Οικονομικό πλήγμα στις αγορές ενέργειας, τα χρηματιστήρια, το εμπόριο και το παγκόσμιο ΑΕΠ,δημιουργεί η εισβολή Ρωσικών στρατευμάτων στην ανατολική Ουκρανία.
Σε επίπεδο πραγματικής οικονομίας, τον αντίκτυπο της εισβολής “θα σηκώσουν” τόσο οι πολίτες όσο και οι επιχειρήσεις λόγω του νέου κύματος ανατιμήσεων που θα προκληθεί.
Για τα νοικοκυριά
Η τιμή του πετρελαίου μπρέντ ξεπέρασε τα 97 δολάρια το βαρέλι, επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από το 2014. Μάλιστα μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 150 δολάρια. Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, θα οδηγήσουν όχι μόνο στην αύξηση των τιμών στα καύσιμα, αλλά και στους λογαριασμούςρεύματος, στο κόστος θέρμανσης, σε βασικά τρόφιμα -ειδικότερα στα σιτηρά- καθώς τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς του είδους.
Για τις επιχειρήσεις
Πρόκειται να διατηρηθεί το υψηλό ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων. Θα υπάρξουν σοβαρές δυσκολίες μάλιστα σε εκείνες που δραστηριοποιούνται στο διεθνέςεμπόριο. Μια πιθανή στροφή της ΕΚΤ προς υψηλότερα επιτόκια, (αν και μέχρι τώρα δεν φαίνεται να αλλάζει νομισματική πολιτική) θα οδηγούσε σε αύξηση του κόστους δανεισμού τους.
Η μεγαλύτερη επίπτωση για την Ευρώπη και κατ’ επέκταση την χώρα μας είναι στον ενεργειακό εφοδιασμό, σε μια περίοδο μάλιστα που η εξάρτησή μας από εισαγωγή φυσικού αερίου ήταν ήδη αυξημένη. Αυτό, διότι η Ε.Ε -εν μέσω ενεργειακής κρίσης-αποφάσισε τον τερματισμό χρηματοδότησης έργων φυσικού αερίου. Η απόφαση αυτή, λήφθηκε για να οδηγηθούμε γρηγορότερα στην βιώσιμη ανάπτυξη. Καλώς υπάρχει η τάση αυτή, όμως οι βεβιασμένες κινήσεις, σε συνδυασμό με την δαιμονοποίηση των ορυκτών καυσίμων και την ελλιπή ενεργειακή στρατηγική της Ένωσης, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες από τις προβλεπόμενες αυξήσεις τιμών σε βασικά αγαθά. Πάνω σε αυτά, έρχονται να προστεθούν οι συνέπειες από την επιβολή κυρώσεων από την Ε.Εστην Ρωσία.
Η Ε.Ε θα μπορούσε να επιβιώσει από μια διακοπή φυσικού αερίου μόνο ως το καλοκαίρι, σύμφωνα με τοευρωπαϊκό think tank Bruegel. Σε περίπτωση που η Ρωσία κλείσει την κάνουλα του φυσικού αερίου, οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες για όλους, για αυτό και αυτό το σενάριο δεν φαίνεται πιθανό.
Τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθούν οι συνέπειες του χειρότερου σεναρίου; Είναι δεδομένο, ότι θα γίνουν προσπάθειες μείωσης της εξάρτησης μας από το Ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ελλάδα, εισάγει φυσικό αέριο από την Ρωσία σε ποσοστό περίπου 40%. Είναι πιθανό, να επιδιώξει την αύξηση εισροής φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν από το οποίο μέχρι στιγμής εισάγουμε φυσικό αέριο σε ποσοστό περίπου 15%. Επίσης, στο τραπέζι βρίσκεται το άνοιγμα σε άλλες χώρες, όπως η Αίγυπτος με την οποία η Ελλάδα εξετάζει τη δυνατότητα κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου, ή σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την Νιγηρία, για επέκταση των εισαγωγών LNG.
Οι Ελληνικές επιχειρήσεις που εξάγουν στην Ουκρανία, εκφράζουν ανησυχίες καθώς αυξάνεται η αβεβαιότητα. Το πάγωμα της παροχής εξασφαλίσεων για εμπορεύματα και πιστώσεις θεωρείται δεδομένο σε χώρες- προορισμούς που υπάρχει αναταραχή.
Διδάγματα από το 2014
Το 2014 το σημαντικότερο πλήγμα της Ε.Ε, ήταν στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων προς την Ρωσία, καθώς η τελευταία αντέδρασε στις κυρώσεις, με εμπάργκο σε ορισμένα αγροτικά προϊόντα της Ε.Ε. Ο φόβος για την επανάληψη τέτοιου είδους αντιποίνων από την Ρωσία, απασχολεί τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Σε μια περίοδο όπου οι Ελληνικές εξαγωγές ανακάμπτουν, με τις προβλέψεις να δείχνουν πως θα στηρίξουν σε μεγάλο βαθμό το φετινό ΑΕΠ (μαζί με τις επενδύσεις και τον τουρισμό), μια νέα αναταραχή στο εμπόριο θα δυσκολέψει την εξαγωγική προσπάθεια, στρέφοντας τους Έλληνες εξαγωγείς στην αναζήτηση και άλλων αγορών- προορισμών.
Όσον αφορά τις εξερχόμενες άμεσες ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με το Ελληνο-ουκρανικό επιμελητήριο,δραστηριοποιούνται επενδυτικά περίπου 70 ελληνικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, οι οποίες αυτή την στιγμή είναι λογικό να εκφράζουν ανησυχίες. Ανησυχίεςφαίνεται να έχει και η Τουρκία καθώς στο Ντονέτσκ, σχεδιάζεται τουρκικό εργοστάσιο παραγωγής ανθρακικού νατρίου. Οι τρέχουσες εξελίξεις καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να αλλάξουν τα επενδυτικάτης πλάνα.
Ανησυχία επικρατεί και στον τομέα του τουρισμού, καθώς η χώρα μας υποδέχεται κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες τόσο από την Ρωσία όσο και από την Ουκρανία.
Πόσο θα μας επηρεάσουν οι κυρώσεις της Ε.Ε;
Ο οικονομικός αποκλεισμός της Μόσχας, θα οδηγήσει πιθανά στην λήψη πρόσθετων μέτρων κατά της ακρίβειας. Ήδη, το κυβερνητικό επιτελείο ψάχνει τρόπους για το πώς θα αντιμετωπίσει επιτυχώς το νέο κύμα ανατιμήσεων. Πέρα από τις επιπτώσεις στο εμπόριο και την πραγματική οικονομία, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η παρεμπόδιση της ρωσικής κυβέρνησης και των επιχειρήσεων από τηνπρόσβαση στις αγορές της ΕΕ, θα έχει αμφίπλευρες συνέπειες και οδηγεί τις Ευρωπαϊκές τράπεζες στην δημιουργία έκτακτων σχεδίων, καθώς τα χρέη των ρωσικών εταιρειών προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες υπολογίζονται κοντά στα 60 δις ευρώ. Μια αστάθεια στον τραπεζικό κλάδο θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την καταναλωτική εμπιστοσύνη.