι στιγμής έχουν παραγγελθεί 19.
Η αεράμυνα έχει έρθει στο προσκήνιο στην Ευρώπη εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών πως η Ρωσία ενδέχεται να βρίσκεται πίσω από τον αυξανόμενο αριθμό πρόσφατων εισβολών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εναέριο χώρο ευρωπαϊκών συμμάχων της Ουκρανίας.
Το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί οποιαδήποτε εμπλοκή.
«Δεν θέλω να μιλήσω για αριθμούς», δήλωσε εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Άμυνας σε τακτική κυβερνητική συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο την Παρασκευή, όταν ρωτήθηκε για την παραγγελία των 600 αρμάτων μάχης.
Εκπρόσωπος της Rheinmetall παρέπεμψε ερωτήσεις σχετικά με το δημοσίευμα στον γερμανικό στρατό, ωστόσο ανέφερε ότι η εταιρεία προετοιμάζεται για σημαντική αύξηση της παραγωγής λόγω του υψηλού ενδιαφέροντος για το Skyranger από αρκετές χώρες-πελάτες.
«Ο τρέχων στόχος είναι τουλάχιστον 200 μονάδες ετησίως», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Η Rheinmetall θα προμηθεύσει την Ουκρανία με συστήματα Skyranger 35, εξοπλισμένα με πυροβόλο 35 χιλιοστών, μετά την παραλαβή τριψήφιας παραγγελίας ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ, η οποία χρηματοδοτήθηκε από χώρα της ΕΕ με έσοδα από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως ανακοίνωσε ξεχωριστά η εταιρεία την Παρασκευή.
Το κινητό σύστημα αεράμυνας Skyranger του γερμανικού αμυντικού ομίλου έχει αναπτυχθεί ειδικά για την προστασία από στόχους που πετούν σε χαμηλό ύψος.
Στο παρελθόν, η Γερμανία βασιζόταν κυρίως στο αντιαεροπορικό άρμα Gepard για πολύ μικρής εμβέλειας αεράμυνα - έως τριών χιλιομέτρων - ένα όπλο που απέκτησε φήμη στον πόλεμο της Ουκρανίας. Το Βερολίνο απέσυρε τα Gepard το 2010 για λόγους εξοικονόμησης κόστους.