Η ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ουσιαστική σύνδεση της Ένωσης με την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, τέθηκαν από τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη ως δύο κεντρικοί στόχοι της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2026, κατά τη συνάντησή του με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα σήμερα το απόγευμα στη Λευκωσία.
«Εθνική αποστολή» για ένα μικρό κράτος μέλος
Καλωσορίζοντας την κα. Μέτσολα, η οποία βρίσκεται στην Κύπρο συνοδευόμενη από τη Διάσκεψη των Προέδρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (επικεφαλής όλων των πολιτικών ομάδων του ΕΚ), ο Νίκος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε ότι η ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2026 για την Κυπριακή Δημοκρατία «αποτελεί εθνική αποστολή» για ένα μικρό κράτος μέλος, που για έξι μήνες θα κρατά το τιμόνι του Συμβουλίου.
Ο Κύπριος Πρόεδρος αναφέρθηκε σε ένα εξαιρετικά βαρύ ευρωπαϊκό ημερολόγιο, σε συγκυρία πολλαπλών κρίσεων, επισημαίνοντας ότι Λευκωσία και Βρυξέλλες καλούνται να κινηθούν συντονισμένα σε θέματα επιχειρηματικότητας και ανταγωνιστικότητας, άμυνας και ασφάλειας, μεταναστευτικής πολιτικής, Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, αλλά και κοινωνικών προκλήσεων, όπως η στέγαση.
Στρατηγική αυτονομία με σκληρά και «ήπια» εργαλεία
«Έχουμε δύο βασικούς στόχους» ανέφερε ο Νίκος Χριστοδουλίδης. «Ο πρώτος είναι να ενισχύσουμε τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης» διευκρινίζοντας ότι δεν πρόκειται μόνο για την άμυνα και την ασφάλεια, αλλά για ένα ευρύτερο πλέγμα πολιτικών που αγγίζουν την οικονομία, την τεχνολογία, τη μετανάστευση και το δημοσιονομικό πλαίσιο της Ένωσης.
Η Λευκωσία επιχειρεί να εμφανιστεί ως αξιόπιστος «τιμονιέρης» μιας ΕΕ που επιδιώκει λιγότερες εξαρτήσεις από τρίτες δυνάμεις, περισσότερο έλεγχο των κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού και μεγαλύτερη δυνατότητα παρέμβασης στα γειτονικά της μέτωπα, από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή.
Η ΕΕ «πιο κοντά» στην Ανατολική Μεσόγειο
Ο δεύτερος στόχος, όπως τον περιέγραψε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, είναι να φέρει την Ευρωπαϊκή Ένωση «πολύ πιο κοντά στην περιοχή», εννοώντας τον γεωπολιτικά φορτισμένο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, που συνδέεται άμεσα με τα ενεργειακά, το μεταναστευτικό, την περιφερειακή ασφάλεια και βέβαια το Κυπριακό.
«Πρόκειται για περιοχή με τη μεγαλύτερη πολιτική σημασία» σημείωσε, τονίζοντας ότι η Κυπριακή Προεδρία θέλει να καταγραφούν «συγκεκριμένα αποτελέσματα» και «ουσιαστική πρόοδος» στις σχέσεις ΕΕ - γειτονικής περιοχής και όχι απλώς διακηρυκτικού χαρακτήρα συμπεράσματα.
Ο Κύπριος Πρόεδρος υπογράμμισε ακόμη ότι για μια επιτυχημένη Προεδρία είναι απαραίτητη η στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκφράζοντας τη σαφή πολιτική βούληση της Λευκωσίας για κοινό βηματισμό με τους ευρωβουλευτές και τις πολιτικές ομάδες σε όλα τα ανοιχτά νομοθετικά και πολιτικά μέτωπα.
Μέτσολα: Βαρύ νομοθετικό φορτίο και κοινές προτεραιότητες
Από την πλευρά της, η Ρομπέρτα Μέτσολα έκανε λόγο για «χαρά και τιμή» να βρίσκεται εκ νέου στην Κύπρο, αυτή τη φορά μαζί με τους προέδρους των πολιτικών ομάδων, ενόψει μιας Προεδρίας που συμπίπτει με περίοδο «αναπτυγμένης νομοθετικής ταχύτητας» στην ΕΕ.
Επισήμανε ότι στο τραπέζι βρίσκονται πάνω από 250 ανοιχτά νομοθετικά θέματα, μεταξύ των οποίων η ολοκλήρωση του Συμφώνου για τη Μετανάστευση, η αναθεώρηση του Πολυετούς Οικονομικού Πλαισίου, σημαντικά πακέτα για το κλίμα, την ψηφιακή μετάβαση και την απλοποίηση των διαδικασιών για πολίτες και επιχειρήσεις. Για όλα αυτά, τόνισε, απαιτείται να βρεθούν πλειοψηφίες στο Κοινοβούλιο αλλά και συνεννόηση με τα κράτη μέλη, με την Κυπριακή Προεδρία να έχει ρόλο-κλειδί στο Συμβούλιο.
Η Πρόεδρος του ΕΚ εξήρε την προετοιμασία που έχει προηγηθεί με την κυπριακή κυβέρνηση και το Υπουργικό Συμβούλιο, σημειώνοντας ότι οι Βρυξέλλες «μοιράζονται πολλούς από τους στόχους» που έχει θέσει η Λευκωσία και ότι οι ευρωβουλευτές «ανυπομονούν να συνεργαστούν» με την κυπριακή Προεδρία.
Προθάλαμος της Κυπριακής Προεδρίας
Η παρουσία της Διάσκεψης των Προέδρων του Ευρωκοινοβουλίου στη Λευκωσία εντάσσεται στην παράδοση των επισκέψεων στην πρωτεύουσα του επόμενου κράτους που αναλαμβάνει την Προεδρία, ώστε να υπάρξει ευθυγράμμιση προτεραιοτήτων και κοινός σχεδιασμός.
Η Κύπρος θα διαδεχθεί τη Δανία και θα παραδώσει την Προεδρία στην Ιρλανδία τον Ιούλιο του 2026, έχοντας στο ενδιάμεσο την ευθύνη να προωθήσει δύσκολους συμβιβασμούς σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον που δοκιμάζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, τις μεταναστευτικές ροές και την άνοδο ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων.
Στο Προεδρικό Μέγαρο, οι συνομιλίες Χριστοδουλίδη - Μέτσολα και των αντιπροσωπειών τους αποτέλεσαν την ανεπίσημη «πρεμιέρα» της Κυπριακής Προεδρίας, με τη Λευκωσία να επιχειρεί να στείλει μήνυμα ότι, παρά το μικρό της μέγεθος, σκοπεύει να παίξει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών ισορροπιών τους επόμενους μήνες.