Στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 φεύγει από τη ζωή, πλήρης ημερών, σε ηλικία 84 ετών, μία από τις σημαντικότερες μορφές της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, ο Μπουρλιοτέρης του Αγώνα, Ναύαρχος Κωνσταντής Κανάρης, εν ενεργεία Πρωθυπουργός της χώρας τη στιγμή του θανάτου του.
Με όλη την οικογένεια δίπλα του και τα περισσότερα μέλη της κυβερνήσεώς του, ο Κανάρης άρχισε την τελευταία του μάχη στα «μεγάλα αλώνια», στις 8 το βράδυ όταν και άρχισε ο επιθανάτιος ρόγχος και λίγο πριν τα μεσάνυχτα ο Μπουρλοτιέρης ξεψύχησε και πήγε να συναντήσει όλους τους νεκρούς συντρόφους του στον Αγώνα!
Το νεκρό σώμα του Ήρωα παρελήφθη από Ναυτικό Άγημα και αποτέθηκε στο τότε Υπουργείο Ναυτικών, στην πλατεία Κλαυθμώνος, όπου ένας γιατρός, ο Ιωάννης Ζωχιός, άνοιξε το στήθος του και αφαίρεσε την καρδιά του Ήρωος, η οποία αργότερα – ως σήμερα – φυλάσσεται σε αργυρή λήκυθο στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στην Παλαιά Βουλή. Το άγιο νεκρό κορμί του Μπουρλοτιέρη τοποθετήθηκε σε ένα μαύρο, ναυτικό, σεντούκι, «στολισμένο» με δύο χρυσές άγκυρες, πάνω στο οποίο τοποθετήθηκε η Ελληνική Σημαία.
Η κηδεία του Ναυάρχου Κωνσταντή Κανάρη πραγματοποιήθηκε λίγο μετά το μεσημέρι της 4ης Σεπτεμβρίου 1877. Από την είσοδο του Υπουργείου Ναυτικών μέχρι την Σταδίου ήταν παρατεταγμένα αγήματα του Στρατού και του (τότε) Βασιλικού Ναυτικού, καθώς επίσης και η Στρατιωτική Μουσική, τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, βουλευτές, τα μέλη του Διπλωματικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένου και του Πρέσβεως της Οθωμανικής Τουρκίας στην Αθήνα, όλοι οι ανώτατοι αξιωματικοί του Στρατού και Ναυτικού και φυσικά κορυφαία παρουσία του ίδιου του τότε Βασιλέως Γεωργίου Α’!
Το φέρετρο με τον νεκρό Ναύαρχο – Πρωθυπουργό μετέφεραν στους ώμους τους ανώτεροι αξιωματικοί του Βασιλικού Ναυτικού, ενώ επικεφαλής της πομπής που κατευθύνεται προς τη Μητρόπολη των Αθηνών για την εξώδειο ακολουθία, ήταν ο Αρχιεπίσκοπος των Αθηνών, με όλο τον κλήρο με τα χρυσά τους άμφια, και ακολουθούσαν οι αξιωματικοί που μετέφεραν τα παράσημά του! Μέσω των οδών Σταδίου, Αιόλου, Ερμού η πομπή έφτασε στη Μητρόπολη όπου ανέμεναν η Βασίλισσα Όλγα και η σύζυγός του Δέσποινα Κανάρη, που του είχε χαρίσει οκτώ παιδιά, από τα οποία τα έξι πέθαναν νωρίς, πριν τον θάνατο του Ήρωος, γεγονός οπωσδήποτε τραγικό για τους άτυχους γονείς!
Μετά τη Νεκρώσιμο Ακολουθία στη Μητρόπολη, η πομπή ξεκίνησε για το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών όπου το άψυχο σώμα του Ήρωα σκεπάστηκε από το χώμα της Αττικής γης που τον δέχτηκε για πάντα στα σπλάχνα της, εν μέσω των τριών αποχαιρετηστηρίων βολών του Ναυτικού Αγήματος και των 15 15 άσφαιρων βλημάτων που ερρίφθησαν από μία Πυροβολαρχία Πεδινού Πυροβολικού του Στρατού!
