Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε μια απρόσμενη παραχώρηση στη νέα συμφωνία με τον Σι Τζινπίνγκ: σε αντάλλαγμα για τη δέσμευση του Πεκίνου να καταστείλει τη διακίνηση φαιντανύλης, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μειώσουν κατά 10% τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα. Η μείωση αυτή κατεβάζει τον ελάχιστο δασμό στο 20%, με τον μέσο όρο να αγγίζει πλέον το 47% - ποσοστό ακόμη υψηλό, αλλά πιο κοντά στα διεθνή επίπεδα.
Στην επιφάνεια η συγκεκριμένη εξέλιξη μοιάζει με «ανάσα» στις εμπορικές σχέσεις των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη. Οι Αμερικανοί καταναλωτές θα δουν κάποιες ελαφρύνσεις, ενώ τα κινεζικά προϊόντα θα πάψουν να θεωρούνται «αποδιοπομπαίοι τράγοι» στην αμερικανική αγορά. Ωστόσο, η μείωση των δασμών αποτελεί και ρίσκο για την κυβέρνηση Τραμπ, που στην πολύχρονη εμπορική της σύγκρουση με την Κίνα έχει βρεθεί επανειλημμένα στη θέση του αμυνόμενου.
Η Κίνα αντεπιτίθεται και μάλιστα διαχρονικά…
Ο Τραμπ είχε τέσσερις βασικούς στόχους: περιορισμό της φαιντανύλης, επιστροφή της βιομηχανίας στις ΗΠΑ, εξισορρόπηση του εμπορικού ελλείμματος και εξαγορά των αμερικανικών δραστηριοτήτων του TikTok. Πράγματι, έχει σημειώσει πέρα από πρόοδο και νίκες. Η Κίνα έχει προσθέσει νέες ουσίες στη λίστα ελεγχόμενων χημικών, εταιρείες έχουν ανακοινώσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων στην αμερικανική παραγωγή και το εμπορικό έλλειμμα έχει πέσει σε χαμηλό 21 ετών.
Όμως το τίμημα για την Ουάσιγκτον δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Το Πεκίνο έχει περιορίσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών - κρίσιμων για την τεχνολογία και την άμυνα - έχει σταματήσει να αγοράζει αμερικανικά αγροτικά προϊόντα και έχει ανοίξει αντιμονοπωλιακές έρευνες κατά αμερικανικών κολοσσών. Επιπλέον, οι ίδιοι οι κινεζικοί δασμοί επιβαρύνουν πλέον σημαντικά τις εξαγωγές των ΗΠΑ.
Οι υποσχέσεις του Πεκίνου και οι αμφιβολίες της Ουάσιγκτον
Η νέα συμφωνία προβλέπει ότι η Κίνα θα ανακαλέσει ορισμένους – και όχι το σύνολο όπως διατείνεται ο Αμερικανός Πρόεδρος - περιορισμούς στις σπάνιες γαίες, ενώ θα «συνεργαστεί» με τις ΗΠΑ στο ζήτημα του TikTok - χωρίς όμως συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Ο ίδιος ο Τραμπ έχει παραδεχθεί επανειλημμένα ότι το Πεκίνο συχνά δεν τηρεί τις υποσχέσεις του, ειδικά στο θέμα των οπιοειδών όπως η φαιντανύλη. Παρ’ όλα αυτά, αυτή τη φορά εμφανίστηκε πιο αισιόδοξος, δηλώνοντας πως «η Κίνα θα συνεργαστεί μαζί μου για να περιορίσει το πρόβλημα».
Υπάρχουν πράγματι ενδείξεις προόδου ειδικά στο θέμα της χημικής ουσίας, καθώς η αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών ανέφερε ότι η καθαρότητα της φαιντανύλης μειώθηκε μέσα στο 2024, δείγμα ότι οι παραγωγοί στο Μεξικό δυσκολεύονται να βρουν τις πρώτες ύλες. Ταυτόχρονα, οι κατασχέσεις στα σύνορα έχουν μειωθεί, στοιχείο που ενισχύει το αφήγημα του Λευκού Οίκου.
Η κινεζική επιρροή και ο πολιτικός λογαριασμός
Η αλήθεια είναι πως η Κίνα διατηρεί ισχυρούς μοχλούς πίεσης. Οι δασμοί του Τραμπ προκάλεσαν αντιδράσεις στους Αμερικανούς αγρότες, ενώ η έλλειψη σπάνιων γαιών έχει πλήξει την αμερικανική βιομηχανία. Παράλληλα, το Πεκίνο εξακολουθεί να μπλοκάρει την είσοδο αμερικανικών μικροτσίπ τεχνητής νοημοσύνης στην κινεζική αγορά.
Η μείωση των δασμών και η συνάντηση Τραμπ - Σι ικανοποιούν δύο βασικά κινεζικά αιτήματα. Σε αντάλλαγμα, η Κίνα υποσχέθηκε να προχωρήσει σε «αντίστοιχες προσαρμογές» στα δικά της μέτρα - διατύπωση εσκεμμένα ασαφής… παρά ταύτα έγινε αποδεκτή από τις ΗΠΑ για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Το επόμενο μέτωπο
Η συμφωνία αυτή αναμένεται να προκαλέσει τριγμούς στις σχέσεις των ΗΠΑ με τον Καναδά και το Μεξικό - χώρες που επίσης έχουν δεχθεί δασμούς για τη φαιντανύλη, παρά τις προσπάθειές τους να περιορίσουν τη ροή των ναρκωτικών. Ο Τραμπ απειλεί να αυξήσει τους δασμούς σε συμμάχους, ενώ τους μειώνει στον βασικό του αντίπαλο.
Σε εσωτερικό επίπεδο, η μείωση των δασμών μπορεί να ανακουφίσει τους καταναλωτές και να λειτουργήσει κατά του πληθωρισμού - έστω και σταδιακά. Πολιτικά όμως, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ παίζει με τη φωτιά: επιχειρεί να προσεγγίσει τον κύριο οικονομικό του αντίπαλο, ρισκάροντας τις συμμαχίες που στηρίζουν την αμερικανική επιρροή.
Ο Τραμπ στοιχηματίζει ότι αυτή τη φορά η Κίνα θα τηρήσει τον λόγο της. Η ιστορία δείχνει το αντίθετο. Αν το Πεκίνο δεν ανταποκριθεί, ο Λευκός Οίκος θα έχει χάσει ένα από τα τελευταία του όπλα στον εμπορικό πόλεμο - και ίσως την πρωτοβουλία στις σχέσεις με την ισχυρότερη ανταγωνιστική δύναμη του πλανήτη.
Πηγή: protothema.gr