Ισορροπία τρόμου για την κυβέρνηση η οποία έχει δεσμευθεί δια στόματος πρωθυπουργού ότι δεν θα ζητήσει πίσω τα αναδρομικά του ΕΚΑΣ και από την άλλη θέλει να κλείσει την αξιολόγηση και να πάρει άμεσα τα 7,5 δις. ευρώ τον Ιούνιο. Αυτή την ώρα, πραγματοποιείται τηλεδιάσκεψη του αρμόδιου υπουργού Γιώργου Κατρούγκαλου με τους εκπροσώπους των θεσμών στην οποία η ελληνική πλευρά δίνει μάχη ώστε να οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ να μην επιστρέψουν τα λεφτά τα οποία έλαβαν μετά την αλλαγή των εισοδηματικών κριτηρίων.
Στο Eurogroup της περασμένης Τρίτης οι θεσμοί έστησαν στον «τοίχο» τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο απαιτώντας να διευθετηθεί άμεσα το θέμα της αναδρομικής επιστροφής του ΕΚΑΣ καθώς η εξαγγελία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ότι δεν θα επιστραφούν δημιουργεί «τρύπα» 100 εκατ. ευρώ. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να βρεθούν «ισοδύναμα» ειδάλλως δεν πρόκειται να εκταμιευτεί η δόση του Ιουνίου ύψους 7,5 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή «φωτιές» έχει ανάψει στο κυβερνητικό στρατόπεδο και το θέμα της κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ στα 11 νησιά του Αιγαίου. Τόσο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτος όσο και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης απέκλεισαν κατηγορηματικά την ανάκληση του μέτρου, παρά το γεγονός ότι κορυφαία στελέχη της, όπως οι κ.κ. Πάνος Καμμένος και Ν. Βούτσης, διατυπώνουν - σε διαφορετικούς τόνους ο καθένας - την άποψη ότι το συγκεκριμένο μέτρο είναι ή μπορεί να είναι αντισυνταγματικό. Σύμφωνα μάλιστα με τα όσα υποστήριξε ο κ. Χουλιαράκης, η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να στηρίξει τους οικονομικά αδύναμους πολίτες, ανεξαρτήτως του εάν είναι κάτοικοι νησιών ή ορεινών περιοχών. Στο πλαίσιο αυτό, όποιες θετικές υπερβάσεις προκύπτουν σε σχέση με τα προβλεπόμενα πρωτογενή πλεονάσματα θα αξιοποιούνται, μέσω του νέου Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που θα δημιουργηθεί, προκειμένου να ενισχύονται είτε εφάπαξ είτε μόνιμα οι έχοντες χαμηλά εισοδήματα, ανεξαρτήτως του τόπου κατοικίας τους.
Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι ο κ. Χουλιαράκης δήλωσε ότι δεν γνωρίζει εάν το μέτρο της κατάργησης των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά είναι αντισυνταγματικό ή όχι!
«Δεν θα σχολιάσω το θέμα τη αντισυνταγματικότητας. Εγώ δεν είμαι συνταγματολόγος» απάντησε χαρακτηριστικά.
Απαντώντας λίγο αργότερα σε ερώτηση για το ίδιο θέμα, ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος ανέφερε ότι η σταδιακή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου, η οποία προβλέπεται να γίνει σε 3 φάσεις ορίζει το τρίτο Μνημόνιο που υπεγράφη τον Αύγουστο του 2015. Πρόσθεσε δε ότι είναι προτιμότερο σε νησιά όπως η Ρόδος οι τουρίστες που έρχονται το καλοκαίρι να πληρώνουν υψηλότερο ΦΠΑ με τους νέους αυξημένους συντελεστές και τα επιπλέον έσοδα να διατίθενται για κοινωνική πολιτική προς όφελος των οικονομικά ασθενών πολιτών της χώρας, ανεξαρτήτως τόπου κατοικίας. Διευκρίνισε εξάλλου ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η πολιτική για τα νησιά να γίνει πιο αναπτυξιακή.
