Ξεκινούν από σήμερα οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί αλλάζοντας όλα όσα γνωρίζουμε και από ό,τι φαίνεται θα ζήσουμε καταστάσεις Ισπανίας και Ιρλανδίας όπου πολίτες έχασαν μαζικά τα σπίτια τους. Παράλληλα η προστασία της στέγης που σήμερα κατοχυρώνερται από το νόμο Κατσέλη μετά το 2018 δε θα υπάρχει.
Από σήμερα οι τράπεζες ξεπουλούν ακίνητα με ηλεκτρονική δημοπρασία τρεις φορές την εβδομάδα, κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή, σε διπλή βάρδια (10:00 - 14:00 και 14:00 - 18:00). Σε πρώτη δόση 5.000 σπίτια βγαίνουν στο σφυρι.
Ηδη οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι της χώρας έχουν ενημερωθεί, ενώ το σύστημα είναι 100% έτοιμο μετά από μια σειρά τεστ που εξελίχθηκαν εντός του Αυγούστου και συνολικά το φετινό καλοκαίρι. Από την πλευρά των δανειστών, η διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων θεωρείται ότι θα αποτελέσει σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς και στην αλλαγή του κλίματος ως προς τη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας. Για τον λόγο αυτό έχουν ζητηθεί διαδικασίες-εξπρές, γρήγορες εκτελέσεις και καμία χρονοτριβή. Βασικός στόχος είναι οι πλειστηριασμοί να διεξαχθούν σε φουλ ρυθμούς μέχρι και τα Χριστούγεννα, αν και πλέον το πλαίσιο είναι ήδη έτοιμο, με τις διαδικασίες να ξεκινούν ακόμη και εντός του Σεπτεμβρίου.
Η ετοιμότητα του μηχανισμού φάνηκε και από την ανακοίνωση που δόθηκε και διαβεβαιώνει ότι αναφορικά με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς «η Πολιτεία, συνεργαζόμενη στενά με τους συμβολαιογράφους προς τη διαμόρφωση του νέου αυτού συστήματος, διασφαλίζει μέσω της διενέργειας των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών αποκλειστικά από τον συμβολαιογράφο τον δημόσιο χαρακτήρα της αναγκαστικής εκτέλεσης, τη διαφάνεια της διαδικασίας και την προστασία των δικαιωμάτων των οφειλετών (δικονομική και οικονομική)».
Ενδιαφέρον είναι το στοιχείο που αναδεικνύει η γνωστή δικηγόρος, ειδική σε θέματα κόκκινων δανείων, Αριάδνη Νούκα: «Πλέον μ' ένα απλό κουμπί, με πρόσβαση στο Διαδίκτυο, θα συμμετέχουν στη διαδικασία πλειστηριασμών και πολλοί ενδιαφερόμενοι από το εξωτερικό αλλάζοντας όλα όσα γνωρίζαμε». Οπως ορίζει η καινούρια αυτή διαδικασία, θα πρέπει εντός 15 ημερών από την κατάσχεση να δρομολογείται χωρίς άλλη χρονοτριβή ο πλειστηριασμός και μόλις πέντε ημέρες μετά από αυτόν θα πρέπει με κάθε τυπικότητα να αποδίδεται το περιουσιακό στοιχείο στον υπερθεματιστή. Αυτό στην περίπτωση που πρόκειται για κινητό περιουσιακό στοιχείο. Εάν πάλι πρόκειται για ακίνητο, τότε η προθεσμία αυξάνεται στις 12 ημέρες. Οπως όμως και να έχει, το νέο αυτό σύστημα δεν επιτρέπει να περνάει ο καιρός δίχως να χάνεται το ακίνητο.
Ποια διαδικασία θα ακολουθείται
Η «βιασύνη» του πράγματος φαίνεται ακόμη και σε άλλα πράγματα και κατευθύνσεις. Οπως υπογραμμίζει η κυρία Νούκα, «οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα διενεργούνται αντί για μία ημέρα που μέχρι σήμερα οριζόταν (κάθε Τετάρτη), τρεις ημέρες την εβδομάδα. Δηλαδή και Τετάρτη, και Πέμπτη, και Παρασκευή. Παράλληλα, είναι τέτοια η βιασύνη να βγάλουν τα σπίτια στο σφυρί ώστε θα υπάρχει και διευρυμένο ωράριο. Δηλαδή δεν θα γίνονται πλειστηριασμοί μόνο σε ώρες Δημοσίου, το πρωί, αλλά θα ξεκινούν από τις 10 π.μ. έως τις 2 μ.μ. ή εναλλακτικά από τις 2 μ.μ. έως τις 6 μ.μ.». Οπως πληροφορούμαστε από τα τεστ που γίνονταν όλο το καλοκαίρι, η διαδικασία που θα ακολουθείται είναι η ακόλουθη: κάθε υποψήφιος πλειοδότης θα πρέπει να δηλώσει τη συμμετοχή του στον πλειστηριασμό που τον ενδιαφέρει αφού προηγουμένως αποδώσει ένα μικρό ποσό ως εγγύηση. Και λέμε «μικρό», καθώς τα χρήματα αυτά δεν θα είναι ανάλογα με το σύνολο της προσφοράς του, αλλά η εγγύηση θα ισούται μόλις με το 1/3 της τιμής της πρώτης προσφοράς.
