Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ στη Σύνοδο Κορυφής της Χάγης ενέκριναν νέο φιλόδοξο στόχο για αμυντικές και συναφείς δαπάνες, με 3,5% να κατευθύνεται σε κρίσιμες στρατιωτικές ανάγκες και έως 1,5% σε ευρύτερη ασφάλεια. Επαναβεβαίωσαν τη δέσμευση στο Άρθρο 5 και τη στήριξη προς την Ουκρανία, αποφεύγοντας όμως αναφορά σε ένταξη.
Σε μια σύντομη αλλά καθοριστική σύνοδο κορυφής, σχεδιασμένη για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ενέκριναν την Τετάρτη νέο, φιλόδοξο στόχο για τις αμυντικές δαπάνες: 5% του ΑΕΠ έως το 2035 και επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στην αρχή της συλλογικής άμυνας, επί τη βάσει του Άρθρου 5 που προβλέπει ότι «μια επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων».
«Επαναβεβαιώνουμε τη σιδερένια μας δέσμευση στη συλλογική άμυνα, όπως κατοχυρώνεται στο Άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσινγκτον — μια επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων», ανέφεραν οι ηγέτες στο τελικό ανακοινωθέν.
Η δήλωση ήρθε ως απάντηση στις ανησυχίες που προκάλεσε ο Τραμπ την προηγούμενη ημέρα, όταν ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν «πολλοί ορισμοί» για το Άρθρο 5.
Πριν από τη σύνοδο, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: «Είμαστε στο πλευρό τους μέχρι τέλους».
Στη διακήρυξη της συνόδου κορυφής στη Χάγη, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ανέφεραν ότι η εν λόγω δέσμευση περιλαμβάνει επενδύσεις τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ ετησίως για βασικές αμυντικές ανάγκες.
Δεσμεύτηκαν επίσης να δαπανούν έως και 1,5% του ΑΕΠ σε συναφείς με την ασφάλεια δαπάνες, όπως είναι η προστασία κρίσιμων υποδομών και η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής βάσης της Συμμαχίας.
Οι επενδύσεις αυτές κρίνονται απαραίτητες για την αντιμετώπιση «βαθιών απειλών ασφαλείας», όπως ανέφεραν οι ηγέτες, επισημαίνοντας ιδίως τη «μακροπρόθεσμη απειλή που συνιστά η Ρωσία για την ευρωατλαντική ασφάλεια» καθώς και τη «συνεχή απειλή της τρομοκρατίας».
Η πρόοδος ως προς τους αυξημένους στόχους δαπανών, που αυξάνονται από τον ισχύοντα στόχο του 2% του ΑΕΠ, θα επανεξεταστεί το 2029.
Οι σύμμαχοι επανέλαβαν τις «διαρκείς κυριαρχικές δεσμεύσεις» τους για στήριξη της Ουκρανίας, αλλά απέφυγαν να αναφερθούν σε ενδεχόμενη μελλοντική ένταξή της στη Συμμαχία, όπως είχε συμβεί σε προηγούμενες διακηρύξεις συνόδων.
Δαπάνες εκατοντάδων δισ. ετησίως
Η Συμμαχία των 32 χωρών υιοθέτησε πλήρως το αίτημα Τραμπ να ενισχύσουν όλοι οι σύμμαχοι τις συνεισφορές τους, ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση του ΝΑΤΟ από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ και πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, παραδέχτηκε ότι για τις ευρωπαϊκές χώρες και τον Καναδά η εξεύρεση των απαραίτητων πόρων δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά είναι επιτακτική.
«Υπάρχει απόλυτη πεποίθηση στο τραπέζι ότι, απέναντι στη ρωσική απειλή και τη διεθνή αστάθεια, δεν υπάρχει εναλλακτική», δήλωσε στη Χάγη.
Ο νέος στόχος αντιπροσωπεύει αύξηση δαπανών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε σχέση με το σημερινό όριο του 2% του ΑΕΠ, αν και τα κριτήρια μέτρησης αλλάζουν.
Συγκεκριμένα, 3,5% του ΑΕΠ θα διατεθεί για βασικές αμυντικές ανάγκες (όπως στρατεύματα και οπλισμός) και 1,5% για συναφείς δαπάνες (όπως κυβερνοασφάλεια, προστασία υποδομών, και αναβάθμιση δρόμων και γεφυρών για στρατιωτική χρήση).
Όλοι οι σύμμαχοι ενέκριναν τη διακήρυξη με τον νέο στόχο, με την Ισπανία ωστόσο να δηλώνει ότι μπορεί να τηρεί τις δεσμεύσεις της με χαμηλότερες δαπάνες, κάτι που ο Ρούτε δεν αποδέχθηκε, αλλά έκλεισε διπλωματικά το θέμα σε συνεννόηση με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, προκειμένου να διευκολυνθεί η πολιτική νίκη του Τραμπ και να αποφευχθούν εντάσεις.
Η Ισπανία ξεκαθάρισε ότι δεν αναμένει επιπτώσεις από τη στάση της.
Ο Ρούτε επέλεξε μια σύντομη σύνοδο και περιορισμένο ανακοινωθέν, εστιάζοντας στο θέμα των δαπανών ώστε να αποφευχθούν εντάσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Το κοινό ανακοινωθέν μετά τη Σύνοδο
Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ επαναλαμβάνουν την «ακλόνητη δέσμευσή» τους στην αμοιβαία συνδρομή και δεσμεύονται να επενδύσουν το 5% της Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος τους στην ασφάλεια σε ορίζοντα δεκαετίας το 2035, στο κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε κατά την σύνοδο κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας στην Χάγη.
Η Ρωσία αποτελεί «μακροπρόθεσμη απειλή» για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ, αναφέρεται στο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος στο οποίο οι χώρες του ΝΑΤΟ επαναδιατυπώνουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία.
«Οι Σύμμαχοι επαναλαμβάνουν την κυρίαρχη και μακροπρόθεσμη δέσμευση για την υποστήριξη της Ουκρανίας, η ασφάλεια της οποίας συμβάλλει στην δική μας (ασφάλεια), απέναντι στην μακροπρόθεσμη απειλή» που αντιπροσωπεύει η Ρωσία, δηλώνεται στο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος που εγκρίθηκε από τους 32 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ, περιλαμβανομένου του Ντόναλντ Τραμπ.