Συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου θα έχει σήμερα Τετάρτη το μεσημέρι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον υπουργό μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνο Πλεύρη στον απόηχο του διπλωματικού επεισοδίου με την ευρωπαϊκή αποστολή στη Βεγγάζη.
Η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης κατήγγειλε την αποστολή, με τον επίτροπο Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους υπουργούς της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, για «κατάφωρη παραβίαση της λιβυκής κυριαρχίας και της διπλωματικής δεοντολογίας», ακυρώνοντας αιφνιδιαστικά την προγραμματισμένη επίσκεψή τους και κηρύσσοντάς τους «ανεπιθύμητα πρόσωπα».
Νωρίτερα, η ευρωπαϊκή αποστολή είχε επαφές στην Τρίπολη, με την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, για τις μεταναστευτικές ροές και την μεγάλη πίεση που δέχεται η Κρήτη.
Στις 12:00 σήμερα ο Θάνος Πλεύρης θα περάσει εκτάκτως το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου, ενώ χθες συνομίλησε με τον πρωθυπουργό μετά την επιστροφή του στην Αθήνα από τη Βεγγάζη. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ο κ. Πλεύρης προσέρχεται με «σκληρή γραμμή» στη συζήτηση αυτή, αντιλαμβανόμενος ότι πλέον δεν υπάρχει το χρονικό περιθώριο για καθυστερήσεις. Κατά πληροφορίες, στην ίδια γραμμή είναι και ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος βλέπει τις εικόνες με τις «καραβιές» μεταναστών που φτάνουν στην Κρήτη και αντιλαμβάνεται ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον.
Το χρονικό
Το διπλωματικό επεισόδιο που σημειώθηκε το απόγευμα έγινε όταν η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία έφτασε στη Βεγγάζη από την Τρίπολη, για την προγραμματισμένη συνάντηση της με τον στρατηγό Χαφτάρ.
Στο αεροδρόμιο όμως μέλη της μη αναγνωρισμένης κυβέρνησης επέμειναν ότι η συνάντηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή τους σε μια κίνηση εκβιαστικού χαρακτήρα, ώστε να αποσπάσουν μια έμμεση αναγνώριση από την ΕΕ.
Η ευρωπαϊκή αποστολή δεν είχε εξουσιοδότηση να συνομιλήσει με την εναλλακτική κυβέρνηση και ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις, εκδόθηκε ανακοίνωση από τον εναλλακτικό πρωθυπουργό Οσάμα Χαμάντ ο οποίος χαρακτήρισε την αποστολή ανεπιθύμητη και δήλωσε ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει τη Βεγγάζη, κάτι που συνέβη αμέσως μετά.
Όσον αφορά στις επιδιώξεις του Χαφτάρ, ενδεχομένως πίσω από τη κίνηση αυτή να είναι η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, όχι μόνο για να αποσπαστούν χρηματοδοτικά ανταλλάγματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για την ντε φάκτο αναγνώριση της οντότητας της ανατολικής Λιβύης, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη Βεγγάζη.
Το επεισόδιο αυτό πάντως δείχνει τις μεγάλες δυσκολίες που θα υπάρξουν στην προσπάθεια αντιμετώπισης του μεταναστευτικού, καθώς κύρια αφετηρία των ροών είναι πλέον το Τομπρούκ και τα γύρω λιμάνια της ανατολικής Λιβύης. Και αυτό ακριβώς επιχειρεί να εκμεταλλευτεί προφανώς ο στρατηγός Χαφτάρ.
Οι αντιδράσεις
Ο Θάνος Πλεύρης ανέφερε ότι «θέλουμε να δώσουμε ένα σαφές μήνυμα, ότι θα βοηθήσουμε τη Λιβύη να κρατήσει τους παράνομους μετανάστες, να αποτρέψει τις αναχωρήσεις προς την ΕΕ και παράλληλα να επιστρέψουν οι παράνομοι μετανάστες πίσω στην πατρίδα τους. Σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεργαστούμε. Η Κρήτη δέχεται τεράστια πίεση από την Ανατολική Ακτή κι αυτό θέλουμε να το αποτρέψουμε».
Διπλωματική ψυχραιμία ήταν το μήνυμα που εξέπεμψε η Κομισιόν. Με ανάρτηση του στο Χ, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μάγκνους Μπρούνερ, μιλάει για δύο πλευρές αυτής της αποστολής. Η πρώτη στην Τρίπολη έθεσε τις βάσεις για ευρύτερη συνεργασία με τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς Εσωτερικών και Εργασίας, για τις προκλήσεις στον τομέα της μετανάστευσης. Στο δεύτερο μέρος, αναφέρεται στις συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί στη Βεγγάζη, δηλώνοντας ότι «δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».
