Περίοδος αβεβαιότητας αρχίζει σήμερα στην Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, την επομένη της νίκης στις βουλευτικές εκλογές της Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής ενός συνασπισμού δεξιάς/άκρας δεξιάς που θα πρέπει να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις.
Καθώς έχουν την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, η επικεφαλής του μεταφασιστικού κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας και οι σύμμαχοί της Ματέο Σαλβίνι της Λέγκα, που τάσσεται κατά των μεταναστών, και Σίλβιο Μπερλουσκόνι του δεξιού κόμματος Φόρτσα Ιτάλια θα επιχειρήσουν μέσα στις επόμενες ημέρες να σχηματίσουν μια κυβέρνηση.
Η βραδεία καταμέτρηση των ψηφοδελτίων επιβεβαίωνε σήμερα το πρωί το καθαρό προβάδισμα της Μελόνι, η οποία συγκεντρώνει πάνω από το 26% των ψήφων. Το κόμμα της είναι πλέον ο πρώτος πολιτικός σχηματισμός της χώρας, μπροστά από το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Ενρίκο Λέτα που συγκεντρώνει 19%.
Μαζί με τη Λέγκα και τη Φόρτσα Ιτάλια, θα διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή και τη Γερουσία.
Κατά την πρώτη και σύντομη δήλωση που έκανε μετά την ψηφοφορία, η Τζόρτζια Μελόνι θέλησε να καθησυχάσει τον κόσμο, τόσο στην Ιταλία όσο και στο εξωτερικό, όπου η γαλλίδα πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν προειδοποίησε πως η Γαλλία θα παρακολουθεί «με προσοχή» το «σεβασμό» των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του δικαιώματος στην άμβλωση.
«Θα κυβερνήσουμε για όλους» τους Ιταλούς, υποσχέθηκε η Τζόρτζια Μελόνι. «Θα κυβερνήσουμε με στόχο να ενώσουμε το λαό».
Ο δεξιός Τύπος είναι σήμερα ενθουσιώδης. «Επανάσταση στις κάλπες», είναι ο τίτλος της Il Giornale, της εφημερίδας της οικογένειας Μπερλουσκόνι, ενώ η Libero διαπιστώνει: «Η αριστερά ηττήθηκε, (είμαστε) ελεύθεροι!!!».
«Η Μελόνι παίρνει την Ιταλία», γράφει αντίθετα η εφημερίδα της αριστεράς La Repubblica που αντιτάχθηκε μετωπικά στην Τζόρτζια Μελόνι στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Η La Stampa απαριθμεί «τις χίλιες αβεβαιότητες» που αντιμετωπίζει η Ιταλία μετά την «ιστορική νίκη» της άκρας δεξιάς.
«Το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει ένα μήνα πριν από την εκατονταετηρίδα της πορείας προς τη Ρώμη και της έναρξης των 20 ετών της δικτατορίας του Μουσολίνι αποτελεί σύμπτωση: οι Ιταλοί που ψήφισαν την Μελόνι δεν το έκαναν από νοσταλγία για το φασισμό», όμως το κοινό σημείο ανάμεσα στον φασίστα δικτάτορα και την Μελόνι είναι ότι ανέβηκαν και οι δύο στην εξουσία «έπειτα από ένα μοναχικό μαραθώνιο εναντίον όλων», αναλύει η εφημερίδα του Τορίνο.
Οικονομικές προκλήσεις
Η νέα κυβέρνηση θα διαδεχθεί την κυβέρνηση εθνικής ενότητας της οποίας ηγείτο από τον Ιανουάριο 2021 ο Μάριο Ντράγκι, ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος κλήθηκε στο προσκεφάλι της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης που γονάτισε εξαιτίας της πανδημίας.
Ο Ντράγκι είχε διαπραγματευθεί με τις Βυρξέλλες τη χορήγηση σχεδόν 200 δισεκ. ευρώ σε οικονομικές αρωγές προς την Ιταλία με αντάλλαγμα βαθιές οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ένα μάννα που αντιπροσωπεύει τη μερίδα του λέοντος του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης.
