Το Ισραήλ ετοιμάζεται για μια νέα μεγάλη επίθεση στην πόλη Γάζα, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις για εκεχειρία και τις πιέσεις για επιστροφή των ομήρων. Σχεδόν δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς, ο πόλεμος συνεχίζεται χωρίς να διαφαίνεται ένα τέλος, με τον Νετανιάχου να κατηγορείται ότι τον παρατείνει για πολιτικούς λόγους, τη Χαμάς να αρνείται να παραδοθεί και τον Τραμπ να αποφεύγει να πιέσει δημόσια το Ισραήλ.
Η διεθνής κοινότητα, μαζί με σχεδόν όλους τους Παλαιστινίους αλλά και πολλούς Ισραηλινούς ήθελαν τον τερματισμό του πολέμου εδώ και πολύ καιρό και μια κατάπαυση του πυρός φαινόταν εφικτή μόλις τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, η σύγκρουση αναμένεται να γίνει ακόμη πιο αιματηρή, σχεδόν δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
Οι επικριτές του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου τον κατηγορούν ότι παρατείνει τον πόλεμο για πολιτικούς λόγους. Ο Νετανιάχου ρίχνει την ευθύνη στη Χαμάς, η οποία εξακολουθεί να κρατά περίπου 20 ζωντανούς ομήρους, και υποστηρίζει ότι η κριτική για τη διαχείριση του πολέμου από το Ισραήλ κάνει την ένοπλη οργάνωση πιο αδιάλλακτη.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, δηλώνει ότι θέλει να τελειώσει ο πόλεμος και να επιστρέψουν οι όμηροι. Ωστόσο, ο απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ, αποχώρησε από τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός τον περασμένο μήνα, κατηγορώντας τη Χαμάς, και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει ασκήσει δημόσια καμία πίεση στο Ισραήλ να αλλάξει στρατηγική από τότε που τερματίστηκε η εκεχειρία τον Μάρτιο, μια εκεχειρία για την οποία είχε μεσολαβήσει ο ίδιος. Δεν είναι σαφές αν οι ΗΠΑ ακολουθούν κάποια διαφορετική στρατηγική παρασκηνιακά.
Η Χαμάς δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αποδέχθηκε πρόταση για κατάπαυση του πυρός, την οποία οι μεσολαβητές περιέγραψαν ως σχεδόν ταυτόσημη με εκείνη που είχε εγκρίνει το Ισραήλ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ δεν έχουν ακόμη αντιδράσει δημόσια. Δεν είναι σαφές αν Ουάσινγκτον και Τελ Αβίβ, που πρόσφατα υπαινίχθηκαν ότι αναζητούν μια συνολική συμφωνία, εργάζονται πάνω σε κάποια λύση παρασκηνιακά.
Ο Νετανιάχου δεν υποχωρεί
Ισραηλινοί πραγματοποιούν μαζικές διαδηλώσεις ζητώντας μια κατάπαυση του πυρός που θα φέρει πίσω τους ομήρους. Υποστηρίζουν ότι ο πόλεμος συνεχίζεται επειδή ο Νετανιάχου προσπαθεί να παραμείνει στην εξουσία.
Η επιβίωση του κυβερνητικού συνασπισμού του Νετανιάχου εξαρτάται από ακροδεξιά κόμματα που θέλουν να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι την πλήρη εξόντωση της Χαμάς, να διευκολυνθεί η μαζική μετακίνηση Παλαιστινίων σε άλλες χώρες και να ξαναχτιστούν εβραϊκοί οικισμοί που το Ισραήλ είχε διαλύσει το 2005.
Τα κόμματα αυτά έχουν απειλήσει ότι θα αποχωρήσουν αν ο Νετανιάχου τερματίσει τον πόλεμο χωρίς να πετύχει «απόλυτη νίκη». Τα κόμματα της αντιπολίτευσης λένε ότι θα παρέμβουν για να διατηρηθεί η κυβέρνησή του αν υπάρξει συμφωνία για τους ομήρους, αλλά κάτι τέτοιο θα άφηνε τον Νετανιάχου σοβαρά αποδυναμωμένο ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους.
Η απώλεια της εξουσίας θα έκανε τον Ισραηλινό ηγέτη πολύ πιο ευάλωτο σε μακροχρόνιες κατηγορίες περί διαφθοράς και σε δημόσιες έρευνες για τις αποτυχίες γύρω από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Ο Νετανιάχου αρνείται ότι έχει τέτοια κίνητρα. Λέει ότι ο πόλεμος πρέπει να συνεχιστεί μέχρι να επιστρέψουν όλοι οι όμηροι και να ηττηθεί η Χαμάς, και ότι οποιαδήποτε συμφωνία που θα επιτρέψει στην οργάνωση να παραμείνει ζωντανή και εξοπλισμένη θα της επιτρέψει αργά ή γρήγορα να ανασυγκροτηθεί και να πραγματοποιήσει μια νέα μεγάλη επίθεση.
Η Χαμάς δεν πρόκειται να παραδοθεί
Ο Νετανιάχου λέει ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να τελειώσει αύριο αν η Χαμάς απελευθέρωνε τους ομήρους και κατέθετε τα όπλα.
