Ένα απόγευμα στις αρχές Μαρτίου, τρεις ημέρες μετά την «καταστροφική» συνάντηση μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Λευκό Οίκο, υπήρξε έντονη τηλεφωνική δραστηριότητα στην ουκρανική πρεσβεία στο Λονδίνο.
Η ομάδα του Τζέι Ντι Βανς ήταν στη γραμμή και ήθελε να κανονίσει μια τηλεφωνική συνομιλία με τον Βαλερί Ζαλούζνι, πρέσβη της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και πρώην αρχηγό του στρατού.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ είχε συμβάλει καθοριστικά στην πρόκληση της αντιπαράθεσης μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο. Τώρα, ο Βανς και άλλοι από τον κύκλο του Τραμπ φαινόταν να διερευνούν πιθανές εναλλακτικές λύσεις αντί του Ζελένσκι.
Η ομάδα του Βανς «δοκίμασε διάφορα διπλωματικά και άλλα κανάλια» για να επικοινωνήσει με τον Ζαλούζνι, είπε μία από τις τρεις πηγές που γνώριζαν τις προσπάθειες και μίλησαν με τον Guardian. Ο Ζαλούζνι μετά από διαβούλευση με τον επικεφαλής του προσωπικού του Ζελένσκι, αρνήθηκε να δεχτεί την κλήση.
Ο πρώην Ανώτατος Διοικητής του ουκρανικού στρατού και φερόμενος ως «διάδοχος» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στήριξε τον Ουκρανό πρόεδρο και λίγο νωρίτερα, τον Φεβρουάριο. «Το καθήκον μας προς το παρόν είναι να επιβιώσουμε και να προστατέψουμε το κράτος» σημείωσε τότε, στον απόηχο των δηλώσεων του Ντόναλντ Τραμπ που αμφισβήτησε τη δημοκρατική νομιμοποίηση του Ζελένσκι, ζητώντας εκλογές.
Ο Βαλερί Ζαλούζνι δεν επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε ότι θα είναι υποψήφιος για την προεδρία. Υποστήριξε ότι αυτό το ζήτημα θα ήταν σχετικό μόνο εάν το ουκρανικό κράτος δεν απειλούνταν.
Από τη μία πλευρά, συνηθισμένος να εργάζεται μέσα σε μια αυστηρή στρατιωτική ιεραρχία, ο Ζαλούζνι παραμένει πιστός στην κυβέρνηση που υπηρετεί. Από την άλλη, πολλοί - τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό - τον θεωρούν τον φυσικό επόμενο πρόεδρο της Ουκρανίας και τον πιέζουν να ξεκινήσει πολιτική καμπάνια.
Αυτή η περιγραφή βασίζεται σε συνεντεύξεις με διάφορα άτομα που βρίσκονται κοντά στον Ζαλούζνι, καθώς και με πολιτικούς παράγοντες, διπλωμάτες και άλλα άτομα που έχουν άμεση γνώση των περιγραφόμενων γεγονότων.
Δεν προβλέπονται άμεσα εκλογές στην Ουκρανία, καθώς η ψηφοφορία είναι νομικά και τεχνικά αδύνατη ενώ η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο. Ακόμη και οι πιο σκληροί εγχώριοι αντίπαλοι του Ζελένσκι δεν υποστηρίζουν τη διεξαγωγή εκλογών αυτή τη στιγμή, ενώ οι σχέσεις με τον Τραμπ έχουν επίσης βελτιωθεί.
Η μόνη σοβαρή απειλή για τον Ζελένσκι
Όμως όλοι στην Ουκρανία γνωρίζουν ότι αργά ή γρήγορα η πολιτική θα επιστρέψει. Και όταν αυτό συμβεί, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ζαλούζνι, ο οποίος ηγήθηκε της επιτυχημένης απόκρουσης της ρωσικής επίθεσης στην αρχή του πολέμου, είναι ο μόνος υποψήφιος που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τον Ζελένσκι.
Ο Ζαλούζνι δεν έχει εκδηλώσει ποτέ δημοσίως τις πολιτικές του φιλοδοξίες και αρνείται σχεδόν όλες τις αιτήσεις για συνεντεύξεις. Η ομάδα του διαχειρίζεται προσεκτικά τις δημόσιες εμφανίσεις του στο Λονδίνο, προκειμένου να αποφύγει εκδηλώσεις όπου θα μπορούσαν να του τεθούν δυσάρεστες ερωτήσεις. Ωστόσο, υπάρχει μια σταθερή ροή πολιτικών στην ουκρανική πρεσβεία, που βρίσκεται σε ένα αρχοντικό κοντά στο Holland Park, στο δυτικό Λονδίνο, οι οποίοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, εκφράζουν την υποστήριξή τους ή προσπαθούν να μαντέψουν αν ο στρατηγός έχει σχέδια να θέσει υποψηφιότητα.
Μεταξύ αυτών των επισκεπτών περιλαμβάνονται Ουκρανοί βουλευτές, ακτιβιστές, εκπρόσωποι πλούσιων επιχειρηματιών, ακόμη και ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ, Πολ Μαναφόρτ, ο οποίος επισκέφθηκε τον Ζαλούζνι για να του προσφέρει τις υπηρεσίες του ως πολιτικός σύμβουλος σε οποιαδήποτε μελλοντική προεκλογική εκστρατεία. Ο Ζαλούζνι απέρριψε την προσφορά.
Ένας άλλος επισκέπτης ήταν ο Αντρέι Γερμάκ, επικεφαλής του προσωπικού του Ζελένσκι. Σε μια συνάντηση τον περασμένο Νοέμβριο, σύμφωνα με μια καλά ενημερωμένη πηγή, ο Γερμάκ πρότεινε στον Ζαλούζνι να ενταχθεί επίσημα στην πολιτική ομάδα του προέδρου, προκειμένου να παρουσιάσουν ένα ενωμένο μέτωπο ενόψει των μελλοντικών εκλογών.
Ο Ζαλούζνι αρνήθηκε, αλλά δεσμεύτηκε να παραμείνει πιστός, μέχρι ενός σημείου. Υποσχέθηκε στον Γερμάκ ότι δεν θα κριτικάρει δημόσια τον Ζελένσκι όσο συνεχίζεται ο πόλεμος, σύμφωνα με την πηγή, και επίσης διαβεβαίωσε ότι δεν θα προκαλέσει δυσάρεστες εκπλήξεις στο προεδρικό γραφείο. «Αν αποφασίσω να ασχοληθώ με την πολιτική, θα το μάθετε πρώτα από εμένα, ιδιωτικά», είπε στον Γερμάκ.
Μέχρι στιγμής, ο Ζαλούζνι δεν έχει επικοινωνήσει αυτό το μήνυμα, αν και στο Κίεβο υπάρχει μια αυξανόμενη πεποίθηση ότι ετοιμάζεται να μπει στην πολιτική. Ο στρατηγός είναι επιφυλακτικός ακόμη και ιδιωτικά με τους στενούς συνεργάτες του σχετικά με τα σχέδιά του, αλλά πολλοί υποθέτουν ότι απλώς περιμένει την κατάλληλη στιγμή πριν μπει στη μάχη.
«Έχει επιλέξει την πιο έξυπνη τακτική», δήλωσε ο Volodymyr Fesenko, πολιτικός αναλυτής με έδρα το Κίεβο. «Θα πάρει την τελική απόφαση μόνο την τελευταία στιγμή, λίγο πριν τις εκλογές», επεσήμανε.
Αρχιστράτηγος με τις ευλογίες Ζελένσκι
Ο Ζαλούζνι ήταν 48 ετών όταν ο Ζελένσκι τον προήγαγε σε αρχιστράτηγο τον Ιούλιο του 2021, μια κίνηση που εξέπληξε τους περισσότερους ανώτερους αξιωματικούς του στρατού, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου.
«Ο Ζαλουζνί ήταν ένας τολμηρός και φιλόδοξος διοικητής, αλλά ήταν και λίγο 'χαζούλης', πιο γνωστός για τα αστεία του με τους στρατιώτες του παρά για την πειθαρχία που τους επέβαλε», έγραψε ο δημοσιογράφος Simon Shuster στη βιογραφία του Ζελένσκι. Ήταν ακριβώς αυτή η ευχάριστη, αντισυμβατική πλευρά του που άρεσε στον Ζελένσκι, τον πρώην κωμικό που είχε αναρριχηθεί εντυπωσιακά στην προεδρία δύο χρόνια νωρίτερα.
Λίγους μήνες μετά τον διορισμό του, η Ρωσία άρχισε να συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν προειδοποίησε δημοσίως ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν ενδέχεται να σχεδιάζει πλήρη εισβολή στην Ουκρανία. Κατά τους μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ των πρώτων προειδοποιήσεων των ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 2021 και της εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, ο Ζαλούζνι πίεζε συχνά για εντατικότερες προετοιμασίες ενόψει μιας πιθανής ρωσικής επίθεσης.
Ο Ζελένσκι, ωστόσο, δεν ήταν σίγουρος ότι ο φόβος εισβολής ήταν πραγματικός και θεωρούσε ότι, ακόμη και αν ήταν, οι υπερβολικές προετοιμασίες θα έσπερναν τον πανικό στον πληθυσμό και θα έδιναν στους Ρώσους τη δικαιολογία που έψαχναν για να εισβάλουν.
Σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ουκρανίας στις 22 Φεβρουαρίου, ο Ζαλούζνι και ο τότε υπουργός Άμυνας, Ολέξι Ρεζνίκοφ, τάχθηκαν υπέρ της επιβολής στρατιωτικού νόμου, ενώ ο Ζελένσκι εξακολουθούσε να ανησυχεί για τον πανικό που θα προκαλούσε. Τελικά, το συμβούλιο ψήφισε την υιοθέτηση λιγότερο αυστηρών μέτρων.
Η Ρωσία εισέβαλε δύο ημέρες αργότερα. Αυτές οι διαφωνίες σχετικά με τις προετοιμασίες για τον πόλεμο, οι οποίες έλαβαν χώρα κυρίως κεκλεισμένων των θυρών και επισκιάστηκαν από την ηρωική στάση του Ζελένσκι μετά την έναρξη της εισβολής, ενδέχεται να επανέλθουν στο προσκήνιο εάν πράγματι διεξαχθεί εκλογική μάχη μεταξύ των δύο ανδρών.
Μόλις ξεκίνησε η εισβολή, ο Ζελένσκι αρχικά άφησε τη στρατιωτική στρατηγική στον διοικητή του, ενώ ο ίδιος επικεντρώθηκε στην εξασφάλιση διεθνούς υποστήριξης για το Κίεβο. Ο Ζελένσκι έγινε το διεθνές σύμβολο της ανθεκτικότητας της Ουκρανίας, ενώ ο Ζαλούζνι απέκτησε φήμη εντός της χώρας ως ήρωας πολέμου.
Ωστόσο, καθώς η σύγκρουση συνεχιζόταν, η ένταση μεταξύ των δύο ανδρών αυξανόταν. Σχεδόν κάθε συνάντηση κατέληγε σε διαφωνία. Υπήρχε επίσης μια αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ της προεδρικής ομάδας σχετικά με τη δημοτικότητα του Ζαλούζνι, όπως έδειξαν μυστικές εσωτερικές δημοσκοπήσεις. Φαινόταν να αποκτά ένα άθικτο μυθικό κύρος.
Τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, ο Ζελένσκι, μετά από μήνες εικασιών, απέλυσε τον Ζαλούζνι και ανακοίνωσε ότι τον έστελνε στο Λονδίνο ως πρέσβη, ισχυριζόμενος ότι ο στρατός χρειαζόταν μια «ένεση» νέων ιδεών.
Πηγή: skai.gr