Παρά τα διακυβεύματα, κόμματα που είχαν δεχθεί να συμμετάσχουν στην κυβέρνησή του (οι Αδελφοί της Ιταλίας είχαν μείνει στην αντιπολίτευση) κατέληξαν το καλοκαίρι να τον ρίξουν για καθαρά εκλογικούς λόγους, επιφέροντας την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
Και ενώ ο «Σούπερ Μάριο», ο οποίος είχε παρουσιαστεί ως σωτήρας της ευρωζώνης κατά τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, εμφανιζόταν ως εγγύηση αξιοπιστίας στα μάτια των ευρωπαίων εταίρων του, η έλευση στην εξουσία της εθνικιστικής και ευρωσκεπτικιστικής άκρας δεξιάς προκαλεί φόβους για νέα περίοδο αστάθειας.
Πολύ περισσότερο που η Ιταλία έχει δημόσιο χρέος που ανέρχεται στο 150% του ΑΕΠ της, ο πληθωρισμός τρέχει στη χώρα με περισσότερο από 9% και οι λογαριασμοί του αερίου και του ηλεκτρικού δημιουργούν προβλήματα σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Το Χρηματιστήριο του Μιλάνου βρισκόταν σε άνοδο σήμερα το πρωί, καθώς η νίκη της άκρας δεξιάς είχε σε μεγάλο βαθμό προβλεφθεί από τις αγορές. Την Παρασκευή το ιταλικό χρηματιστήριο είχε σημειώσει πτώση 3,36%, τη μεγαλύτερη μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων.
Ένδειξη των επίμονων ανησυχιών των επενδυτών για το χρέος της Ιταλίας αποτελεί το γεγονός ότι το «σπρεντ», δηλαδή η διαφορά στο επιτόκιο ανάμεσα στο δεκαετές γερμανικό ομόλογο και το δεκαετές ομόλογο της Ιταλίας, ανέβηκε σήμερα στις 235 μονάδες, σημειώνοντας αύξηση κατά 6,68%.
Ουκρανία, ΕΕ, μετανάστευση, κλιματική αλλαγή…ο ακροδεξιός συνασπισμός ανάμεσα σε συγκλίσεις και αποκλίσεις
Ουκρανία, Ευρωπαϊκή Ενωση, μετανάστευση και κλιματική αλλαγή: ο νικητήριος ακροδεξιός συνασπισμός της Ιταλίας έχει υπογράψει συμφωνία διακυβέρνησης.
Αλλά οι τρεις συνιστώσες του -Αδελφοί της Ιταλίας, Λέγκα και Forza Italia - παρουσιάζουν και σημεία διαφωνίας.
Εξωτερική πολιτική
Ο συνασπισμός δηλώνει ότι θέλει «να σεβαστεί τις ανειλημμένες δεσμεύσεις» της Ρώμης απέναντι στο ΝΑΤΟ και υπενθυμίζει την υποστήριξη της Ιταλίας προς την Ουκρανία απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας.
Ιστορικά, η πολιτική οικογένεια της Μελόνι έχει οικοδομηθεί επί του αντικομμουνισμού και υπερασπίζεται με θέρμη την Ατλαντική Συμμαχία στην υπόθεση της Ουκρανίας.
Ομως, ο Ματέο Σαλβίνι, το μέλλον του οποίου στην ηγεσία της Λέγκας είναι επισφαλές μετά την κατάρρευσή της στις κάλπες, δήλωσε ότι είναι αντίθετος στις κυρώσεις κατά της Μόσχας. Αλλωστε, δεν έχει κρύψει και κατά το παρελθόν τον θαυμασμό του για τον Πούτιν. Οσο για τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, πώς να γυρίσει την πλάτη στον πρόεδρο της Ρωσίας τον οποίο είχε συνοδεύσει το 2014 στην Κριμαία μετά την προσάρτηση της ουκρανικής χερσονήσου;
Ο ακροδεξιός συνασπισμός εγγυάται την «πλήρη αποδοχή» από την Ιταλία «της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης» και κάνει λόγο για μία «περισσότερο πολιτική και λιγότερο γραφειοκρατική Ευρωπαϊκή Ενωση», απαιτώντας «την αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και οικονομικής διακυβέρνησης».
Αν η Τζόρτζια Μελόνι έχει εγκαταλείψει την ιδέα του Italexit, εννοεί να αναμορφώσει την σχέση ανάμεσα στην Ρώμη και τις Βρυξέλλες.
«Η γιορτή τελείωσε, η Ιταλία θα αρχίσει να υπερασπίζεται τα εθνικά της συμφέροντα όπως κάνουν οι άλλοι και μετά θα αναζητήσουμε κοινές λύσεις», προειδοποίησε κατά την διάρκεια της προεκλογικής της εκστρατείας.
