Όταν οι ισορροπίες αλλάζουν, τα κράτη δεν έχουν την πολυτέλεια της αδράνειας. Και η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται ακριβώς σε αυτό το σημείο. Γεωπολιτική ρευστότητα, αναμέτρηση ενεργειακών δρόμων, επανεξοπλισμός Τουρκίας και μια νέα στρατηγική συνεργασία που αποκτά βάθος: Ελλάδα και Ισραήλ. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Foundation for Defense of Democracies (FDD), οι δύο χώρες «δουλεύουν για την εμβάθυνση των αμυντικών σχέσεων, με κοινό παρονομαστή την ανάγκη αποτροπής της τουρκικής επιθετικότητας και τη διαμόρφωση ενός σταθερού πλαισίου ασφάλειας στην περιοχή».
Η εκτίμηση αυτή δεν είναι θεωρητική. Τα τελευταία δύο χρόνια είδαμε στην πράξη μια σειρά κινήσεων, που δείχνουν ότι Αθήνα και Τελ Αβίβ δεν περιορίζονται πλέον σε διπλωματικές ευγένειες, αλλά σε ρεαλιστική γεωστρατηγική σύμπραξη. Από την εκπαίδευση πιλότων στη βάση της Καλαμάτας έως τα σενάρια κοινής ανάπτυξης συστημάτων αντι-drone και αεράμυνας, το μέτωπο συνεργασίας διευρύνεται. Η Ελλάδα επενδύει σε τεχνολογίες, που το Ισραήλ γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον: UAV, ηλεκτρονικό πόλεμο, αντιπυραυλικές λύσεις. Η ισραηλινή τεχνογνωσία δεν είναι «προμήθεια». Είναι πολλαπλασιαστής ισχύος.
Το FDD σημειώνει, ότι αυτή η στρατηγική σχέση δεν είναι απλώς στρατιωτική. Είναι και ενεργειακή. Με τον αγωγό Ισραήλ-Κύπρου να επανέρχεται στη συζήτηση, τα ηλεκτρικά καλώδια να χαράσσουν νέες διαδρομές και τον διάδρομο IMEC να λειτουργεί ως δυτικό αντίβαρο στην επιρροή της Άγκυρας και του Πεκίνου, η τριμερής Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ (3+1 με τις ΗΠΑ) μετατρέπεται σε δομικό πυλώνα ασφαλείας στην περιοχή. Για την Άγκυρα αυτό είναι σαφές πρόβλημα. Για την Αθήνα, ευκαιρία ιστορική.
Το ζητούμενο είναι η εξισορρόπηση. Η Τουρκία εξακολουθεί να διατηρεί επιθετική ρητορική, να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία και να ενισχύει το οπλοστάσιό της με UAV-σμήνη, πλοία TF-2000 και το δικό της πρόγραμμα μαχητικού TF-X. Σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο σε ευρωπαϊκές ισορροπίες ή διμερείς δηλώσεις. Χρειάζεται συμμαχίες, που παράγουν σκληρή αποτροπή, όχι απλή διπλωματική διαβεβαίωση. Το Ισραήλ είναι μία από αυτές. Και το FDD καταγράφει, ότι η σχέση αυτή επιταχύνεται, όχι γιατί οι δύο χώρες αποφάσισαν ξαφνικά να «αγαπηθούν», αλλά γιατί τους το επιβάλει ο γεωπολιτικός ρεαλισμός!
Αν η Ελλάδα κινηθεί μεθοδικά, μπορεί να κερδίσει περισσότερα από προμήθεια στρατιωτικού υλικού. Μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε βιομηχανική συμπαραγωγή, σε κοινές τεχνολογίες, ακόμη και σε μοντέλο Ισραηλινής στρατιωτικής καινοτομίας. Αν όχι, η συνεργασία θα μείνει στο επίπεδο «μεταφοράς οπλικών συστημάτων»... Σημαντική, αλλά κατώτερη των δυνατοτήτων της!
Σε ένα περιβάλλον όπου ο χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου σχεδιάζεται εκ νέου, Ελλάδα και Ισραήλ έχουν τη δυνατότητα να χτίσουν μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, ικανή να λειτουργήσει ως ανάχωμα στην τουρκική αναθεωρητική στρατηγική. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν συμφέρει. Είναι αν θα γίνει με την ταχύτητα που απαιτούν οι εξελίξεις.