Έχει όμως, επίσης, δηλώσει ότι το Ισραήλ θα διατηρήσει για αόριστο χρόνο τον έλεγχο ασφαλείας στη Γάζα και θα διευκολύνει αυτό που αποκαλεί «εθελοντική μετανάστευση» μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Γάζας.
Οι Παλαιστίνιοι και πολλοί άλλοι λένε ότι αυτό ισοδυναμεί με αναγκαστική εκδίωξη, κάτι που είναι μη αποδεκτό για τη Χαμάς.
Η ένοπλη οργάνωση έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμη να απελευθερώσει τους περίπου 50 ομήρους, που κρατά ακόμα και που το Ισραήλ εκτιμά ότι μόνο οι μισοί είναι ζωντανοί, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατούμενων, μόνιμη κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση του Ισραήλ. Έχει επίσης πει ότι θα παραδώσει την εξουσία σε άλλους Παλαιστινίους.
Αλλά έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να καταθέσει τα όπλα ή να εξοριστεί.
Ακόμη κι αν η Χαμάς συμφωνούσε να αφοπλιστεί, θα ήταν δύσκολο να επιβεβαιωθεί. Άλλες ένοπλες ομάδες θα μπορούσαν σύντομα να αντικαταστήσουν τη Χαμάς, ακόμη και αντίπαλες της, στην ένοπλη δράση.
Αυτό ακριβώς συνέβη όταν η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, η κυρίαρχη ένοπλη οργάνωση της εποχής, συμφώνησε να εξοριστεί στην Τυνησία μετά την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο το 1982. Η Χαμάς εμφανίστηκε στη Γάζα πέντε χρόνια αργότερα, στην αρχή μιας παλαιστινιακής εξέγερσης.
Από την οπτική γωνία της Χαμάς, η εγκατάλειψη των όπλων θα άφηνε τους Παλαιστίνιους ανυπεράσπιστους απέναντι στη συνεχιζόμενη ισραηλινή στρατιωτική κυριαρχία και την επέκταση των εποικισμών σε εδάφη που διεκδικούν για ένα μελλοντικό κράτος. Στα μάτια τους, κάτι τέτοιο θα καταδίκαζε σχεδόν οριστικά αυτήν την εθνική επιδίωξη.
Καμία ένδειξη ότι ο Τραμπ ασκεί πίεση στο Ισραήλ
Τον Ιούνιο, ο Τραμπ σφράγισε μια εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, αφού διέταξε τον Νετανιάχου τηλεφωνικά και με ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να ακυρώσει ένα κύμα αεροπορικών επιδρομών. Η εντυπωσιακή αυτή παρέμβαση σε μια εν εξελίξει ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση αποτέλεσε ισχυρή επίδειξη της επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών στον στενό τους σύμμαχο.
Δεν υπάρχει καμία αντίστοιχη ένδειξη στην περίπτωση του πολέμου στη Γάζα.
Ο Τραμπ έχει απαιτήσει από τη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους, χωρίς όμως να ασκήσει δημόσια πίεση στο Ισραήλ να σταματήσει ή έστω να περιορίσει τις επιχειρήσεις του όπως προσπάθησε με περιορισμένη επιτυχία ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Πέρα από την παροχή όπλων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προστατεύσει το Τελ Αβίβ από εκκλήσεις του ΟΗΕ για την επίτευξη εκεχειρίας, έχουν επιβάλει κυρώσεις σε διεθνείς δικαστές που επιδιώκουν την παραπομπή Ισραηλινών αξιωματούχων, έχουν καταστείλει πανεπιστημιακές διαμαρτυρίες και έχουν ακόμη απειλήσει τον Καναδά με υψηλότερους δασμούς για τη στάση του στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Η επιρροή άλλων χωρών στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων από 30 κρατών της Δύσης που έχουν ζητήσει τον τερματισμό του πολέμου, ωχριά σε σύγκριση με εκείνη των ΗΠΑ.
Οποιαδήποτε υποχώρηση της αμερικανικής στήριξης θα ανησυχούσε τους Ισραηλινούς και ίσως ανάγκαζε τον Νετανιάχου να προχωρήσει σε παραχωρήσεις που θα οδηγούσαν σε κατάπαυση του πυρό, αλλά δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις. Και παραμένει ασαφές ποια περαιτέρω πίεση θα μπορούσε να ασκηθεί στη Χαμάς στη Γάζα, μετά τη δολοφονία σχεδόν όλων των κορυφαίων στελεχών της και χιλιάδων μαχητών της σε μία από τις πιο φονικές και καταστροφικές στρατιωτικές επιθέσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ είπε σε δημοσιογράφους ότι μπορεί να υπάρξει ένα «οριστικό τέλος» στη Γάζα μέσα στις επόμενες δύο με τρεις εβδομάδες, χωρίς να επεκταθεί σε λεπτομέρειες.
«Πιστεύω ότι κάνουμε πολύ καλή δουλειά», είπε. «Αλλά πρέπει, πρέπει να τελειώσει».
Πηγή: skai.gr