Στις 6 Ιουνίου 1822 σημειώθηκε η πυρπόληση της Οθωμανικής Ναυαρχίδος στο λιμάνι της Χίου από τους μπουρλοτιέρηδες Κωνσταντή Κανάρη από τα Ψαρά και τον Ανδρέα Πιπίνο από την Ύδρα, σε εκδίκηση της τρομερής σφαγής της Χίου, από τους Οθωμανούς Τούρκους.
«Ο Θεός έδωσε την γη στους μουσουλμάνους αλλά την θάλασσα την άφησε στους άπιστους», λέει μία Αραβική παροιμία, που εμμέσως πλην σαφώς σχετίζεται πλήρως με τη σημερινή ιστορική μας αναδρομή.
Είμαστε στον Μάϊο του 1822, μετά την τρομερή σφαγή της Χίου, και ο Ελληνικός Στόλος βγαίνει στο Αιγαίο επιζητώντας εκδίκηση. Τη νύκτα 6 προς 7 Ιουνίου 1822, δύο πυρπολικά με τον Ψαριανό Κωνσταντίνο (Κωνσταντή) Κανάρη και τον Υδραίο Ανδρέα Πιπίνο πλησιάζουν έξω από το λιμάνι της Χίου τη ναυαρχίδα του Οθωμανικού στόλου, ένα πλοίο μεγάλο για την εποχή του, εξοπλισμένο με 84 κανόνια!
Οι Τούρκοι γιορτάζουν την τελευταία ημέρα του ραμαζανιού και δεν έχουν πάρει ιδιαίτερες προφυλάξεις. Οι Κανάρης και Πιπίνος διείσδυσαν χωρίς να γίνουν αντιληπτοί στο λιμάνι της Χίου, όπου ναυλοχούσε ο Οθωμανικός στόλος. Με
αθόρυβους ελιγμούς μέσα στο σκοτάδι κατάφερε να κολλήσει το πυρπολικό
στην πλευρά της τουρκικής ναυαρχίδας. Χωρίς δισταγμό, έδωσε το σύνθημα
για την πυροδότηση, προκαλώντας μια εκκωφαντική έκρηξη στην
πυριτιδαποθήκη που συγκλόνισε το λιμάνι.
Με επιδέξιους χειρισμούς ο Κανάρης και το πλήρωμά του θα προσδέσουν με επιτυχία το πυρπολικό στη ναυαρχίδα από την πλευρά που φυσά ο άνεμος και του βάζουν μπουρλότο.
Ακολουθούν εκρήξεις των πυρομαχικών και εκτεταμένη πυρκαγιά. Η ναυαρχίδα βυθίζεται και περίπου 2.300 Τούρκοι σκοτώνονται μεταξύ των οποίων ο Αρχηγός του Οθωμανικού ναυτικού, ο ναύαρχος Καρά Αλής, ενώ τα πληρώματα και των δύο Ελληνικών πυρπολικων θα διασωθούν χωρίς καμία απώλεια, επιβαίνοντες στις δύο «σκαμπαβίες» (μικρές βάρκες διαφυγής του πληρώματος, μία για κάθε σκάφος)!
Ευρισκόμενος, σε πλήρη πανικό ο υπόλοιπος Οθωμανικός στόλος έντρομος επιστρέφει στην ασφάλεια των Στενών των Δαρδανελλίων!
Η πυρπόληση της Οθωμανικής ναυαρχίδος αποτελεί την άμεση ελληνική απάντηση στην προηγηθείσα τρομερή σφαγή της Χίου. Το διπλό αυτό γεγονός, δηλαδή τόσο η εντυπωσιακή εκδίκηση, όσο και το ίδιο το γεγονός της σφαγής της Χίου, θα προκαλέσουν ένα τεράστιο φιλελληνικό ρεύμα στην Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, γεγονός που θα συμβάλλει στην εδραίωση της Επαναστάσεως και την αλλαγή πολιτικής των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για τον αγώνα των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία τους.
Ταυτοχρόνως όμως αυτή η πράξη απαράμιλλου θάρρους και στρατηγικής ευφυίας έμελλε να αναπτερώσει το ηθικό των επαναστατημένων Ελλήνων και να καταφέρει ένα καίριο πλήγμα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, καθώς η ανατίναξη της ναυαρχίδος έγινε σύμβολο αυτοθυσίας και αποφασιστικότητος, ενώ ο Κ. Κανάρης αναδείχθηκε σε εθνικό ήρωα, ο οποίος με την προαναφερθείσα πράξη του σημάδεψε ανεξίτηλα την Ελληνική Επανάσταση.
(Στοιχεία έχουν αντληθεί από σχετική έρευνα του Δικηγόρου και Ιστορικού Ερευνητή Γρηγόρη Σ. Μπλαβέρη και της Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ)