Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει ότι μια τηλεφωνική επικοινωνία με τον ηγέτη της Κίνας Σι Τζινπίνγκ θα συμβάλει στην επανεκκίνηση των εμπορικών συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών, που έχουν υποχωρήσει. Αλλά ακόμη και αν αυτή η συνομιλία γίνει αυτήν την εβδομάδα, όπως δήλωσε ο Λευκός Οίκος ότι είναι πιθανό, είναι αμφίβολο αν θα έχει την επίδραση στις οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών που επιθυμεί ο Τραμπ.
«Ο πρόεδρος έχει εμμονή με το να μιλήσει με τον Σι», δήλωσε στο Politico ένα πρόσωπο που γνωρίζει τις εμπορικές συνομιλίες, πεπεισμένος ότι μπορεί προσωπικά να ξεκαθαρίσει τις βαθιά ριζωμένες διαιρέσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Η αμερικανική κυβέρνηση δέχεται τεράστια πίεση να επανέλθει στον διάλογο, με τον Τραμπ να εξετάζει πότε και πώς θα επιβάλει τη μέγιστη δυνατή πίεση στην κινεζική ηγεσία.
Βέβαια, άλλοι εξωτερικοί παρατηρητές παραμένουν επιφυλακτικοί σχετικά με το αν ο Τραμπ θα μπορέσει πράγματι να μιλήσει στο τηλέφωνο με τον Σι. Από την αρχή της δεύτερης θητείας του Ρεπουμπλικανού, οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου υπόσχονταν δημοσίως ότι επίκειται μια κλήση μεταξύ των ηγετών. Ο Τραμπ προσπάθησε ακόμη και να υπονοήσει με πλάγια σχόλια τον Απρίλιο ότι οι δύο τους είχαν μιλήσει από την ορκωμοσία του Τραμπ.
Ο Ντάνιελ Ράσελ, πρώην Αμερικανός αξιωματούχος που συμμετείχε στην κυβέρνηση Ομπάμα δηλώνει ότι η Κίνα «μυρίζεται την αδυναμία» και θεωρεί πως ο Τραμπ, με την έντονη επιθυμία του για συμφωνία, στέλνει μήνυμα «απελπισίας».
Η δημόσια αντιπαράθεση του Τραμπ με ηγέτες όπως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Σίριλ Ραμαφόσα φαίνεται επίσης να έχει προκαλέσει αμηχανία στο Πεκίνο. Η κινεζική διπλωματία αποφεύγει καταστάσεις που ενδέχεται να εκθέσουν τον Σι Τζινπίνγκ σε πιθανές «απρόβλεπτες» ή «ντροπιαστικές» εξελίξεις, όπως εξηγεί ο Ρας Ντόσι, αναπληρωτής διευθυντής για την Κίνα και την Ταϊβάν στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας του Λευκού Οίκου επί προεδρίας Μπάιντεν.
Στις αρχές Μαΐου, οι δύο χώρες κατέληξαν σε μια προσωρινή εμπορική συμφωνία, η οποία προέβλεπε μείωση των αμερικανικών δασμών από το 145% στο 30%, καθώς και αντίστοιχη κινεζική χαλάρωση των εισαγωγικών επιβαρύνσεων στο 10%, με την Κίνα να δεσμεύεται παράλληλα ότι θα άρει τα εμπόδια στις κρίσιμες εξαγωγές ορυκτών.
Η συμφωνία έδωσε και στις δύο πλευρές προθεσμία 90 ημερών για την έναρξη νέου διαλόγου για μια ευρύτερη εμπορική συμφωνία που θα αντιμετωπίσει τα παράπονα των ΗΠΑ για τις κινεζικές εμπορικές πρακτικές.
Οι δύο χώρες παραμένουν επίσης σε αδιέξοδο στο θέμα που φαινομενικά προκάλεσε τον εμπορικό πόλεμο από τον Τραμπ - τη φαιντανύλη. Η Κίνα έχει προσφέρει δύο προτάσεις στον Λευκό Οίκο, συμπεριλαμβανομένης μιας τον Φεβρουάριο, αφού ο Τραμπ επέβαλε τον αρχικό του δασμό 10% στην Κίνα, τον Καναδά και το Μεξικό.
«Όλοι συμφωνούν ότι για να σημειωθεί οποιαδήποτε πρόσθετη πρόοδος όσον αφορά τους δασμούς, η πύλη εισόδου είναι η φαιντανύλη», δήλωσε επιχειρηματικός αξιωματούχος.
«Επίθεση» οι δηλώσεις Ρούμπιο για την καταστολή στην πλατεία Τιενανμέν
Ως σκόπιμη επίθεση χαρακτήρισε τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο το Πεκίνο, με τις οποίες ανέφερε ότι ο κόσμος «δεν θα ξεχάσει ποτέ» την αιματηρή καταστολή των διαδηλωτών στην πλατεία Τιενανμέν το 1989.
Στις 4 Ιουνίου 1989, έπειτα από πολλές εβδομάδες διαδηλώσεων που διεκδικούσαν κυρίως περισσότερες πολιτικές ελευθερίες, στρατιώτες και άρματα μάχης του κινεζικού στρατού κατέστειλαν τους διαδηλωτές που καταλάμβαναν ειρηνικά την πλατεία Τιενανμέν στο Πεκίνο.
Ο ακριβής απολογισμός παραμένει άγνωστος, όμως εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν, αν όχι πολλές χιλιάδες, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις.
Από τότε το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα προσπαθεί να διαγράψει κάθε δημόσια αναφορά στην καταστολή.
Οι «εσφαλμένες» δηλώσεις του Ρούμπιο «διαστρεβλώνουν κακόβουλα τα ιστορικά γεγονότα, επιτίθενται σκόπιμα στο πολιτικό σύστημα και στον αναπτυξιακό δρόμο της Κίνας, και συνιστούν σοβαρή ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας», δήλωσε εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Λι Τζιαν, στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου.
«Η Κίνα εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά της και εναντιώνεται σθεναρά. Απευθύναμε επίσημη διαμαρτυρία στην αμερικανική πλευρά», πρόσθεσε.
Ο Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε νωρίτερα πως «ο κόσμος δεν θα ξεχάσει ποτέ» την καταστολή στην Τιενανμέν, ακόμη κι αν το Πεκίνο «προσπαθεί δραστήρια να λογοκρίνει τα γεγονότα».
«Σήμερα, αποτίνουμε φόρο τιμής στο κουράγιο του κινεζικού λαού, σε αυτούς που σκοτώθηκαν στην προσπάθεια να ασκήσουν τις βασικές ελευθερίες τους, καθώς και σε εκείνους που συνεχίζουν να υφίστανται διώξεις καθώς επιδιώκουν λογοδοσία και δικαιοσύνη για τα γεγονότα της 4ης Ιουνίου 1989», ανέφερε ο Ρούμπιο σε μια ανακοίνωση.
«Σε ό,τι αφορά τις πολιτικές ταραχές που σημειώθηκαν στα τέλη των χρόνων του 1980, η κινεζική κυβέρνηση έχει καταλήξει εδώ και καιρό σε ξεκάθαρα συμπεράσματα», είπε ο Λι Τζιάν.
«Ο κινεζικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό είναι η επιλογή της ιστορίας και του λαού (…) υποστηρίζεται πλήρως από το σύνολο του κινεζικού λαού και αναγνωρίζεται ευρέως από τη διεθνή κοινότητα».
«Θα ακολουθήσουμε απαρέγκλιτα αυτόν τον δρόμο προκειμένου να προωθήσουμε τη μεγάλη νέα άνθηση του κινεζικού έθνους μέσω του κινεζικού εκσυγχρονισμού», πρόσθεσε.