Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ διέσχισε την Λεωφόρο της Αιώνιας Ειρήνης του Πεκίνου με μια μαύρη λιμουζίνα στο αποκορύφωμα μιας δραματικής εβδομάδας για τον ισχυρότερο Κινέζο ηγέτη από την εποχή του Μάο Τσε Τουνγκ.
Μόλις δύο ημέρες μετά τη διοργάνωση της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Τιαντζίν, ο Σι επέδειξε τη στρατιωτική ισχύ της Κίνας σε μια τεράστια παρέλαση που σηματοδότησε τα 80 χρόνια από τη νίκη επί της Ιαπωνίας και το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Δύο φιγούρες ξεχώρισαν ανάμεσα στους καλεσμένους. Όταν ο Σι τους συνάντησε στο μπαλκόνι με θέα χιλιάδες στρατιώτες που παρέλασαν με ρομποτική ακρίβεια, ήταν η πρώτη φορά που οι τρεις τους φωτογραφήθηκαν μαζί σε ένα μέρος: ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν. Το τρίο ενσαρκώνει τώρα την πιο έντονη αντίθεση στην υπό αμερικανική ηγεσία παγκόσμια τάξη, σε μια εποχή που τα ερωτήματα αυξάνονται σχετικά με το εάν ο ίδιος ο Λευκός Οίκος παραμένει προσηλωμένος σε αυτήν.
«Οι στρατιωτικές παρελάσεις έχουν πάντα να κάνουν με μηνύματα», δήλωσε ο καθηγητής Γιοράμ Έβρον του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μπαρ-Ιλάν. «Στόχος είναι να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό». Πράγματι, τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέτρεψαν το γεγονός στην ιστορία της ημέρας, με κάθε τμήμα να υπενθυμίζει στους τηλεθεατές ότι «ο Σι είναι ο ανώτατος διοικητής του στρατού».
Σύμφωνα με τον Έβρον, το μήνυμα ήταν διττό: να δείξουν στον κινεζικό λαό την άνοδο της χώρας τους ως μεγάλη δύναμη και την προσωπική εξουσία του Σι, προβάλλοντας παράλληλα την παγκόσμια θέση της Κίνας, τα προηγμένα όπλα και τη βιομηχανική της ισχύ προς τα έξω. «Η Κίνα δεν χάνει ποτέ τέτοια ορόσημα», είπε. «Πάντα αποκομίζει το μέγιστο όφελος από αυτά».
Δίπλα στον Πούτιν και τον Κιμ, μια μακρά λίστα ηγετών στεκόταν στο ίδιο μπαλκόνι: ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο επικεφαλής της χούντας της Μιανμάρ Μιν Αούνγκ Χλάινγκ και ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Σεχμπάζ Σαρίφ. Από την Ευρώπη ήρθαν ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο, μαζί με δεκάδες ηγέτες από την Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
Αισθητά απόντες ήταν οι δυτικοί ηγέτες και οι άμεσοι γείτονες της Κίνας που ήταν ευθυγραμμισμένοι με αυτούς - η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν - καθώς και χώρες που συχνά θεωρούνται κοντά στο Πεκίνο, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας και της Νότιας Αφρικής.
Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος είχε παραστεί στη σύνοδο κορυφής νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, δεν παρευρέθηκε στην παρέλαση, μια προβλέψιμη κίνηση δεδομένων των επαναλαμβανόμενων συνοριακών συγκρούσεων μεταξύ Ινδίας και Κίνας που τροφοδοτούν την ιστορική τους αντιπαλότητα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε διοργανώσει μια μικρότερη στρατιωτική παρέλαση μόλις τρεις μήνες νωρίτερα, παραδέχτηκε ότι έμεινε ξύπνιος μέχρι αργά στην Ουάσινγκτον για να παρακολουθήσει ζωντανά την εκδήλωση, αποκαλώντας την «όμορφη τελετή. Τη θεώρησα πολύ εντυπωσιακή. Αλλά κατάλαβα τον λόγο που την έκαναν. Ήλπιζαν να τους παρακολουθώ, και τους παρακολουθούσα». Η παρέλαση σηματοδότησε την ήττα της Ιαπωνίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ο Τραμπ εξέφρασε την απογοήτευσή του που ο ρόλος της Αμερικής δεν αναγνωρίστηκε. «Ο Σι είναι φίλος μου, αλλά νόμιζα ότι οι ΗΠΑ έπρεπε να είχαν αναφερθεί στην ομιλία, αφού βοηθήσαμε την Κίνα».