Επίσης, θα υπάρχει ένα πάγιο τέλος «χρήσης των συστημάτων». Τα συστήματα αυτά για τα οποία έγινε μεγάλη συζήτηση προ ημερών θα τα διαχειρίζεται συγκεκριμένη εταιρεία την οποία επέβαλε το υπουργείο Δικαιοσύνης με κατάτμηση των ποσών. Ωστόσο η κυριότητα των συστημάτων, η διοίκηση και η διαχείριση θα ανήκουν στους κατά τόπους αρμόδιους συμβολαιογραφικούς συλλόγους, οι οποίοι, αν και αντιδρούν (να θυμίσουμε τις απεργιακές κινητοποιήσεις τους που απέτρεψαν τους πλειστηριασμούς τον χειμώνα), δεν έχουν πλέον δυνατότητα για μεγαλύτερη παρέμβαση. Σημαντικό στοιχείο επίσης στην όλη διαδικασία είναι ότι ο ηλεκτρονικός χαρακτήρας των πλειστηριασμών θα διευκολύνει όσους δεν θέλουν να έρθουν αντιμέτωποι με ομάδες και συλλογικότητες πολιτών που αντιδρούν, άρα η όλη κατάσταση θα είναι απρόσωπη και σαφώς λιγότερο επικίνδυνη για την κυβέρνηση και όσους θελήσουν να αγοράσουν κατασχεμένο ακίνητο.
Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός θα είναι ανοικτού τύπου, κατά τη διάρκεια του οποίου θα υποβάλλονται διαδοχικές προσφορές, σε μια διαδικασία «μπινταρίσματος», όπως λέγεται στην αγορά. Πάντως, η ευρισκόμενη σε προφανή δυσκολία αριστερή κυβέρνηση επιδιώκει τις τελευταίες ημέρες να θολώσει εκ νέου τα νερά και να δημιουργήσει μια προσδοκία ότι ενδεχομένως θα υπάρξει εκ νέου αποφυγή του μέτρου, το οποίο όμως η ίδια έχει προωθήσει. Δεν είναι τυχαίο ότι από το υπουργείο Δικαιοσύνης και την πλευρά του υπουργού Σταύρου Κοντονή διαρρέεται τελευταία ότι ενδεχομένως και έως τον Δεκέμβριο η κυβέρνηση θα επανεξετάσει την επέκταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας για όσους έχουν υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη, η οποία λήγει στο τέλος του έτους, και ότι γενικά θα βρεθεί ένας τρόπος να προστατευτεί η κατοικία. Οσο όμως κι αν για προφανώς επικοινωνιακούς λόγους η κυβέρνηση επιδιώκει να απεγκλωβιστεί, την ίδια στιγμή το σύστημα κατασχέσεων και τελικών πλειστηριασμών έχει προχωρήσει και σε πρώτη φάση αφορά πλήθος ακινήτων, κυρίως εξοχικών και πατρικών σπιτιών, πολλών κόκκινων δανειοληπτών.
Στον αέρα η πρώτη κατοικία
Στον αέρα βρίσκεται η προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης, κ. Σταύρου Κοντονή, ότι κυοφορείται νομοθετική πρωτοβουλία για την επέκταση της προστασίας της.
Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο «σκοντάφτουν» αφενός στις απαιτήσεις του ΔΝΤ, που πιέζει για την άρση της, και αφετέρου στις ίδιες τις τράπεζες, οι οποίες «καίγονται» για αποτελέσματα στο πεδίο των κόκκινων δανείων, προκειμένου να αποφύγουν ενδελεχείς ελέγχους στους ισολογισμούς τους.
«Η μόνη προστασία που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι ο νόμος Κατσέλη, η ισχύς του οποίου παύει από αρχές του 2019. Οι δανειολήπτες, δηλαδή, χάνουν το δικαίωμα να διασώσουν την κατοικία τους με τις προϋποθέσεις που ισχύουν σήμερα, εφόσον δεν δοθεί παράταση της συγκεκριμένης προθεσμίας», τονίζεται στην εφημερίδα από νομικούς.
Στο μεταξύ, από τον προσεχή Γενάρη -όπως όλα δείχνουν- θα ξεκινήσουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, μιας και η διαδικασία βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της μετάβασης από το αναλογικό στο ηλεκτρονικό μοντέλο. «Αυτή τη στιγμή οι δικαστικοί επιμελητές εγγράφουν στα προγράμματα τη διενέργεια των πλειστηριασμών σε ηλεκτρονική μορφή», επισημαίνεται