Την ίδια στιγμή στα σκαριά βρίσκεται ένα ακόμη «σκληρό» μέτρο που θα έρθει με το νομοσχέδιο για το πλαστικό χρήμα. Προβλέπει την κατάργηση του μέτρου του μειωμένου ΦΠΑ που έχουν οι οικισμοί με πληθυσμό έως 3.000 κατοίκων. Την κατάργηση της συγκριμένης φοροαπαλλαγής έχει προτείνει το οικονομικό επιτελείο στους δανειστές.
Στη συνέντευξη που παραχώρησαν από κοινού οι κ. Τσακαλώτος και Χουλιαράκης, αναφέρθηκαν και στις υπόλοιπες εκκρεμότητες που κρατούν ανοικτή την αξιολόγηση, άρα και την δόση. Πρόκειται:
1. Τις βελτιώσεις του νόμου για τα «κόκκινα» δάνεια, ώστε να δοθεί η δυνατότητα πώλησης τους σε funds ακόμη και αυτών που έχουν χορηγηθεί με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Πρόκειται κυρίως για δάνεια που έλαβαν επιχειρήσεις στο πλαίσιο κοινοτικών προγραμμάτων και εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ.
2. Την κύρωση της σύμβασης αξιοποίησης του Ελληνικού από τη Βουλή και της σύμβασης της Εγνατίας Οδού.
3. Την λειτουργία του νέου φορέα των αποκρατικοποιήσεων με τους δανειστές να ζητούν τη νομική κατοχύρωση του ακαταδίωκτου των μελών του νέου Ταμείου.
4. Η Υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν συμφωνηθεί για το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας. Η κυβέρνηση καλείται να προχωρήσει ως τον Σεπτέμβριο το σχέδιο μεταβίβασης του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ (η πλειοψηφία θα μεταβιβαστεί στο Δημόσιο και το 20% θα αποκτηθεί από στρατηγικό επενδυτή), ενώ έπρεπε να είχε εγκρίνει τον σχεδιασμό εφαρμογής του συστήματος δημοπρασιών τύπου ΝΟΜΕ, μέσω του οποίου επιδιώκεται η μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική και χονδρική αγορά.
Capital controls
Σε ερώτηση για το πότε θα αρθούν τα capital controls, ο κ.Τσακαλώτος απάντησε ότι θα είναι μία σταδιακή διαδικασία.
«Κάθε δυο-τρεις εβδομάδες θα υπάρχει και μια απόφαση ΥΠΟΙΚ για κάποιο ζήτημα» και το θέμα, είπε, είναι η ταχύτητα η οποία εξαρτάται από την ανακεφαλαιοποίηση που έγινε, από την επιστροφή του waiver που θα αποφασίσει η ΕΚΤ και από κινήσεις που θα μειώσουν τα κόκκινα δάνεια με τελικό στόχο να επιστρέψει η εμπιστοσύνη στους καταθέτες.
Αναφερόμενος στα αποτελέσματα του Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι είχαμε τρεις στόχους τους οποίους και πετύχαμε στην συνεδρίαση του Eurogroup, υπογράμμισε σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.
-Να εξασφαλίσουμε την εκταμίευση
-Να μπορέσουμε με την αξιολόγηση να μπούμε και στο QE της ΕΚΤ που ελπίζω ότι θα γίνει γρήγορα.
- Να έχουμε μια συμφωνία για το χρέος.
Τους στόχους μας τους πετύχαμε, κάναμε και συμβιβασμούς αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εκταμίευση, σημείωσε, προσθέτοντας ότι του κάνουν φοβερή εντύπωση όσα γράφονται στην Ελλάδα, τα οποία έχουν μεγάλη απόκλιση από τις αποφάσεις του Eurogroup.
«Για πρώτη φορά, σημείωσε ο υπουργός, υπάρχει επίσημη αναγνώριση ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης, έχουμε ένα πλαίσιο που αντιμετωπίζει αυτό το γεγονός.Αυτό το πλαίσιο ορίζει για πρώτη φορά τι σημαίνει αναγκαιότητα. Μέχρι τώρα, τόνισε, είχαμε τη δέσμευση ότι κάτι θα γίνει «αν χρειαστεί». Η τεράστια διαφορά είναι ότι έχουμε έναν ορισμό τι σημαίνει «αν χρειαστεί», για να κρατήσουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες στην Ελλάδα στο 15% και μετά στο 20%, σε επίπεδα μικρότερα από ότι σε πολλές χώρες».
Σύμφωνα με τον υπουργό ο «οδικός χάρτης» για την ελάφρυνση του χρέους έχει ως εξής:
Βραχυπρόθεσμα:
Ο ESM θα δουλεύει συστηματικά για να αλλάξει το προφίλ αυτού του χρέους. Θα κάνει επεμβάσεις για να μην υπάρχουν απότομες αλλαγές στο τι πληρώνουμε.
Μεσοπρόθεσμα:
Μέσα στο 2018 υπάρχει δέσμη μέτρων, όπως τα κέρδη από ANFA και SMP που για μήνες η αντιπολίτευση μας έλεγε ότι χαθήκαν αυτά τα λεφτά, για να κρατήσουμε τις πληρωμές σε χαμηλά επίπεδα.
Παράλληλα, θα υπάρξουν και εξαγορές σε κομμάτια του παλιού χρέους- είτε του ΔΝΤ είτε άλλα, ενώ θα υπάρξουν μεγαλύτερες περίοδοι χάριτος. Βασικό κριτήριο θα είναι το αν η ελληνική οικονομία μπορεί να χρηματοδοτήσει το χρέος, τόνισε ο κ. Τσακαλώτος. Σύμφωνα με τον ίδιο, για πρώτη φορά θα υπάρξει αυτόματος μηχανισμός που θα αποφασιστεί το 2018, «κόφτης» δηλαδή που θα κάνει και μακροπρόθεσμα περιορισμό του χρέους. Τόνισε δε, ότι αν υπήρχε το 2012 η δέσμευση του κόφτη για πληρωμές χρέους έως το 15% του ΑΕΠ θα είχαμε εξοικονομήσει 18 ως 27 δισ. ευρώ.
Σε ερώτηση για το αν έχει μπει πάνω στο τραπέζι αλλαγή του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα και δη κάτω από το 3,5% ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είπε ότι αυτ΄πο θα εξαρτηθεί και από την νέα έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που θα παρουσιάσει το ΔΝΤ.
Ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης από την πλευρά του τόνισε ότι η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος ήταν η πιο περίπλοκη και η πιο σημαντική της τελευταίας πενταετίας. Σημείωσε ότι αν πιάσουμε τους δημοσιονομικούς στόχους ως το 2018 δεν θα χρειαστεί να νομοθετήσουμε επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα μέχρι το τέλος του προγράμματος. Μαζί με την εκπλήρωση των εκκρεμοτήτων, σημείωσε, θα εισπράξουμε ένα ποσό ίσο με το 2% του ΑΕΠ. Υπογράμμισε ότι από την εκταμίευση της δόσης, τα 1,8 δισ. ευρώ θα δοθούν στην πραγματική οικονομία.
Από τα υπόλοιπα 3,5 δισ. που είναι προγραμματισμένο να εκταμιευτούν το Σεπτέμβριο, πάλι από αυτά τα 1,8 δισ. θα πάνε στην πραγματική οικονομία, ενώ Νοέμβριο και Δεκέμβριο, μετά τη δεύτερη αξιολόγηση, η οικονομία θα δεχτεί μία ακόμη ένεση ρευστότητας 1,4 δισ. ευρώ. Η κρίσιμη απόφαση του Eurogroup σύμφωνα με τον κ. Χουλιαράκη είναι το ότι μεσοπρόθεσμα οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μείνουν κάτω από το όριο του 15% του ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα (εμείς εκτιμούμε ότι είναι το 2038) κάτω του 20%. Όπως είπε τα τελευταία χρόνια οι δαπάνες για αυτό το σκοπό έφτασαν έως και 33% του ΑΕΠ, ενώ κινούνταν πάνω του 25%. Αυτό δίνει εικόνα του τι σημαίνει η συμφωνία, υπογράμμισε.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών στάθηκε στο ότι τα επιτόκια των δανείων που έλαβε η Ελλάδα είναι χαμηλά, αλλά κυμαινόμενα και αυτό στο μέλλον εγκυμονεί κινδύνους. Γι' αυτό έχει σημασία το ότι μπαίνει το πλαφόν, οι επενδυτές θα μπορούν να ξέρουν ποια είναι η εικόνα στις τράπεζες.