Την ώρα που ο πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιαν διαβεβαίωνε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι η χώρα του δεν επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, δορυφορικές εικόνες έδειχναν εντατικές εργασίες ανασυγκρότησης σε εγκαταστάσεις παραγωγής πυραύλων που είχαν πληγεί από ισραηλινές επιθέσεις.
Ειδικότερα, ο Ιρανός πρόεδρος δήλωσε ότι το Ιράν «δεν έχει επιδιώξει και δεν θα επιδιώξει ποτέ» την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.
Την ίδια ώρα δορυφορικές φωτογραφίες που ανέλυσε το Associated Press δείχνουν ότι η Τεχεράνη έχει αρχίσει να ξαναχτίζει τις εγκαταστάσεις παραγωγής πυραύλων που είχαν πληγεί από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου του Ιουνίου.
Δορυφορική φωτογραφία του Planet Labs PBC δείχνει το εργοστάσιο στο Σαχρούντ, μετά από ισραηλινή επίθεση στις 25 Ιουνίου 2025 και τις προσπάθειες ανοικοδόμησης στις 5 Σεπτεμβρίου 2025.
Ωστόσο, ένα βασικό στοιχείο φαίνεται να λείπει ακόμη, οι μεγάλοι αναμικτήρες που απαιτούνται για την παραγωγή στερεού καυσίμου στους πυραύλους.
Η επανεκκίνηση του πυραυλικού προγράμματος θεωρείται κρίσιμη για την Ισλαμική Δημοκρατία, η οποία εκτιμά ότι δεν αποκλείεται να υπάρξει νέος γύρος πολέμου με το Ισραήλ. Οι πύραυλοι αποτελούν ένα από τα ελάχιστα στρατιωτικά αποτρεπτικά μέσα του Ιράν μετά τον πόλεμο, που κατέστρεψε σε μεγάλο βαθμό τα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας της χώρας, κάτι που η Τεχεράνη έχει διαμηνύσει ότι δεν θα θέσει ποτέ υπό διαπραγμάτευση με τη Δύση.
Ειδικοί σε θέματα πυραύλων δήλωσαν στο AP ότι η απόκτηση των αναμικτήρων αποτελεί βασικό στόχο της Τεχεράνης, καθώς ετοιμάζεται για την πιθανή επαναφορά κυρώσεων του ΟΗΕ αργότερα αυτόν τον μήνα. Οι κυρώσεις θα επιβάλλουν περιορισμούς, μεταξύ άλλων, σε κάθε ανάπτυξη του πυραυλικού προγράμματος.
Γνωστοί ως «πλανητικοί αναμικτήρες» (planetary mixers), οι μηχανές αυτές έχουν λεπίδες που περιστρέφονται γύρω από ένα κεντρικό σημείο, σαν πλανήτες σε τροχιά, και προσφέρουν καλύτερη ανάμειξη σε σχέση με άλλους τύπους εξοπλισμού. Το Ιράν θα μπορούσε να τις αγοράσει από την Κίνα, απ’ όπου, σύμφωνα με ειδικούς και Αμερικανούς αξιωματούχους, στο παρελθόν έχει προμηθευτεί συστατικά για πυραυλικά καύσιμα και άλλα εξαρτήματα.
«Εάν καταφέρουν να αποκτήσουν ξανά ορισμένα βασικά στοιχεία, όπως οι πλανητικοί αναμικτήρες, τότε η υποδομή υπάρχει ακόμη και είναι έτοιμη να ξαναμπεί σε λειτουργία», δήλωσε ο Σαμ Λερ, ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Μη Διάδοσης James Martin, ο οποίος έχει μελετήσει ιρανικές πυραυλικές εγκαταστάσεις.
Η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τις προσπάθειες της χώρας να ανασυγκροτήσει το πυραυλικό της πρόγραμμα.
Στόχος του Ισραήλ οι εγκαταστάσεις πυραύλων στερεού καυσίμου
Το Ιράν διαθέτει βάσεις παραγωγής πυραύλων στερεού καυσίμου στο Χοτζίρ και το Παρτσίν, δύο εγκαταστάσεις λίγο έξω από την Τεχεράνη, καθώς και στη Σαχρούντ, περίπου 350 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πρωτεύουσας. Ακόμη και πριν από τον τελευταίο πόλεμο, όλες αυτές οι εγκαταστάσεις είχαν δεχθεί ισραηλινά πλήγματα τον Οκτώβριο του 2024, κατά τις εχθροπραξίες ανάμεσα στις δύο χώρες.
Οι επιθέσεις κατά τη διάρκεια του πολέμου τον Ιούνιο φαίνεται ότι στόχευαν στην καταστροφή κτιρίων όπου στεγάζονταν οι αναμικτήρες, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την ομοιόμορφη ανάμειξη του καυσίμου των πυραύλων, σύμφωνα με ειδικούς. Άλλες εγκαταστάσεις που επλήγησαν από το Ισραήλ περιλάμβαναν βιομηχανικούς χώρους που πιθανότατα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή τέτοιων μηχανών.
Δορυφορικές εικόνες της Planet Labs PBC που τραβήχτηκαν αυτόν τον μήνα και αναλύθηκαν από το Associated Press δείχνουν οικοδομικές εργασίες τόσο στις εγκαταστάσεις του Παρτσίν όσο και της Σαχρούντ.