Πάνω στον τάφο του που κατασκευάστηκε από κάτασπρο Πεντελικό μάρμαρο, ένας λιτός και απέριττος μαρμάρινος Σταυρός, γράφει: «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ, ΠΥΡΠΟΛΗΤΗΣ, ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΥΣ, ΝΑΥΑΡΧΟΣ».
Τίποτε άλλο. Και δεν χρειαζόταν βεβαίως!
Η πλήρης ιστορία του Ναυάρχου Κωνσταντή Κανάρη είναι γνωστή και δεν θα επικεντρώσουμε σε αυτήν. Τελείως περιληπτικώς, ο Ήρωας γεννήθηκε το 1793 στα Ψαρά, από επιφανή οικογένεια του νησιού, και από μικρός ασχολήθηκε όπως και όλη η οικογένειά του αλλά και σχεδόν το σύνολο των Ψαριανών, με τη θάλασσα. Σε ηλικία μόλις 20 ετών ανέλαβε καπετάνιος στο εμπορικό πλοίο του θείου του Μπουρέκα ενώ επίσης σε νεαρή ηλικία μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Με το ξέσπασμα της Επαναστάσεως του 1821 εντάχθηκε από τους πρώτους στον Ελληνικό Στόλο των νησιών και ιδίως στον στόλο των πυρπολικών.
Μεταξύ των κατορθωμάτων του στη διάρκεια της Επαναστάσεως συγκαταλέγεται η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδος στη Χίο (Ιούνιος 1822) και του μεγάλου τουρκικού δικρότου στην Τένεδο (Οκτώβριος 1822), η απόπειρα πυρπολήσεως του Οθωμανικού στόλου μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας και πολλά άλλα.
Ο Ναύαρχος Κανάρης έγινε πέντε φορές Υπουργός Ναυτικών σε τρεις κυβερνήσεις επί βασιλείας Όθωνος και δύο φορές Πρωθυπουργός την περίοδο 1864 – 1865. Για να τον τιμήσουν, ο τότε Βασιλεύς εξέδωσε Διάταγμα με του χορηγήθηκε μηνιαία, τιμητική, σύνταξη 1000 δραχμών της εποχής, την οποία όμως ο Κανάρης ΑΡΝΗΘΗΚΕ να αποδεχτεί!
Ο Κανάρης αποσύρθηκε από την πολιτική, ιδιωτεύων στο σπίτι του επί της οδού Κυψέλης 54, στην Αθήνα, αλλά τον Μάϊο του 1877, επανήλθε στην πολιτική σε ηλικία 84 ετών, ως Πρωθυπουργός Οικουμενικής Κυβερνήσεως.
Ενώ ήταν Πρωθυπουργός έπαθε ημιπληγία για να πεθάνει τελικώς όπως προείδαμε από ανακοπή καρδιάς στις 2 Σεπτεμβρίου 1877
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αφαιρεθείσα καρδιά του Ήρωος, αμέσως μετά την αφαίρεσή της από τον γιατρό Ζωχιό, παραδόθηκε στα χέρια του γλύπτη Θωμά Θωμόπουλου, ο οποίος ανέλαβε και τη διατήρησή της. Φιλοτέχνησε μια ασημένια λήκυθο, δηλαδή ένα αγγείο που χρησίμευε για την φύλαξη ελαιόλαδου, καθώς και μια μαρμάρινη λάρνακα, για να τοποθετηθεί.
Το Νοέμβριο του 1929, η λάρνακα μεταφέρθηκε στο Υπουργείο Ναυτικών, ενώ το 1933, αποφασίστηκε να εκτίθεται επί μονίμου βάσεως στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, ως προελέχθη, όπου υπάρχουν και άλλα σημαντικά εκθέματα του αγώνα.
Επί της μαρμαρίνου λάρνακος ο γλύπτης έχει χαράξει με χρυσά γράμματα τα τοπωνύμια, στα οποία έδρασε, διακρίθηκε και νίκησε, ο Ναύαρχος Κωνσταντής Κανάρης (Χίος, Ψαρά, Τσεσμέ και Αλεξάνδρεια), ενώ στο άνω τμήμα της λάρνακος βρίσκεται σκαλισμένο το άγαλμα της Νίκης, ενώ έχει χαραχτεί η φράση «Χαίρε καρδία ναυάρχου Κανάρη».
ΑΘΑΝΑΤΟΣ!