Σε δημοσίευμα του Foreign Affairs με τίτλο «Το τέλος του Ερντογάν» διατυπώνεται η εκτίμηση ότι επίκειται το τέλος της κυριαρχίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με την επισήμανση ότι ο λαϊκιστής αυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας αγωνίζεται τώρα για την πολιτική του επιβίωση.
Η ύβρις του και το κυριαρχικό στυλ ηγεσίας του έχουν διαβρώσει τον κάποτε ευρύ ενθουσιασμό για την εξουσία του, κάνοντάς τον όλο και πιο απελπισμένο να περιορίσει μια ανεξέλεγκτη πλέον δυσαρέσκεια.
Μια έρευνα του Pew Research Center τον Μάρτιο του 2024 διαπίστωσε ότι το 55% των Τούρκων ενηλίκων είχαν δυσμενή γνώμη για τον Ερντογάν, και το κόμμα του έχασε τις δημοτικές εκλογές του 2024.
Η σύλληψη του Ιμάμογλου έφερε επίσης νέα αστάθεια στην ήδη προβληματική οικονομία της Τουρκίας. Στη συνέχεια, σημειώνεται ότι οι καταστολές συνεργατών, φίλων, πρώην επιχειρηματικών εταίρων, μελών της τουρκικής επιχειρηματικής κοινότητας και μελών της οικογένειας του Ιμάμογλου μοιάζουν τώρα λιγότερο με τις πράξεις ενός ισχυρού αυταρχικού ηγέτη και περισσότερο με το χτύπημα ενός απειλούμενου, ανασφαλούς και απειλούμενου ανθρώπου.
Η τουρκική αντιπολίτευση έχει ενδυναμωθεί: υπό νέα, πιο δυναμική ηγεσία, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία αντί να την παραχωρεί στην κυβέρνηση, οργανώνοντας διαδηλώσεις σε προπύργια του κυβερνώντος κόμματος.
Η πρόσφατη συμπεριφορά του Ερντογάν υπογραμμίζει τον μετασχηματισμό της Τουρκίας σε ένα τυπικό αυταρχικό κράτος στο οποίο οι εκλογές χρησιμεύουν απλώς για να ενισχύσουν την εξουσία του κατεστημένου.
Για να παραμείνει στην εξουσία, ο Ερντογάν πρέπει είτε να τροποποιήσει το τουρκικό σύνταγμα είτε, σε ένα πιο πιθανό σενάριο, να πείσει το κοινοβούλιο να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, επιτρέποντάς του να θέσει ξανά υποψηφιότητα. Αλλά ακόμη και αν εξασφαλίσει πρόωρες εκλογές, η αισθητή μετατόπιση του δημόσιου αισθήματος σημαίνει ότι μια νίκη στις κάλπες θα ήταν κάθε άλλο παρά εγγυημένη.
Όλο και πιο απομονωμένος και περιτριγυρισμένος από διαβολείς, ο Ερντογάν πιθανότατα θα επιμείνει στον τρόπο λειτουργίας του: να απαντά σε οποιαδήποτε πρόκληση ασκώντας αντανακλαστικά την τιμωρητική εξουσία του κράτους. Υπάρχει όμως ένα όριο στον αριθμό των απαγορεύσεων, των συλλήψεων και της αυθαίρετης απομάκρυνσης των αιρετών τοπικών αξιωματούχων που μπορεί να ασκήσει πριν η Τουρκία μετατραπεί σε μονοκομματικό κράτος.
Το γεγονός είναι ότι ο αδάμαστος Ερντογάν έχει εξαντλήσει τα περιθώρια ελιγμών. Επιλέγοντας τον χρόνο και τον τρόπο της αποχώρησής του, θα μπορούσε να διευκολύνει τη μετάβαση σε έναν νέο ηγέτη και να διασφαλίσει ότι η Τουρκία θα έχει ειρήνη εσωτερικά.
Μπορεί ακόμη να διαμορφώσει την κληρονομιά του. Η προσωπικότητά του, ωστόσο, υποδηλώνει ότι είναι απίθανο να προχωρήσει σε μια τέτοια αλλαγή. Αν επιμείνει στην τυπική του προσέγγιση, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος το τουρκικό κοινό να στραφεί αποφασιστικά εναντίον του – και η μακρά, περιπετειώδης θητεία του στην εξουσία να μείνει στην ιστορία απλά ως μια εποχή απολυταρχίας.
Foreign Affairs [The End of Erdogan]
Πηγή: Hellasjournal.com