Στο Twitter νωρίτερα, ο τόνος του ήταν πιο σκληρός, αμφισβητώντας το αν ο Σι θα αναφερόταν στο «αμερικανικό αίμα που χύθηκε για την Κίνα» και κατηγορώντας τον Σι, τον Πούτιν και τον Κιμ ότι «σχεδιάζουν εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών».
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2013, ο Σι έχει εδραιώσει εξαιρετική εξουσία. Το 2023, ξεκίνησε την τρίτη προεδρική του θητεία, αφού κατάργησε το όριο των δύο θητειών, συγκεντρώνοντας την εξουσία στα χέρια του και αναβιώνοντας μια προσωπολατρεία που δεν είχε ξαναδεί εδώ και δεκαετίες. Στον στρατό, έχει επανειλημμένα απομακρύνει κορυφαίους αξιωματούχους της άμυνας και ανώτερους αξιωματικούς στο πλαίσιο μιας εκστρατείας «κατά της διαφθοράς».
«Δεν πρόκειται για συνήθεις εκκαθαρίσεις», εξήγησε ο Έβρον. «Αυτό είναι πρωτοφανές σε κλίμακα και βαθμό – συχνά στοχεύοντας πρόσωπα που ο ίδιος ο Σι είχε διορίσει λίγο καιρό πριν».
Η προθεσμία
Για χρόνια, μια ημερομηνία πλανιόταν πάνω από τις συζητήσεις για τον στρατό της Κίνας: το 2027. Οι εκτιμήσεις των δυτικών μυστικών υπηρεσιών αναφέρουν ότι ο Xi διέταξε τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό να είναι έτοιμος μέχρι τότε να εισβάλει στην Ταϊβάν - ακριβώς 100 χρόνια μετά την ίδρυση του PLA. Το νησί, το οποίο λειτουργεί ως ανεξάρτητο κράτος με δημοκρατική κυβέρνηση και ακμάζουσα οικονομία, θεωρείται από το Πεκίνο ως «αποστάτρια επαρχία» από το 1949, όταν ο Τσιανγκ Κάι-σεκ και το Κουομιντάνγκ κατέφυγαν εκεί αφού έχασαν τον εμφύλιο πόλεμο από τον Μάο.
Παράλληλα με τις συγχρονισμένες τάξεις των στρατευμάτων στο Πεκίνο, ο στρατός της Κίνας παρουσίασε για πρώτη φορά ολόκληρη την πυρηνική του τριάδα - πυρηνικούς πυραύλους ξηράς, θάλασσας και αέρος. Η παρέλαση περιελάμβανε επίσης υπερηχητικούς πυραύλους κατά πλοίων, μη επανδρωμένα υποβρύχια, μαχητικά αεροσκάφη πέμπτης γενιάς stealth, όπλα λέιζερ υψηλής ισχύος, ακόμη και τετράποδα ρομπότ σχεδιασμένα για την υποστήριξη χερσαίων δυνάμεων.
Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα όπλα παραμένουν αδοκιμασμένα σε πραγματικές μάχες, παρά την εντυπωσιακή τους κλίμακα και την προηγμένη τεχνολογία τους.
Ο Έβρον σημείωσε ότι το τεχνολογικό αποκορύφωμα ήταν η επίδειξη των καινοτομιών της Κίνας στην αεροπορία - μια βιομηχανία που για καιρό θεωρούνταν αδυναμία σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. «Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλης κλίμακας δημόσια επίδειξη μοντέλων μαχητικών πέμπτης γενιάς», είπε. «Η πυραυλική βιομηχανία της Κίνας ήταν πάντα προηγμένη, αλλά η αεροπορία ήταν το αδύναμο σημείο της. Τώρα δείχνει ότι έχει κλείσει το χάσμα».
Η παρέλαση αποκάλυψε μαχητικά αεροσκάφη όπως τα J-35A και J-20S. Αναφορές αναφέρουν ότι τα τελευταία μπορούν να ελέγχουν drones - μια δυνατότητα που συνήθως συνδέεται με αεροσκάφη έκτης γενιάς. Η Κίνα παρουσίασε επίσης αεροσκάφη που βρίσκονται υπό ανάπτυξη.
Τα μη επανδρωμένα συστήματα ήταν ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό. Στον αέρα, παρουσιάστηκε το drone CH-9, ικανό να πετάει 40 ώρες στα 36.000 πόδια (11.000 μέτρα) ανταγωνιζόμενο τα αμερικανικά μοντέλα. Στη θάλασσα, παρουσιάστηκε το μη επανδρωμένο υποβρύχιο HSU100, μαζί με μια σειρά από άλλα drones για αεροπορικές, θαλάσσιες και χερσαίες αποστολές.
Η ναυτική αρένα της Κίνας βρίσκεται στο επίκεντρο των σεναρίων μάχης της. Παρουσιάστηκαν νέοι πύραυλοι κρουζ σειράς YJ, ορισμένοι από τους οποίους φέρεται να είναι υπερηχητικοί και χαρακτηρίστηκαν «δολοφόνοι αεροπλανοφόρων», αφού τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν πλάνα από δοκιμές εναντίον ψεύτικων αμερικανικών αεροπλανοφόρων. Παρουσιάστηκε επίσης το LY-1, ένα σύστημα λέιζερ που, σύμφωνα με κινεζικές αναφορές, μπορεί να αναχαιτίσει πυραύλους - ακόμη και πλοία - με ελάχιστο κόστος.
Πριν από την επιθεώρηση των στρατευμάτων, ο Σι εκφώνησε ομιλία σε περισσότερους από 50.000 θεατές, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα σε όλο τον Ειρηνικό. «Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει για άλλη μια φορά μια επιλογή μεταξύ ειρήνης και πολέμου, διαλόγου και αντιπαράθεσης, αμοιβαίου οφέλους ή μηδενικού αθροίσματος», δήλωσε ο Σι, προσθέτοντας ότι «ο κινεζικός λαός στέκεται σταθερά στη σωστή πλευρά της ιστορίας». Με μια ελαφρώς συγκαλυμμένη αναφορά στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, ο Σι είπε ότι η Κίνα είναι ένα μεγάλο έθνος που «δεν θα εκφοβιστεί ποτέ από τους νταήδες» και προειδοποίησε ότι η Κίνα είναι «ασταμάτητη».
Όπως σε κάθε παρέλαση, το πιο εντυπωσιακό θέαμα ήταν οι γιγάντιοι πύραυλοι που διέσχιζαν τη λεωφόρο. Για πρώτη φορά, η πυρηνική τριάδα της Κίνας παρουσιάστηκε μαζί, συμπεριλαμβανομένου του Dongfeng-61, που περιγράφεται ως ο πιο προηγμένος βαλλιστικός πύραυλός της, και του Dongfeng-C5, που το Πεκίνο ισχυρίζεται ότι μπορεί να πλήξει οπουδήποτε στη Γη με πολλαπλές κεφαλές.
Η επίδειξη ολοκληρώθηκε με 80.000 λευκά περιστέρια και 80.000 αερόστατα που εκτοξεύτηκαν στον ουρανό του Πεκίνου. Όπως και οι ΗΠΑ, η Κίνα απαιτεί τώρα «ειρήνη μέσω της δύναμης». Αλλά με τις συχνές επιθέσεις στη Νότια Σινική Θάλασσα και στο Στενό της Ταϊβάν, και τον σαρωτικό μετασχηματισμό του κινεζικού στρατού που τώρα αποκαλύπτεται ενώπιον του κόσμου, πολλοί αναρωτιούνται πόσο σταθερή θα είναι αυτή η ειρήνη.