Οικονομία
Η Ιταλία θεωρείται πλέον από ορισμένους ο νέος ασθενής της ευρωζώνης. Το ιταλικό χρέος είναι κολοσσιαίο, ο πληθωρισμός πάνω από 9% και η φθίνουσα παραγωγικότητα φρενάρει την ανάπτυξη.
Εχει απόλυτη ανάγκη το πακέτο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ που αναλογούν στην Ιταλία στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης, το οποίο διαπραγματεύθηκε ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι.
Ο συνασπισμός της Μελόνι επιδιώκει «αναθεώρηση του σχεδίου ανάκαμψης με βάση τις συνθήκες, τις ανάγκες και τις νέες προτεραιότητες», κυρίως, για να ληφθεί υπ' όψιν ο πληθωρισμός.
«Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Πορτογαλίας το έκανε (για την ακρίβεια, η Λισαβώνα διατύπωσε αίτημα προς αυτήν την κατεύθυνση) και δεν είναι δυνατόν για την Ιταλία;», είχε αναρωτηθεί η Μελόνι στις αρχές του Σεπτεμβρίου.
Αξίες
Οπως έχει ομολογήσει η Μελόνι, προωθεί «συντηρητικές» αξίες, τις οποίες άλλωστε συμμερίζεται μαζί με τους εταίρους της στον ακροδεξιό συνασπισμό, που εννοούν να υπερασπισθούν «τις ιστορικές και πολιτιστικές ρίζες και την εβραιοχριστιανική ταυτότητα της Ευρώπης».
Για να γίνει αυτό, θέλουν να εφαρμόσουν «ένα σχέδιο υποστήριξης της γεννητικότητας που προβλέπει δωρεάν βρεφονηπιακούς σταθμούς και εντός των επιχειρήσεων, παιγνιδότοπους» και την σταδιακή εισαγωγή του οικογενειακού συντελεστή.
Εχοντας εισέλθει σε έναν «δημογραφικό χειμώνα», ο οποίος θεωρούν ότι θέτει σε κίνδυνο την χριστιανική της κληρονομιά, η Ιταλία δεν γεννά πλέον παιδιά και η αύξηση του πληθυσμού της προέρχεται από την μετανάστευση. Μετανάστευση που υπόσχονται να καταπολεμήσουν με την δημιουργία hot spots στις χώρες καταγωγής όπου θα γίνεται και η διαχείριση των αιτήσεων ασύλου.
Σχεδιάζουν επίσης να «μπλοκάρουν τα πλοία» των μεταναστών που επιχειρούν να διασχίσουν την Μεσόγειο «για να εμποδίσουν, σε συμφωνία με τις βορειοαφρικανικές, την διακίνηση ανθρώπινων όντων».
Οταν ήταν υπουργός Εσωτερικών (2018-2019), ο Ματέο Σαλβίνι είχε απαγορεύσει τον ελλιμενισμό στα ιταλικά λιμάνια των πλοίων που μετέφεραν διασωθέντες από την θάλασσα μετανάστες. Αποτέλεσμα, ο εγκλωβισμός εκατοντάδων ανθρώπων ανοικτά των ιταλικών ακτών σε καταστροφικές υγειονομικές συνθήκες. Για την πολιτική του αυτή δικάζεται ενώπιον δικαστηρίου της Σικελίας.
Ενέργεια και περιβάλλον
Για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης, ο συνασπισμός θεωρεί αναγκαία την «αειφόρο ενεργειακή μετάβαση» με την αύξηση της παραγωγής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την προσφυγή στην πυρηνική ενέργεια.
Δηλώνει ότι θέλει «να σεβασθεί» τις διεθνείς δεσμεύσεις της Ιταλίας για την καταπολέμηση της «κλιματικής αλλαγής» - δεν χρησιμοποιεί τον όρο «υπερθέρμανση» - αλλά επίσης να επικαιροποιήσει αυτές τις δεσμεύσεις, χωρίς άλλη διευκρίνιση.
Ο Ματέο Σαλβίνι πήρε πρόσφατα θέση κατά του τερματισμού της παραγωγής αυτοκινήτων με θερμικό κινητήρα στον βόρεια Ιταλία μέχρι το 2035.
Η Ιταλία έχει υψηλή εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και πρέπει να επιδιώξει «την διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας» και να κινηθεί προς την αυτάρκεια. Δεν διαθέτει πυρηνικούς σταθμούς και η ξηρασία που έπληξε αυτό το καλοκαίρι την χώρα και αναμένεται ότι θα επαναλαμβάνεται όλο και συχνότερα επηρεάζει την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.