Ηταν, άθελά τους, οι πρωταγωνιστές ενός από τα μεγαλύτερα fake news του πολέμου στην Ουκρανία. Μάλιστα από τον ίδιο τον πρόεδρο της Ουκρανίας, αναγγέλθηκε η μετά θάνατον οπαρασημοφόρησή τους. Υποτίθεται ότι οι 13 Ουκρανοί στρατιώτες στο νησάκι Φιδονήσι, οι οποίοι δεν δέχτηκαν να παραδοθούν στις ρωσικές δυνάμεις, «γαζώθηκαν» από τους Ρώσους. Ένα μήνα μετά την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής, οι στρατιώτες που είχαν αναλάβει τη φύλαξη της αρχαίας Λεύκης, όπως είναι γνωστό το νησάκι, όχι μόνο είναι ζωντανοί αλλά απελευθερώθηκαν μετά από ανταλλαγή στρατιωτών μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.
Σύμφωνα με την είδηση που μετέδωσε η βρετανική Daily Mail, oι ηρωικοί στρατιώτες έχουν γυρίσει πια στους δικούς τους ανθρώπους στην Ουκρανία.
Από την «εκτέλεση» φτάσαμε στην απελευθέρωση
Όπως φαίνεται σε βίντεο, που είχε γίνει viral, oι ρωσικές δυνάμεις απείλησαν τους στρατιώτες πως αν δεν παραδοθούν, θα ανοίξουν πυρ εναντίον τους. Οι 13 Ουκρανοί φρουροί τους απάντησαν αρνητικά στις προειδοποιήσεις ρωσικού πολεμικού πλοίου, σύμφωνα με ηχητικό υλικό από το Κίεβο. Οι Ουκρανοί υποστήριζαν ότι εκτελέστηκαν ενώ οι Ρώσοι ότι παραδόθηκαν για να αποφύγουν βομβαρδισμό.
Την είδηση της απελευθέρωσης των συλληφθέντων στρατιωτών επιβεβαίωσε την Πέμπτη 24 Μαρτίου και το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας.
«Πέθαναν ηρωικά. Δεν τα παράτησαν», είχε αναφέρει ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολόντιμιρ Ζελένσκι για τους 13 Ουκρανούς συνοριακούς φρουρούς του νησιού Zmiinyi, απέναντι από την Οδησσό. Οι στρατιώτες τους οποίους είχε προσεγγίσει ρωσικό πλοίο σύμφωνα με όσα είχαν γίνει γνωστά από τις ουκρανικές αρχές γνώριζαν «ότι ήταν καταδικασμένοι, όμως δεν εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, ούτε και παραδόθηκαν όταν πλήρωμα ρωσικού πολεμικού πλοίου τους έστειλε μέσω ασυρμάτου τελεσίγραφο να παραδώσουν τα όπλα τους». Αντίθετα, οι Ρώσοι είχαν δηλώσει ότι είχαν διασωθεί. Γεγονός που ένα σχεδόν μήνα μετά επιβεβαιώνεται.
Ποιο είναι το Φιδονήσι
Μέχρι το 1948 το Φιδονήσι θεωρούνταν μέρος της ρουμανικής παράκτιας πόλης Σουλιμά. Το 1948 οι Σοβιετικοί ανάγκασαν την ρουμανική πλευρά (κατεχόμενη από τα σοβιετικά στρατεύματα) να αποδεχθεί τη «μεταφορά» του Φιδονησίου στη Σοβιετική Ένωση, καθώς και να δεχθεί να μετακινήσει τα ρουμανικά σύνορα στο Δέλτα του Δούναβη προς τα δυτικά, προς όφελος της ΕΣΣΔ. Η Ρουμανία αμφισβήτησε έντονα την εγκυρότητα αυτής της «συνθήκης», δεδομένου ότι δεν επικυρώθηκε ποτέ από καμία από τις δύο χώρες και θεωρεί το Φιδονήσι ρουμανικό έδαφος.
Την ίδια χρονιά, το 1948, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η Σοβιετική ένωση έχτισε στο νησί ραντάρ. Σε συνθήκη μεταξύ Ρουμανίας και ΕΣΣΔ που υπογράφηκε στο Βουκουρέστι στις 27 Φεβρουαρίου 1961 αναγνωρίστηκε η κατοχή του Φιδονησίου από την ΕΣΣΔ.
Μεταξύ 1967 και 1987, η ΕΣΣΔ και η ρουμανική πλευρά ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Η ρουμανική πλευρά αρνήθηκε να δεχθεί την Σοβιετική προσφορά για ορισμό υφαλοκρηπίδας από 4000 έως 6000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γύρω από το νησί. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 το Φιδονήσι πέρασε στην επικράτεια της Ουκρανίας. Η Ρουμανική πλευρά διεκδίκησε εκ νέου το νησί. Σύμφωνα με τη ρουμανική πλευρά, στις συνθήκες ειρήνης του 1918 και 1920 (μετά τον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο), το νησί θεωρήθηκε μέρος της Ρουμανίας, και δεν αναφέρθηκε στην συνθήκη του 1947 που ανακαθόρισε τα σύνορα μεταξύ της Ρουμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης .
Το 1997, η Ρουμανία και η Ουκρανία υπέγραψαν μια συνθήκη με την οποία και τα δύο κράτη επιβεβαιώνουν ότι τα υφιστάμενα μεταξύ τους σύνορα είναι απαραβίαστα και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να απέχουν, τώρα και στο μέλλον, από οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια κατά των συνόρων, καθώς και από οποιαδήποτε άλλη απαίτηση, ή πράξη, την κατάσχεση και σφετερισμό μέρους ή του συνόλου του εδάφους του συμβαλλόμενου μέρους. Ωστόσο, οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι η κάθε πλευρά μπορεί να πάει στο Διεθνές Δικαστήριο για να διεκδικήσει οριστική απόφαση.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2004, η ρουμανική πλευρά έφερε την υπόθεση κατά της Ουκρανίας στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ICJ), η υπόθεση αφορούσε τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο κρατών στη Μαύρη Θάλασσα. Στις 3 Φεβρουαρίου 2009, το Διεθνές Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του (Θαλάσσια Οριοθέτηση στην περίπτωση της Μαύρης Θάλασσας) και οριοθέτησε οριστικά τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών.