Έντονη ανησυχία επικρατεί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι η ειρηνευτική πρωτοβουλία των ΗΠΑ για την Ουκρανία, η οποία προβλέπει τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο Ντονμπάς, ενδέχεται να λειτουργήσει ως «Δούρειος Ίππος» για τη Μόσχα, διευκολύνοντας μια μελλοντική ρωσική επανεπίθεση, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις πρόσφατες διαβουλεύσεις εκφράζουν σοβαρό προβληματισμό: φοβούνται ότι το αμερικανικό σχέδιο θα μπορούσε να προσφέρει στο Κρεμλίνο «παράθυρο ευκαιρίας» για τη μυστική ανάπτυξη δυνάμεων στην περιοχή, παρακάμπτοντας τις εγγυήσεις ασφαλείας. Ο φόβος είναι ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει υβριδικές τακτικές, όπως επιχειρήσεις «ψευδούς σημαίας» (false-flag operations), για να υπονομεύσει το πλαίσιο ειρήνης και να δημιουργήσει πρόσχημα για νέα στρατιωτική κλιμάκωση.
Η Τιμή της ειρήνης: απώλεια εδαφών και ειδική διοίκηση
Το ζήτημα του ελέγχου του εδάφους παραμένει το βασικό αγκάθι στις διαπραγματεύσεις.
- Ρωσική Πρόταση (De Facto Παραχώρηση): Η Ρωσία απαιτεί την αναγνώριση της Κριμαίας, του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως de facto ρωσικών εδαφών, ενώ οι γραμμές του μετώπου στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια θα «παγώσουν» στα σημερινά όρια.
- Αμερικανικό Σχέδιο (Ζώνη): Ο Πρόεδρος Ζελένσκι ανέφερε ότι οι ΗΠΑ συζητούν τη μετατροπή της περιοχής του Ντονμπάς σε «ελεύθερη οικονομική ζώνη» υπό ειδική διοίκηση, ή μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη – μια ιδέα που στηρίζει και το Κρεμλίνο (προτείνοντας μάλιστα έλεγχο από δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας, όχι τακτικό στρατό).
Η ουκρανική πλευρά απορρίπτει σταθερά κάθε συζήτηση περί παραχώρησης εδαφών και επιμένει στην ανάγκη ισχυρών και αξιόπιστων εγγυήσεων ασφάλειας, αντίστοιχων με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ. Ο κίνδυνος, όπως επισημαίνουν Ευρωπαίοι αναλυτές, είναι ότι μόλις η προσοχή των Αμερικανών στραφεί αλλού, ο Πούτιν θα μπορούσε να «δημιουργήσει περιστατικά ως πρόσχημα» για να εισβάλει ξανά, αφήνοντας «την υπόλοιπη Ουκρανία ευάλωτη στην επόμενη ρωσική προέλαση».
Οι συνομιλίες κορυφώνονται, με τον Πρόεδρο Ζελένσκι να αναμένεται τη Δευτέρα στο Βερολίνο για να συναντηθεί με τον Γερμανό Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία δεν θα περιέχει ρωσικό «Δούρειο Ίππο».