Αποτελεί ένα θέμα που έχει απασχολήσει πολύ την κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Η κατάληψη του δημόσιου χώρου. Τραπεζοκαθίσματα που απλώνονται σε πλατείες και πεζοδρόμια, και ακόμη κι όταν απομακρύνονται από τους υπαλλήλους της Δημοτικής Αστυνομίας, σύντομα επιστρέφουν.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο, ένα από τα τρία ανώτατα δικαστήρια της Ελλάδας, διερεύνησε κατά πόσον οι δήμοι ελέγχουν αποτελεσματικά την τήρηση των υποχρεώσεων που έχουν αναλάβει οι ιδιοκτήτες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ελέγχου που έγινε σε 14 δήμους της χώρας (δεν αναφέρονται), από τα 476 καταστήματα που ελέγχθηκαν, τα μισά καταλάμβαναν κοινόχρηστο χώρο χωρίς άδεια, ενώ στο σύνολο των καταστημάτων, τα 129 καταλάμβαναν κοινόχρηστο χώρο καθ’ υπέρβαση της σχετικής άδειας. Το συνολικό ποσοστό παραβατικότητας ανέρχεται στο 77%.
Ειδικότερα, σε παραλιακό δήμο της ηπειρωτικής Ελλάδας, το 2023 είχαν εκδοθεί 85 σχετικές άδειες, και 91 το 2024. Μέσα σε αυτό το διάστημα, ο δήμος δεν διενήργησε κανέναν έλεγχο. Μέσα σε δύο ημέρες, στον εν λόγω δήμο το Ελεγκτικό Συνέδριο πραγματοποίησε επιτόπιους ελέγχους σε 26 επιχειρήσεις και διαπιστώθηκαν 22 παραβάσεις. Ορεινός δήμος της ηπειρωτικής Ελλάδας, όπου το 2023 είχαν εκδοθεί 20 άδειες, και 16 το 2024, είχε κάνει μόνο έναν έλεγχο το 2023. Σε 4 ημέρες, τονίζεται στην έκθεση, «ελέγχθηκαν 21 επιχειρήσεις και διαπιστώθηκαν 24 παραβάσεις».
Περισσότεροι έλεγχοι φαίνεται να διενεργήθηκαν σε νησιωτικό δήμο όπου το 2023 και το 2024 εκδόθηκαν συνολικά 15 άδειες, με τον δήμο να έχει διενεργήσει πέντε ελέγχους στο συγκεκριμένο διάστημα. Αλλά κατά την επίσκεψη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έγινε αντιληπτό πως ούτε από εκεί έλειπαν οι παραβάσεις. Από τις 53 επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, στις 51 παρατηρήθηκαν παραβάσεις.
«Οι μηχανισμοί ελέγχου, οι οποίοι εφαρμόζονται από τους δήμους, δεν συμβάλλουν αποτελεσματικά στη διαφύλαξη των κοινόχρηστων χώρων», αναφέρει το Ελεγκτικό Συνέδριο, παραθέτοντας τους λόγους πίσω από την αναποτελεσματικότητά τους. «Δεν υφίσταται ενιαίο και συγκροτημένο κανονιστικό πλαίσιο σε τοπικό επίπεδο. Κανονιστικές αποφάσεις δήμων της περιφέρειας, με τις οποίες καθορίζονται οι κοινόχρηστοι χώροι που μπορούν να παραχωρηθούν σε ιδιώτες και οι όροι της παραχώρησης, είναι ανεπίκαιρες, ελλιπείς και αποσπασματικές», σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει ενι-αίο και πλήρως ενημερωμένο ηλεκτρονικό αρχείο ούτε και διαλειτουργικότητα μεταξύ των σχετικών τμημάτων, ενώ στο στάδιο έκδοσης αδειών δεν προκύπτει ούτε ότι τηρείται η νόμιμη διαδικασία ούτε ότι γίνεται ουσιαστικός έλεγχος, συμπληρώνει το συνέδριο. «Δεν υφίσταται», δηλώνει, «ορθολογικός προγραμματισμός ελέγχων βάσει αξιολόγησης του κινδύνου αυθαίρετης κατάληψης κοινόχρηστου χώρου ανάλογα με την περιοχή, τη χρονική περίοδο και την επιχείρηση».
Σε δήμους της περιφέρειας, συγκεκριμένα, διενεργούνται ελάχιστοι ή και μηδενικοί έλεγχοι. «Η δικαιολογία της έλλειψης προσωπικού», σημειώνεται στην έκθεση, «δεν κρίνεται πειστική». Υπογραμμίζεται ότι καθοριστικής σημασίας είναι η ανάπτυξη της εφαρμογής «mystreet», καθώς δεν υπάρχει μέχρι στιγμής κάποιο εύχρηστο σύστημα ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τους όρους της παραχώρησης. Παράλληλα, όπου διαπιστώνονται παραβάσεις, είτε προσπερνιούνται με τη διατύπωση συστάσεων, είτε επιβάλλονται χρηματικές κυρώσεις, χωρίς όμως να εξετάζεται αν ο κοινόχρηστος χώρος αποκαταστάθηκε. Σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο, παρατηρείται παράλληλα «μεγάλη απόκλιση μεταξύ του ποσού των βεβαιωθέντων προστίμων και του ποσού που τελικά εισπράττεται».
Μεταξύ των συστάσεων που αναφέρονται στην έκθεση είναι η επικαιροποίηση των κανονιστικών αποφάσεων που καθορίζουν τους κοινόχρηστους χώρους, η κατάρτιση και διαρκής ενημέρωση ενός επικαιροποιημένου μητρώου παραχωρήσεων αδειών, και η διενέργεια αυτοψιών κατά το στάδιο έκδοσης των αδειών.
Πηγή: kathimerini.gr