Η πρόσφατη τριμερής σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα σε Τουρκία, Ιταλία και Λιβύη, με τη συμμετοχή του Αμπντουλχαμίτ Ντμπεϊμπά, της Τζόρτζια Μελόνι και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιβεβαίωσε ότι η Άγκυρα κινείται μεθοδικά προς την ηγεμονία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι αποφάσεις της συνόδου, που περιλαμβάνουν τεχνικές επιτροπές για ενέργεια, μετανάστευση και ασφάλεια, δεν είναι απλές διπλωματικές κινήσεις. Αποτελούν ακόμη ένα βήμα στη στρατηγική της Τουρκίας να ελέγξει θαλάσσιες και ενεργειακές οδούς και να παρακάμψει τις χώρες που αντιτίθενται στα σχέδιά της: Ελλάδα, Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ.
Η «Γαλάζια Πατρίδα» και το μνημόνιο Άγκυρας–Τρίπολης
Ο πυρήνας της τουρκικής στρατηγικής παραμένει το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» (Mavi Vatan), που διεκδικεί εκτεταμένες θαλάσσιες ζώνες εις βάρος των ελληνικών και κυπριακών δικαιωμάτων. Το μνημόνιο Άγκυρας–Τρίπολης του 2019, που υπεγράφη με την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά, «σβήνει» από τον χάρτη την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα, αμφισβητώντας το Δίκαιο της Θάλασσας.
Στη φετινή τριμερή, η Άγκυρα πέτυχε δύο σημαντικά κέρδη:
- Διείσδυση σε νέα ενεργειακά και αμυντικά πρότζεκτ, μέσω της Ιταλίας.
- Νομιμοποίηση των τουρκικών θέσεων, καθώς προωθείται η συνεργασία με κράτη-συμμάχους της, όπως το Κατάρ, το οποίο, αν και εκτός Μεσογείου, αναλαμβάνει ρόλο χρηματοδότη έργων. Η απουσία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου είναι εκκωφαντική.
Λιβύη: Το proxy της Άγκυρας
Η Τουρκία έχει μετατρέψει τη Λιβύη σε προκεχωρημένο φυλάκιο της πολιτικής της:
- Διατηρεί στρατιωτικές βάσεις στην Τρίπολη και στη Μισράτα.
- Στέλνει drones Bayraktar TB2 και Akinci για την προστασία της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά.
- Έχει ανοίξει δίαυλο με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, επιδιώκοντας λόγο και στις δύο πλευρές της διχοτομημένης Λιβύης.
Με αυτόν τον τρόπο, η Άγκυρα εξασφαλίζει μόνιμη επιρροή σε λιμάνια και αεροδρόμια που ελέγχουν τις θαλάσσιες και ενεργειακές αρτηρίες προς την Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει έναν κρίσιμο μοχλό πίεσης προς την ΕΕ.
Η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού
Η τριμερής έδωσε έμφαση στη «διαχείριση» των μεταναστευτικών ροών. Στην πράξη, η Άγκυρα χρησιμοποιεί τη Λιβύη ως βαλβίδα πίεσης προς την Ευρώπη.
- Μέσω του λιβυκού λιμενικού και σχέσεων με τοπικές ένοπλες ομάδες, μπορεί να αυξομειώνει τις ροές προς Ιταλία και Ελλάδα.
- Η Ιταλία, αναζητώντας άμεση ανακούφιση στο μεταναστευτικό, καθίσταται άθελά της κερκόπορτα για την τουρκική διείσδυση στα ευρωπαϊκά αμυντικά και ενεργειακά projects.
Συμπέρασμα
Η τριμερής Τουρκίας–Ιταλίας–Λιβύης δεν είναι μια απλή διπλωματική πρωτοβουλία. Είναι μέρος της αναθεωρητικής αλυσίδας του Ερντογάν, που περιλαμβάνει:
- Τη «Γαλάζια Πατρίδα» ως πυξίδα,
- Τη στρατιωτικοποίηση της Λιβύης ως proxy,
- Την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού ως όπλο,
- Και τη χρήση της Ιταλίας και του Κατάρ ως πολλαπλασιαστές ισχύος.
Ο τελικός στόχος παραμένει ο ίδιος: να καταστεί η Τουρκία ηγεμονική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο, αφήνοντας την Ελλάδα και τους συμμάχους της εκτός παιχνιδιού.
ΠΗΓΗ: tomanifesto.gr