Με την εξέταση του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας άρχισαν σήμερα, Παρασκευή 30 Μαΐου, οι Πανελλαδικές Εξετάσεις για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων, που διεκδικούν μία από τις 68.788 θέσεις της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το ερχόμενο ακαδημαϊκό έτος, 2025-26.
Το σχολείο και το πώς αυτό προάγει τη δημιουργικότητα των παιδιών είναι το θέμα για τη φετινή εξέταση του μαθήματος της έκθεσης στις Πανελλήνιες Εξετάσεις.
Στο κομμάτι που αφορά την εξέταση λογοτεχνικού κειμένου, στους μαθητές και τις μαθήτριες δόθηκε ένα διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης κείμενο του Γιώργου Ιωάννου από το βιβλίο του με τίτλο «Για ένα φιλότιμο» (εκδ. Κέδρος, 1980).
Μπορείτε να δείτε το θέμα του μαθήματος ΕΔΩ
ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
- ΘΕΜΑ Α
Σύμφωνα με την Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα, η ανθρώπινη δημιουργικότητα αποτελεί συνδυασμό υπαρχουσών ιδεών, αλλά και παραγωγή νέων σκέψεων κριτικά επεξεργασμένων. Είναι βασικός παράγοντας προόδου του πολιτισμού που δεν γνωρίζει όρια και ακριβή προέλευση, σχετίζεται παρ’όλα αυτά, με την γλωσσική ανάπτυξη των ανθρώπων και εμφανίζεται από την βρεφική τους ηλικία. Τέλος, η δημιουργικότητα εκδηλώνεται συνήθως σε ενηλίκους, συνδέεται με την τέχνη, την επιστήμη και τα ταλέντα, ενώ ανασταλτικά σε αυτή επιδρούν τόσο οι βιολογικοί παράγοντες όσο και το κοινωνικό περιβάλλον.
- ΘΕΜΑ Β
Β1.
Α. Σωστό
Β. Σωστό
Γ. Λάθος
Δ. Λάθος
Ε. Σωστό
Β2.
Οι γλωσσικές επιλογές που επιβεβαιώνουν ότι το κείμενο 1 αποτελεί δείγμα επιστημονικού λόγου είναι οι εξής:
- αναφορική λειτουργία της γλώσσας και γ’ πρόσωπο « Η αξία της δημιουργικότητας είναι … οικονομικά αδιαμφισβήτητη». Τα στοιχεία αυτά προσδίδουν αποστασιοποίηση του πομπού και αντικειμενικότητα στο ύφος του κειμένου.
- ειδική ορολογία «αποκλίνουσας σκέψης» , «εκπαιδευτικούς στόχους». Οι όροι αυτοί προσδίδουν αξιοπιστία στο κείμενο και εγκυρότητα, καθώς αποδεικνύουν την επιστημονική επάρκεια του συντάκτη.
Άλλες γλωσσικές επιλογές που μπορούν να αναφέρουν οι μαθητές είναι:
- παθητική σύνταξη «Η δυναμική σχέση της εκπαίδευσης μέσω των τεχνών με τη δημιουργικότητα έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά»
- οριστική έγκλιση «νοείται» , «οδηγεί» και επιστημική τροπικότητα «αδιαμφισβήτητα» που δηλώνει βεβαιότητα
- ονοματοποίηση « επίλυση προβλημάτων, η εξεύρεση λύσεων και η παροχή πολύτιμης εργασίας»
Β3.
Α. Ο τίτλος του κειμένου 2 « Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια» έχει ισχυρό επικοινωνιακό αποτέλεσμα, καθώς προϊδεάζει τους αναγνώστες για το περιεχόμενο του κειμένου που είναι η ανάλυση της έννοιας της δημιουργικότητας. Η συνυποδηλωτική λειτουργία της γλώσσας «αρχίζει από την κούνια» κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη κινητοποιώντας τον να διαβάσει το κείμενο. Ακόμη, η λαϊκή έκφραση «από την κούνια» διαμορφώνει χιουμοριστικό ύφος που καθιστά τον τίτλο ελκυστικό.
Β. Μετατροπή από ενεργητική σε παθητική «Θα πρέπει, επομένως, να μελετηθούν (από εμάς) οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους»
Οι αλλαγές που παρατηρούνται στο ύφος είναι ότι από υποκειμενικό και προσωπικό μετατρέπεται σε αντικειμενικό και ουδέτερο και ο λόγος από απλός και οικείος γίνεται τυπικός και σοβαρός.
Ενδεχομένως οι μαθητές να αναφερθούν – χωρίς όμως να ζητείται- στην έμφαση που θα δοθεί στην πράξη του υποκειμένου.
ΘΕΜΑ Γ
Το θέμα του αποσπάσματος αφορά την αλλοτρίωση του ανθρώπου στον χώρο εργασίας του. Σε μια κατάθεση ψυχής το αφηγηματικό υποκείμενο εκφράζει τον προβληματισμό του για όσα βιώνει στον επαγγελματικό του χώρο μέσα από έναν εσωτερικό μονόλογο, προσδίδοντας έτσι στο κείμενο εξομολογητικό ύφος. Καταγράφει μέσω του α΄ ενικού προσώπου («ανεβαίνω», «μελετώ») το μοτίβο μιας ψυχοφθόρας εργασίας που δεν αποτελεί για αυτόν πηγή χαράς και αισιοδοξίας. Αισθάνεται υποχρεωμένος να συνυπάρχει με συναδέλφους που βρίσκονται σε ανάλογη κατάσταση με αυτόν, χωρίς ίχνος ζωντάνιας και ενεργητικότητας, όπως αισθητοποιείται παραστατικά μέσα από τη μεταφορά («μπαγιάτικες φάτσες»). Οι σχέσεις τους είναι απόμακρες, σχεδόν ανύπαρκτες, αφού δεν επιθυμεί να τους συναντήσει («για να μην τους βλέπω όλη μέρα μπροστά μου»). Προσπαθώντας να βρει μια αισιόδοξη νότα, μια ελπίδα, καταφεύγει σε μια αίθουσα από πρωτοετείς φοιτητές. Η εικόνα («χώθηκα βέβαια… πρωτοετών») αναδεικνύει με γλαφυρότητα την ανάγκη του αυτή, που δυστυχώς ακολουθείται από την απογοητευτική διαπίστωση ότι ακόμα και οι νέοι φοιτητές δεν διαθέτουν την ζωντάνια που θα περίμενε. Η διαπίστωση αυτή του προκαλεί θλίψη και απόγνωση («Και όμως η εντύπωσή μου… να είναι χειρότερο») . Έτσι κατακλύζεται από σκέψεις που τον στοιχειώνουν, τον εγκλωβίζουν, τον οδηγούν σε αδιέξοδα μονοπάτια. Είναι φυλακισμένος στις επιλογές που έκανε και στους περιορισμούς της ζωής του. Διαπιστώνει μάλιστα ότι είναι αργά για αλλαγή πλεύσης.
Διαβάζοντας το συγκεκριμένο απόσπασμα, σκέφτομαι ότι αν βίωνα μια αντίστοιχη εμπειρία, θα αντιδρούσα διαφορετικά. Ακόμα κι αν ήταν δύσκολο να αλλάξω πορεία στη ζωή μου, θα έκανα ό, τι ήταν δυνατό για να τα καταφέρω. Δε θα παραδινόμουν, θα προτιμούσα να βρω αυτό που θα μου έφερνε την ευτυχία, ακόμα κι αν έπρεπε να ξεκινήσω από το μηδέν.
Μετά τη σημερινή εξέταση, οι υποψήφιοι των ΓΕΛ θα εξεταστούν την Δευτέρα 2 Ιουνίου στα μαθήματα των Αρχαίων Ελληνικών, των Μαθηματικών και της Βιολογίας.
