Με χλεύη υποδέχεται σήμερα ο τουρκικός εθνικιστικός Τύπος την υπόθεση του καλωδίου GSI προβάλλοντάς το ως ένα ακόμη παράδειγμα «ελληνικής φιλοδοξίας» που καταλήγει σε αδιέξοδο και ως ένδειξη ότι «τίποτα δεν προχωρά χωρίς τουρκική συναίνεση».
Το τουρκικό δημοσίευμα της εθνικιστικής εφημερίδας Αϊντινλίκ σήμερα θέτει την παύση του GSI ως δικαίωση της τουρκικής στρατηγικής πίεσης, ντύνοντας την είδηση με χλευασμό και χαρακτηρισμούς.
Η Ελλάδα και η «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου» σταμάτησαν ουσιαστικά το έργο της γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, στέλνοντάς το σε «επαναξιολόγηση σκοπιμότητας», αναφέρει.
«Το έργο, που κατά το δημοσίευμα παραβιάζει τις θαλάσσιες ζώνες της Τουρκίας, βρίσκεται σε αδιέξοδο εξαιτίας της τουρκικής παρέμβασης στη θάλασσα και του υψηλού κόστους του».
«Ένα προβληματικό σχέδιο από γεννησιμιού του»
Η τουρκική αφήγηση επιμένει ότι το GSI δεν ήταν ποτέ «τεχνικό έργο», αλλά πολιτικό όχημα αποκλεισμού της Τουρκίας, άρα καταδικασμένο.
Αν και η EuroAsia Interconnector εμφανίστηκε αρχικά ως ιδιωτική πρωτοβουλία, το δημοσίευμα υποστηρίζει ότι είχε εξαρχής πολιτική στόχευση: ένας διάδρομος Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης που θα παρέκαμπτε την Τουρκία. Η πολιτική διάσταση ενισχύθηκε όταν το έργο εντάχθηκε στα «έργα κοινού ενδιαφέροντος» της ΕΕ, ενώ η προβλεπόμενη χάραξη θεωρήθηκε ότι «παραβιάζει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της Τουρκίας». Κατά το δημοσίευμα, κάθε στάδιο του έργου ήταν «σύμφυση ενεργειακού σχεδιασμού και περιφερειακού ανταγωνισμού» και λειτουργούσε ως προάγγελος του άξονα IMEC.
Απώλεια ελέγχου από την Αθήνα
Το τουρκικό δημοσίευμα παρουσιάζει με ικανοποίηση την απώλεια του ελληνικού ελέγχου επί του έργου ως ακόμη μια «ήττα», αφού η νέα τεχνικο-οικονομική μελέτη δεν θα γίνεται πλέον από τον ΑΔΜΗΕ αλλά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σηματοδοτώντας απώλεια πρωτοβουλίας για την Αθήνα.
Ένα έργο οικονομικά ασύμφορο
Ο τουρκικός Τύπος θέλει να δείξει παράλληλα ότι η αγορά –κι όχι η πολιτική– έθαψε το καλώδιο.
Το Ισραήλ, βασικός αρχικός εταίρος, αποστασιοποιήθηκε λόγω βάθους υδάτων έως 3.000 μέτρων και τεράστιου κόστους. Μετά την αμερικανική δήλωση ότι ο EastMed είναι «ασύμφορος», η ηλεκτρική διασύνδεση θεωρήθηκε «ανούσια». Επιπλέον, υπήρξαν ερωτηματικά για τη διαχείριση κεφαλαίων και διαδικασίες προσφορών.
Το 2022 ο ΑΔΜΗΕ αγόρασε το έργο αντί 48 εκατ. ευρώ, αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις 250 εκατ. ευρώ χωρίς τελική συμφωνία με την Κύπρο. Το δημοσίευμα θεωρεί αυτές τις αποφάσεις «πολιτικά και νομικά αμφιλεγόμενες».
Η τουρκική παρέμβαση ως καθοριστικός παράγοντας
Σε αυτή την ενότητα ο τουρκικός κομπασμός κορυφώνεται: το τουρκικό δημοσίευμα υπερηφανεύεται ότι η Άγκυρα «μπλόκαρε» το έργο με τις φρεγάτες της.
Ένα σημαντικό μέρος των τεχνικών προετοιμασιών δεν ολοκληρώθηκε. Το ιταλικό πλοίο έρευνας εμποδίστηκε από τουρκικές φρεγάτες στα ανοικτά της Κάσου. Οι έρευνες ανεστάλησαν επ’ αόριστον και οι μετοχές της Nexans κατέρρευσαν.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά αρνήθηκε να αναλάβει το κόστος, ενώ σύμφωνα με τον κυπριακό Τύπο «το κλειδί βρίσκεται στα χέρια της Τουρκίας». Αναφέρεται ότι Αθήνα και Λευκωσία θέλουν πλέον πολυμερή διάσκεψη με συμμετοχή της Άγκυρας.
Η μοίρα του έργου και Ο γραφειοκρατικός γολγοθάς
Το δημοσίευμα επιχειρεί να παρουσιάσει το έργο ως ουσιαστικά νεκρό και ανέφικτο.
Αθήνα και Λευκωσία το στέλνουν για νέα μελέτη σκοπιμότητας, αλλά, σύμφωνα με ειδικούς, ο σχεδιασμός δεν μπορεί να αλλάξει σε βαθμό που να καθιστά το έργο βιώσιμο. Θα χρειαστεί ακύρωση συμβάσεων, νέος σχεδιασμός και νέα αίτηση στην ΕΕ – διαδικασία ετών με κινδύνους αποζημιώσεων. Το μοντέλο ΣΔΙΤ θεωρείται ασύμφορο λόγω γεωπολιτικού ρίσκου. Ο ελληνικός Τύπος κρίνει «σχεδόν αδύνατο» το έργο χωρίς τρίτους.
Η Ελλάδα στρέφεται σε έργα που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ
Την ίδια ώρα, πάντως, με εμφανή ανησυχία το τουρκικό δημοσίευμα επισημαίνει ότι, παρά τον θάνατο του GSI, η Ελλάδα κινείται σε πέντε νέα ενεργειακά μέτωπα με αμερικανική αιγίδα.
Παρότι το GSI έχει σταματήσει, πέντε νέα έργα βρίσκονται σε εξέλιξη:
Κάθετος διάδρομος φυσικού αερίου.
20ετής συμφωνία LNG Ελλάδας – ΗΠΑ.
Διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου από τον όμιλο Κοπελούζου.
Αγωγός φυσικού αερίου από Ισραήλ προς Κύπρο.
Γεωτρήσεις στο Ιόνιο με ExxonMobil.
Το Ισραήλ πιέζει για στρατηγική σύγκλιση με την Ελλάδα
Παράλληλα, η Τουρκία φαίνεται να βλέπει στις κινήσεις του Ισραήλ την προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η τουρκική «Γαλάζια Πατρίδα».
Μετά την κρίση στο GSI, το Ισραήλ εντείνει τις πιέσεις προς την Ελλάδα. Ο υποστράτηγος Ρομάν Γκόφμαν και ο Γκιλ Ράιχ επισκέφθηκαν την Αθήνα για συντονισμό. Οι πιέσεις κινούνται σε δύο άξονες:
– επίσημη αμυντική συμφωνία Ελλάδας – Ισραήλ,
– κοινή δύναμη αέρος-θάλασσας για προστασία ενεργειακών υποδομών.
Η Τουρκία θεωρεί ότι η Ελλάδα αναπτύσσει νέα αεράμυνα τριών επιπέδων, με Barak MX, Spyder και David’s Sling, συνολικού κόστους 3 δισ. ευρώ.
Πηγή: sigmalive.com