Από τότε που ανέλαβε την εξουσία μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο, ο νέος πρόεδρος της Συρίας, Αχμέντ Αλ-Σάρα, έχει αποσπάσει σημαντική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, καθώς και από βασικούς περιφερειακούς παίκτες όπως η Σαουδική Αραβία.
Ωστόσο, οι ισραηλινές επιδρομές στη Δαμασκό την περασμένη εβδομάδα και οι συγκρούσεις μέσα και γύρω από τη νότια πόλη Σουγουέιντα, που άφησαν εκατοντάδες νεκρούς ή αγνοούμενους, φέρνουν στην επιφάνεια τις τεράστιες προκλήσεις που συνεχίζει να αντιμετωπίζει στην προσπάθειά του να σταθεροποιήσει μια χώρα που έχει ρημαχτεί από δεκατρία χρόνια πολέμου.
Οι εντάσεις μεταξύ της μειονότητας των Δρούζων -που κυριαρχεί στην περιοχή της Σουγουέιντα- και των Βεδουΐνων δεν είναι κάτι νέο. Οι Βεδουΐνοι είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι, όπως και ο ίδιος ο Σάραα και η πλειονότητα των Σύρων, ενώ οι Δρούζοι ανήκουν σε μια θρησκευτική αίρεση που ξεκίνησε τον 10ο αιώνα ως απόσχιση του σιιτικού Ισλάμ. Σήμερα, βρίσκονται συγκεντρωμένοι κυρίως στο Ισραήλ, τον Λίβανο και τη Συρία, εξηγούν αναλυτές στο Bloomberg.
Ο σεκταρισμός και η διαίρεση μεταξύ πόλεων και υπαίθρου επιδείνωσαν σημαντικά τη σύγκρουση στη Συρία από το 2011 έως το 2024. Ήταν κυρίως Σουνίτες αντάρτες από την ύπαιθρο, με τη στήριξη αστικών ελίτ, που εξεγέρθηκαν κατά του καθεστώτος Άσαντ, το οποίο στηριζόταν σε θρησκευτικές μειονότητες.
Τροφοδοτώντας τις παλιές έχθρες
Το ανησυχητικό είναι πως αυτές οι χρόνιες εχθρότητες και οι φυλετικές βεντέτες φαίνεται να υποδαυλίζονται πλέον από τις ίδιες τις κυβερνητικές δυνάμεις του Σάρα. Αντί να λειτουργούν ως εθνικός στρατός που υπηρετεί όλους τους Σύρους, συνεχίζουν να συμπεριφέρονται ως πολιτοφυλακές, φανατίζοντας τις θρησκευτικές διαιρέσεις για να καταπνίξουν όποιον αντιτίθεται στη νέα τάξη πραγμάτων μετά τον Άσαντ.
Προς το παρόν, οι ΗΠΑ -που διαδραμάτισαν μεσολαβητικό ρόλο στην επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στη Σουγουέιντα- εξακολουθούν να ποντάρουν στο ότι ο Σάρα θα καταφέρει τελικά να θέσει υπό τον έλεγχό του όλες τις ένοπλες φατρίες της χώρας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ «κατελήφθη εξαπίνης» όταν εξαπολύθηκαν οι πρόσφατοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του Ισραήλ στη Συρία, καθώς και σε καθολικό ναό στη Λωρίδα της Γάζας και τηλεφώνησε στον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και στις δύο περιπτώσεις, δήλωσε η εκπρόσωπός του Κάρολαϊν Λέβιτ. «Ο πρόεδρος έχει καλή σχέση εργασίας με τον πρωθυπουργό ‘Μπίμπι’ Νετανιάχου και συνεχίζει να βρίσκεται σε συχνή επαφή μαζί του», έσπευσε να σημειώσει, μολαταύτα, καθώς το δράμα της Γάζας συνεχίζει να εξελίσσεται παράλληλα με το νέο μέτωπο της Συρίας ανοίγοντας νέες εστίες κρίσης στη Μέση Ανατολή.
Ο επικεφαλής της ισραηλινής κυβέρνησης έκανε στην αρχή του μήνα την τρίτη του επίσκεψη στην Ουάσιγκτον αφότου επανήλθε στην προεδρία των ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ την 20ή Ιανουαρίου. Η Συρία και το Ισραήλ συμφώνησαν την περασμένη εβδομάδα να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός, με παρότρυνση των ΗΠΑ, αλλά παραμένει εύθραυστη.
Το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και οι νέες εστίες κρίσης στη Μέση Ανατολή
Τη 14η Μαΐου, ο Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε στη Σαουδική Αραβία με τον Σύρο νέο μεταβατικό πρόεδρο Άχμεντ αλ Σάρα, μετά τη θεαματική άρση των κυρώσεων σε βάρος της Δαμασκού. Κατόπιν έπλεξε το εγκώμιο του νέου ηγέτη, που συμπεριλαμβανόταν για χρόνια σε μαύρη λίστα καταζητούμενων τζιχαντιστών που καταρτίζουν οι ΗΠΑ.
Ωστόσο, το Ισραήλ, ο σημαντικότερος σύμμαχος της Ουάσιγκτον στην περιοχή, διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις. Δεν θεωρεί τον Σάρα την καλύτερη λύση, λόγω της τζιχαντιστικής του προϊστορίας ως πρώην ηγετικό στέλεχος της Αλ Κάιντα, αλλά και εξαιτίας των στενών του σχέσεων με την Τουρκία – μια χώρα που το Τελ Αβίβ αντιλαμβάνεται ολοένα και περισσότερο ως στρατιωτικό αντίπαλο.
Από την πλευρά του, το Ισραήλ θεωρεί ότι τα εθνικά του συμφέροντα εξυπηρετούνται καλύτερα μέσα από συμμαχίες με τους Δρούζους και άλλες θρησκευτικές ή εθνικές μειονότητες της Συρίας.
Αυτό συνιστά μια ακόμη σοβαρή πρόκληση για τον νέο Σύρο πρόεδρο, καθώς οι βίαιες συγκρούσεις στην επαρχία Σουάιντα της νότιας Συρίας, όπου ο πληθυσμός είναι κατά πλειονότητα Δρούζοι, στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 1.260 ανθρώπους μέσα σε μια εβδομάδα, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.