Για τους μαθητές των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ), οι Πανελλαδικές θα ξεκινήσουν το Σάββατο 31 Μαΐου, με το μάθημα των Νέων Ελληνικών.
Το πρόγραμμα
Το πλήρες πρόγραμμα των Πανελλαδικών για τους υποψηφίους των ημερήσιων και εσπερινών Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ), καθώς και για τα ειδικά και μουσικά μαθήματα έχει ως εξής:
Παρασκευή 30-5-2025
- Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία (Γενικής Παιδείας)
Δευτέρα 2-6-2025
- Αρχαία Ελληνικά (Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών)
- Μαθηματικά (Ο.Π. Θετικών Σπουδών + Ο.Π. Σπουδών Οικονομίας & Πληροφορικής)
- Βιολογία (Ο.Π. Σπουδών Υγείας)
Τετάρτη 4-6-2025
- Λατινικά (Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών)
- Χημεία (Ο.Π. Θετικών Σπουδών + Ο.Π. Σπουδών Υγείας)
- Πληροφορική (Ο.Π. Σπουδών Οικονομίας & Πληροφορικής)
Παρασκευή 6-6-2025
- Ιστορία (Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών)
- Φυσική (Ο.Π. Θετικών Σπουδών + Ο.Π. Σπουδών Υγείας)
- Οικονομία (Ο.Π. Σπουδών Οικονομίας & Πληροφορικής)
Το πρόγραμμα για τα ΕΠΑΛ
Σάββατο 31-5-2025
- Νέα Ελληνικά
Τρίτη 3-6-2025
- Μαθηματικά (Άλγεβρα)
Πέμπτη 5-6-2025
- Ανατομία-Φυσιολογία II
- Αρχές Οικονομικής Θεωρίας (ΑΟΘ)
- Δίκτυα Υπολογιστών
- Αρχές Βιολογικής Γεωργίας
Σάββατο 7-6-2025
- Ηλεκτροτεχνία 2
- Αρχιτεκτονικό Σχέδιο
- Ναυτικό Δίκαιο – Διεθνείς Κανονισμοί στη Ναυτιλία – Εφαρμογές
- Ιστορία Σύγχρονης Τέχνης
Τρίτη 10-6-2025
- Υγιεινή
- Προγραμματισμός Υπολογιστών
- Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης (ΑΟΔ)
- Στοιχεία Μηχανών
Πέμπτη 12-6-2025
- Ηλεκτρικές Μηχανές
- Σύγχρονες Γεωργικές Επιχειρήσεις
- Ναυσιπλοΐα II
- Ναυτικές Μηχανές
Παρασκευή 13-6-2025
- Τεχνολογία Υλικών
- Οικοδομική
- Μηχανές Εσωτερικής Καύσης II (ΜΕΚ II)
- Ψηφιακά Συστήματα
Δευτέρα 16-6-2025
- Στοιχεία Ψύξης – Κλιματισμού
- Κινητήρες Αεροσκαφών
- Στοιχεία Σχεδιασμού Κεντρικών Θερμάνσεων
Πρόγραμμα ειδικών και μουσικών μαθημάτων 2025 για ΓΕΛ & ΕΠΑΛ:
Σάββατο 14-6-2025
- Ισπανικά, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.
Τρίτη 17-6-2025
- Αγγλικά, ώρα έναρξης: 10:00 π.μ.
Τετάρτη 18-6-2025
- Γερμανικά, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.
Πέμπτη 19-6-2025
- Ελεύθερο Σχέδιο, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.
Παρασκευή 20-6-2025
- Γραμμικό Σχέδιο, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.
Σάββατο 21-6-2025
- Μουσική Αντίληψη, Θεωρία και Αρμονία, ώρα έναρξης: 10:00 π.μ.
Δευτέρα 23-6-2025
- Μουσική Εκτέλεση και Ερμηνεία, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.
Τρίτη 24-6-2025
- Γαλλικά, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.
Τετάρτη 25-6-2025
- Ιταλικά, ώρα έναρξης: 8:30 π.μ.