Εργασίες ανασυγκρότησης στο εργοστάσιο Σαχρούντ, 5 Σεπτεμβρίου 2025
Στο Παρτσίν, τα κτίρια όπου βρίσκονται οι αναμικτήρες φαίνεται να επισκευάζονται, δήλωσε ο Σαμ Λερ, ενώ αντίστοιχες εργασίες ανακατασκευής πραγματοποιούνται στη Σαχρούντ, που αφορούν όχι μόνο τα κτίρια των αναμικτήρων αλλά και άλλες υποδομές.
Εργασίες ανασυγκρότησης στο εργοστάσιο Παρτσίν, 28 Αυγούστου 2025
Η ταχύτητα με την οποία το Ιράν ανασυγκροτεί τις εγκαταστάσεις του καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδει η Τεχεράνη στο πυραυλικό της πρόγραμμα. Τα πυρηνικά της συγκροτήματα που βομβαρδίστηκαν μέχρι στιγμής δεν παρουσιάζουν ανάλογο επίπεδο δραστηριότητας.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, το Ιράν εκτόξευσε 574 βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, σύμφωνα με το Washington-based Jewish Institute for National Security of America (JINSA), το οποίο διατηρεί στενή σχέση με τον ισραηλινό στρατό. Σε δύο ανταλλαγές πυρών πριν από τον πόλεμο, το Ιράν εκτόξευσε ακόμη 330 πυραύλους, ανέφερε το think tank.
Ο ισραηλινός στρατός είχε εκτιμήσει ότι το συνολικό οπλοστάσιο του Ιράν ανέρχεται σε περίπου 2.500 πυραύλους, πράγμα που σημαίνει ότι πάνω από το ένα τρίτο του αποθέματος εκτοξεύτηκε.
Πριν από τον πόλεμο, το Ιράν είχε αναπτύξει δυναμική για την παραγωγή περισσότερων από 200 πυραύλους στερεού καυσίμου τον μήνα, είπε ο Καρλ Πάρκιν, summer fellow στο James Martin Center. Αυτός ήταν ο λόγος που προκάλεσε τις ισραηλινές επιθέσεις σε εγκαταστάσεις κατασκευής πυραύλων.
Ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τη στρατηγική του. Ο ιρανός υπουργός Άμυνας, στρατηγός Aziz Nasirzadeh, πρόσφατα ισχυρίστηκε ότι η Τεχεράνη διαθέτει τώρα νέους πυραύλους με πιο προηγμένες κεφαλές.
«Ο 12ήμερος πόλεμος με το Ισραήλ άλλαξε ορισμένες από τις προτεραιότητές μας», δήλωσε στις 22 Αυγούστου. «Τώρα επικεντρωνόμαστε στην παραγωγή πολεμικού εξοπλισμού με μεγαλύτερη ακρίβεια και αυξημένες επιχειρησιακές δυνατότητες».
Κινεζικός εξοπλισμός σε πυραυλική εγκατάσταση της Συρίας που συνδέεται με το Ιράν
Το Ιράν ίσως επιλέξει να στηριχθεί στην Κίνα για την απόκτηση των αναμικτήρων και των χημικών ουσιών για την παραγωγή στερεού καυσίμου.
Τέτοιες χημικές ουσίες μπορεί να προκάλεσαν τη φονική έκρηξη του Απριλίου, που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 70 ανθρώπους σε ένα λιμάνι στο Ιράν. Η Τεχεράνη δεν έχει ακόμη δώσει εξηγήσεις για την έκρηξη, η οποία συνέβη ενώ διπλωμάτες της βρίσκονταν σε συναντήσεις με Αμερικανούς στο Ομάν για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Μόλις λίγες ημέρες μετά την έκρηξη, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε κινεζικές εταιρείες, υποστηρίζοντας ότι παρείχαν στην Ισλαμική Δημοκρατία «συστατικά προωθητικού για βαλλιστικούς πυραύλους».
Οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν πιθανότατα προμήθευσαν έναν πλανητικό αναμικτήρα σε μια υπόγεια εγκατάσταση κατασκευής βαλλιστικών πυραύλων στη Συρία κοντά στην πόλη Μασιάφ, περίπου 170 χιλιόμετρα (105 μίλια) βόρεια της πρωτεύουσας Δαμασκού, κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο. Πλάνα που δημοσίευσε ο ισραηλινός στρατός μήνες μετά την επιδρομή στην εγκατάσταση τον Σεπτέμβριο του 2024 έδειξαν τον αναμικτήρα, ο οποίος έμοιαζε με άλλους που πωλούνται στο διαδίκτυο από κινεζικές εταιρείες.
Ο πρόεδρος του Ιράν και στρατιωτικοί αξιωματούχοι επισκέφθηκαν το Πεκίνο νωρίτερα αυτόν τον μήνα, για την παρέλαση της Ημέρας της Νίκης. Η ιρανική κυβέρνηση δεν έδωσε καμία λεπτομερή ενημέρωση σχετικά με το τι είπε ο Πεζεσκιαν στον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, ενώ τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης δεν αναφέρθηκαν στο ενδεχόμενο να ζήτησε η Τεχεράνη βοήθεια.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, όταν ρωτήθηκε από το AP για το ενδεχόμενο προμήθειας στην Τεχεράνη αναμικτήρων και καυσίμων, απάντησε ότι το Πεκίνο είναι «πρόθυμο να συνεχίσει να αξιοποιεί την επιρροή του για να συμβάλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή».
«Η Κίνα υποστηρίζει το Ιράν στη διασφάλιση της εθνικής του κυριαρχίας, της ασφάλειας και της εθνικής αξιοπρέπειας», ανέφερε το υπουργείο. «Την ίδια στιγμή, η Κίνα ανησυχεί βαθιά για την κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή».
Πηγή: skai.gr