Την ίδια ώρα υπό την πίεση των μεταναστευτικών ροών παραμένει η Κρήτη. Σχεδόν 2.000 άνθρωποι έχουν φτάσει στις ακτές της Κρήτης και της Γαύδου, από την Κυριακή.
Αρχές και κάτοικοι σε Χανιά, Ηράκλειο και Ρέθυμνο, έχουν φτάσει στα όριά τους και η κυβέρνηση προαναγγέλλει δραστικά μέτρα.
Αυστηρά μέτρα
Σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι της κυβέρνησης βρίσκονται δύο σημαντικά όπλα: η αναστολή της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου-πλην ενδεχομένως ελαχίστων εξαιρέσεων-από όσους έρχονται από τα παράλια της Λιβύης και φτάνουν στην Κρήτη και ο εγκλεισμός αυτών σε κλειστά κέντρα, με καθεστώς διοικητικής κράτησης.
Κοινώς, όποιος έρχεται από τη Λιβύη-κατά γενική ομολογία πρόκειται για νεαρούς άνδρες-δεν θα μπορεί να υποβάλλει αίτημα ασύλου και θα μπαίνει αυτομάτως σε καθεστώς κράτησης. Στόχος αυτού του μέτρου είναι να σταλεί ένα αυστηρό μήνυμα στα παράλια του Τομπρούκ ότι η προσπάθεια να διασχίσουν οι μετανάστες το Λιβυκό Πέλαγος θα είναι δώρον άδωρον, καθώς απλά θα καταλήξουν σε καθεστώς κράτησης στην Ελλάδα, χωρίς καμία προοπτική να συνεχίσουν την πορεία τους για την Ευρώπη.
Αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι το μήνυμα θα φτάσει πολύ γρήγορα απέναντι, σε περίπτωση που ληφθεί σχετική απόφαση. Υπενθυμίζεται ότι την προοπτική παγώματος των αιτημάτων ασύλου, συνδυαστικά με το νομοσχέδιο για την αυστηροποίηση του πλαισίου διοικητικής κράτησης, είχε επεξεργαστεί και ο Μάκης Βορίδης πριν την αποχώρησή του από τον υπουργικό θώκο.
«Η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει την κατάσταση με αποφασιστικότητα, σεβόμενη τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες για τη μετανάστευση αλλά και χωρίς καμία διάθεση να γίνει η πατρίδα μας ξέφραγο αμπέλι», ανέφερε χθες στο ERTNEWS o αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, προσθέτοντας παράλληλα ότι ο δρόμος της οικονομικής ενίσχυσης της Λιβύης περνά μέσα από την Ελλάδα.
Δομή στην Κρήτη;
Ένα ακόμα ερώτημα που τίθεται επί τάπητος είναι αν θα πρέπει να δημιουργηθεί και ένα Προαναχωρησιακό Κέντρο στην Κρήτη, σενάριο που έχει ανά καιρούς προκαλέσει αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες. Τον περασμένο Μάιο ο κ. Βορίδης είχε επισκεφθεί το Ηράκλειο και είχαν συζητηθεί αρκετά σενάρια για την πιθανή χωροθέτηση ενός κέντρου μεταναστών, πλην όμως η έρευνα δεν προχώρησε, ενώ και ο δήμος Ηρακλείου ανέφερε ότι δεν έχει έκταση για να παραχωρήσει.
Η αποχώρηση του κ. Βορίδη από το υπουργείο εκ νέου πάγωσε τις αποφάσεις, οι οποίες όμως επανέρχονται ως αδήριτη ανάγκη με δεδομένη την τραγική εικόνα σε πρόχειρες δομές που στήνονται ad hoc σε Χανιά και Ρέθυμνο, προκειμένου να διαχειριστούν το Λιμενικό και οι τοπικές αρχές το βάρος των μεταναστών που έρχονται. Το πρόβλημα μάλιστα είναι οξύ αυτή την περίοδο, καθώς οι μετανάστες αναχωρούν για την ενδοχώρα με καράβια της γραμμής, συνεπώς δεν βρίσκονται πολλά εισιτήρια και «ξεμένουν» στην Κρήτη. Σε όσους «ξεμένουν» έρχονται να προστεθούν και οι νέες αφίξεις.
Κυβερνητικές πηγές αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας νέας δομής, αν και εκκρεμούν αρκετές τεχνικές λεπτομέρειες. «Εμείς συμφωνούμε να γίνουν κλειστές δομές, οπού θα μένουν οι μετανάστες για τρεις ήμερες σε στεγασμένους χώρους και σε ανθρώπινες συνθήκες», τόνισε με τη σειρά του χθες ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης (ΣΚΑΪ 100,3), τονίζοντας ότι στη σύσκεψη της Παρασκευής θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις.