Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Nordic Monotir, η Τουρκία εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό και φέρνει ως παράδειγμα μια υπόθεση παράνομης διακίνησης μεταναστών προς την Κύπρο με πιθανή εμπλοκή της MIT.
Το εν λόγω δημοσίευμα έχει ως εξής:
Το Ανώτατο Εφετείο της Τουρκίας άνοιξε άθελά του μια νομική οδό που θα μπορούσε να αποκαλύψει εάν η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (MIT) έπαιξε ρόλο στην «εργαλειοποίηση» της μετανάστευσης κατά της Κύπρου, έναν ισχυρισμό που διατυπώνεται εδώ και καιρό από τη Λευκωσία και τους επικριτές της πολιτικής της Άγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε απόφαση που εκδόθηκε τον Μάιο, το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε εν μέρει τις ποινές φυλάκισης που προέκυψαν από ένα θανατηφόρο ταξίδι λαθραίας διακίνησης μεταναστών το 2018 στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ παράλληλα παρέπεμψε βασικά μέρη της υπόθεσης πίσω στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Η προδικαστική απόφαση διατάσσει μια βαθύτερη έρευνα για το εάν οι δολοφονίες και η λαθραία διαπράχθηκαν στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων ενός οργανωμένου εγκληματικού δικτύου, μια οπτική γωνία που οι δικαστές δήλωσαν ότι οι ερευνητές και το κατώτερο δικαστήριο δεν είχαν διερευνήσει σωστά.
Η υπόθεση ξεκίνησε με ένα περιστατικό της 18ης Ιουλίου 2018, όταν μονάδες της τουρκικής ακτοφυλακής έλαβαν σήμα κινδύνου για ένα σκάφος με μετανάστες που μετέφερε περίπου 150 άτομα και έπλεε περίπου 30 χιλιόμετρα ανοιχτά της βόρειας Κύπρου. Οι εισαγγελείς λένε ότι οι λαθρέμποροι είχαν στρατολογήσει κυρίως Σύρους υπηκόους που αναζητούσαν διέλευση στη νότια, ελληνοκυπριακή πλευρά του νησιού, χρεώνοντας 2.000-2.500 δολάρια ανά άτομο.
Οι μετανάστες μεταφέρθηκαν με όχημα σε μια απομακρυσμένη παράκτια τοποθεσία κοντά σε μια σήραγγα στη νότια επαρχία Μερσίν της Τουρκίας και στη συνέχεια φορτώθηκαν σε ένα πλοίο που αργότερα βυθίστηκε στην ανοιχτή θάλασσα. Δεκαεννέα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων δύο γυναικών (η μία 28 εβδομάδων έγκυος), ενώ 102 μετανάστες διασώθηκαν. Η υπόθεση εκδικάστηκε από το 1ο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο Σιλίφκε.
Στις 17 Νοεμβρίου 2022, το δικαστήριο της Σιλίφκε εξέδωσε αρκετές καταδίκες για κατηγορίες, όπως λαθρεμπόριο μεταναστών και, σε μία περίπτωση, φόνο. Κατόπιν έφεσης, το Ανώτατο Εφετείο επικύρωσε αρκετές από αυτές τις καταδίκες, αλλά ακύρωσε άλλες, κρίνοντας ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο δεν είχε εξετάσει πλήρως εάν οι πράξεις διαπράχθηκαν στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης με κερδοσκοπικό σκοπό ή εάν δεν είχε χαρτογραφήσει επαρκώς τους δεσμούς μεταξύ των κατηγορουμένων, ζητήματα που, εάν αποδειχθούν, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιβαρυντική ευθύνη. Αυτά τα μέρη επιστράφηκαν στη Σιλίφκε για περαιτέρω διερεύνηση και νέα απόφαση.
Ένα στατιστικό υπόβαθρο υπογραμμίζει γιατί η μετανάστευση έχει σημασία για την Κύπρο. Από το 2016, οι αιτήσεις ασύλου στην Κύπρο είχαν αυξηθεί απότομα από 2.871 σε 7.761 μέχρι το 2018, καθιστώντας ήδη το νησί τον ηγέτη της ΕΕ σε κατά κεφαλήν αιτήσεις. Αυξήθηκαν σε περίπου 13.000 το 2019, μειώθηκαν σε 6.651 το 2020, τη χρονιά της πανδημίας, και στη συνέχεια ανέκαμψαν σε περίπου 13.235 το 2021.
Οι αιτήσεις κορυφώθηκαν στις 20.593 το 2022, πριν μειωθούν σε 11.617 το 2023 και περίπου 8.664 το 2024. Μέχρι στιγμής, το 2025, παραμένουν κάτω από την κορύφωση του 2022, αλλά η Κύπρος συνεχίζει να καταγράφει ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ποσοστά άφιξης μεταναστών στην ΕΕ. Πολλοί μετανάστες χρησιμοποιούν την Τουρκία ως σημείο διέλευσης για να φτάσουν στην Κύπρο, είτε δια θαλάσσης είτε αεροπορικώς μέσω του ελεγχόμενου από την Τουρκία βόρειου τμήματος της Κύπρου.
Το ανώτατο δικαστήριο επεσήμανε επίσης μια καίρια παράλειψη: την παράλειψη του κατώτερου δικαστηρίου να εξετάσει τις καταθέσεις δύο εμπιστευτικών πληροφοριοδοτών που είχαν παράσχει πρώιμες, λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο λαθρεμπορίου. Η απόφαση δίνει εντολή στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο να ταυτοποιήσει αυτούς τους πληροφοριοδότες, να ακούσει τις καταθέσεις τους και να αξιολογήσει την αξιοπιστία και τη συνάφειά τους με το ζήτημα του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και να επανεξετάσει εάν τα γεγονότα υποστηρίζουν τη δολοφονία και όχι την απλή αμέλεια και εάν το αδίκημα εμπίπτει σε οργανωμένη εγκληματική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τη δικογραφία, ένας Τούρκος άνδρας την 1η Αυγούστου 2018 και ένας Σύρος άνδρας στις 17 Σεπτεμβρίου 2018 έδωσαν καταθέσεις σε αξιωματικούς της Διεύθυνσης Καταπολέμησης του Λαθρεμπορίου και του Οργανωμένου Εγκλήματος της Επαρχιακής Διοίκησης Χωροφυλακής στα Άδανα. Οι ταυτότητές τους κρατήθηκαν μυστικές. Δεδομένου του καθεστώτος και του χρόνου τους, πιθανότατα εργάζονταν ως πληροφοριοδότες για τη MIT, την κύρια υπηρεσία πληροφοριών της Τουρκίας - μια υπόνοια που το πρωτοβάθμιο δικαστήριο δεν εξέτασε ποτέ επειδή ούτε τους αναγνώρισε ούτε τους κάλεσε ως μάρτυρες. Οι ερευνητές, επίσης, δεν κατάφεραν να παρακολουθήσουν τα στοιχεία που παρείχαν οι δύο άνδρες σχετικά με τη δομή, την ηγεσία και τις πολυετείς επιχειρήσεις του δικτύου.
Υπάρχει επίσης μια πολιτικο-δικαστική πτυχή: Σε περίπτωση που το δικαστήριο προχωρήσει στην ταυτοποίηση και την ακρόαση των πληροφοριοδοτών, το Ανώτατο Δικαστήριο Εφετών θα μπορούσε να κάνει πίσω εάν οι δικαστές καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η διαδικασία κινδυνεύει να εμπλέξει την MIT.
Η προφυλάκιση δεν ενοχοποιεί άμεσα την υπηρεσία πληροφοριών, αλλά υποχρεώνει τα δικαστήρια να χαρτογραφήσουν την ιεραρχία, τα κέρδη, τις διασυνδέσεις και την προστασία - ακριβώς τα διανύσματα που οι επικριτές λένε ότι επικαλύπτονται με τους διαμεσολαβητές που συνδέονται με τις πληροφορίες. Διατάσσοντας ευρήματα σχετικά με το ποιος ίδρυσε την ομάδα, πώς επωφελήθηκε και πώς συνδέονταν οι κατηγορούμενοι, οι δικαστές έχουν υποχρεώσει τους ερευνητές να εντοπίσουν τη διοίκηση, τα οικονομικά, την εφοδιαστική και την προστασία, τους ίδιους άξονες στους οποίους Κύπριοι αξιωματούχοι έχουν από καιρό ισχυριστεί ότι συμβαίνει διαμεσολάβηση που συνδέεται με το κράτος.
Η Κύπρος ισχυρίζεται εδώ και χρόνια ότι η Άγκυρα ανέχεται και κατά καιρούς ενθαρρύνει τους αγωγούς λαθρεμπορίου για να ωθήσει τους μετανάστες προς την Κυπριακή Δημοκρατία/ΕΕ ως πολιτικό μοχλό στις διαμάχες με τη Λευκωσία. Το καταδικασμένο ταξίδι του 2018 δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μάλλον μέρος ενός συστηματικού αγωγού που λειτουργεί εδώ και χρόνια μέσω της Τουρκίας και της ελεγχόμενης από την Τουρκία βόρειας Κύπρου.
Η Τουρκία αρνείται κάθε ισχυρισμό περί κρατικής εμπλοκής, επιμένοντας ότι καταπολεμά το λαθρεμπόριο και διασώζει ζωές στη θάλασσα και ότι η παράτυπη μετανάστευση είναι ένα διακρατικό εγκληματικό πρόβλημα και όχι ένα εργαλείο πολιτικής χειραγώγησης.
Οι σκεπτικιστές αμφιβάλλουν ότι η διελκυστίνδα μεταξύ των εφετείων και των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων θα αποφέρει ένα ισχυρό αποτέλεσμα, δεδομένων των πολιτικών ευαισθησιών και της πιθανής έκθεσης κρατικών παραγόντων.
Υποστηρίζουν ότι μια δικαστική εξουσία υπό τον αυστηρό έλεγχο της κυβέρνησης του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι απίθανο να επιτρέψει σε μια υπόθεση να εξελιχθεί σε μια de facto έρευνα που θα αγγίξει το MIT και ότι το σύστημα θα βρει τελικά έναν τρόπο να κρύψει αυτή την ακούσια έκθεση κάτω από το χαλί.
Ακόμα κι έτσι, τα αρχεία δείχνουν ήδη αρκετές τριβές — σχετικά με τα βασικά βήματα της έρευνας, τις παραλείψεις αποδεικτικών στοιχείων και τη διάσταση του οργανωμένου εγκλήματος — για να προσφέρουν μια σπάνια ματιά στο πώς οι κρατικοί φορείς μπορούν να διασταυρώνονται με οργανωμένα δίκτυα λαθρεμπορίας μεταναστών.
Η παρουσία εμπιστευτικών πληροφοριοδοτών και περιουσιακών στοιχείων που είναι ενσωματωμένα σε τέτοια δίκτυα, και η δυνατότητά τους να κατευθύνουν ροές προς συγκεκριμένους στόχους — εδώ, την Κύπρο — βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας αποστολής διερεύνησης γεγονότων που έχει διαταχθεί από δικαστήριο.
Ενώ η υπόθεση μπορεί να μην αποδειχθεί νομικό ορόσημο για την εξέταση στο δικαστήριο των ισχυρισμών που εδώ και καιρό αναστατώνουν την πολιτική σκηνή της ανατολικής Μεσογείου, έχει ήδη δώσει περαιτέρω βάρος στους ισχυρισμούς περί εμπλοκής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών στην όπλα της μετανάστευσης για πολιτικούς σκοπούς.
Πηγή: nordicmonitor.com