Η Ευρωπαϊκή Ένωση απορρίπτει την ιδέα παραχώρησης ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία, με την ύπατη εκπρόσωπό της, Κάγια Κάλας, να προειδοποιεί ότι μια τέτοια συμφωνία «θα νομιμοποιούσε τη βία ως μέσο απόκτησης εδαφών» και θα έστελνε επικίνδυνο μήνυμα σε όλο τον κόσμο, απαντώντας στις πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ προς το Κίεβο να «δώσει γη για ειρήνη».
«Αν απλώς παραχωρήσουμε εδάφη, τότε στέλνουμε το μήνυμα ότι μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί τη βία εναντίον των γειτόνων του και να παίρνει αυτό που θέλει», είπε η Κάλας στους δημοσιογράφους στο Λουξεμβούργο, μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. «Πιστεύω ότι αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Γι’ αυτό υπάρχει το διεθνές δίκαιο ώστε κανείς να μην μπορεί να το κάνει αυτό».
Οι δηλώσεις της έγιναν μετά την πίεση που άσκησε ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, προς τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να παραχωρήσει την περιοχή του Ντονμπάς, στα ανατολικά της χώρας, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας εκεχειρίας. Ο Τραμπ είχε επίσης δηλώσει στο Fox News Sunday ότι η Ρωσία θα διατηρήσει μέρος των εδαφών που έχει καταλάβει κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Οι ηγέτες της ΕΕ εξέφρασαν τη στήριξή τους στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετά τη συνάντησή του την περασμένη Παρασκευή στον Λευκό Οίκο, μια συνάντηση που, σύμφωνα με πηγή που είχε ενημερωθεί για το περιεχόμενό της, άφησε την ουκρανική πλευρά «δυσαρεστημένη». Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέδειξαν προσεκτική στάση, αποφεύγοντας να δηλώσουν ρητά ότι η Ουκρανία πρέπει να διατηρήσει όλα τα εδάφη της στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Το τι μπορείς να ανακτήσεις με τα όπλα είναι ένα ζήτημα, αλλά το άλλο είναι τι αναγνωρίζεις ως έδαφος μιας άλλης χώρας», σημείωσε η Κάγια Κάλας, πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας. «Προέρχομαι από μια χώρα που ήταν υπό κατοχή για 50 χρόνια, αλλά η πλειονότητα των χωρών στον κόσμο δεν αναγνώρισε ποτέ ότι τα εδάφη μας ανήκαν στη Ρωσία. Και αυτό είχε τεράστια σημασία».
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τάσσονται στο πλευρό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σπεύδοντας να οριστικοποιήσουν συμφωνία για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
«Βλέπουμε τις προσπάθειες του προέδρου Τραμπ να φέρει ειρήνη στην Ουκρανία, όλες αυτές είναι ευπρόσδεκτες. Όμως δεν βλέπουμε τη Ρωσία να επιθυμεί ειρήνη», προειδοποίησε η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ, προσθέτοντας ότι «συζητούμε τι μπορούμε να κάνουμε περισσότερο ».
Νωρίτερα, δημοσίευμα των Financial Times έκανε λόγο για μια τεταμένη συνάντηση στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι, όπου ο Ουκρανός πρόεδρος επιχείρησε να αντικρούσει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του Πούτιν, που περιλαμβάνουν παραχώρηση εδαφών.
Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, ο Τραμπ προειδοποίησε τον Ζελένσκι ότι ο Ρώσος πρόεδρος απειλεί να «καταστρέψει» την Ουκρανία αν δεν συμμορφωθεί, ενώ επέμεινε ότι μια ειρηνευτική συμφωνία είναι εφικτή κατά τη συνάντηση Τραμπ–Πούτιν στη Βουδαπέστη τις επόμενες εβδομάδες.
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους: «Αν καταλήξουμε σε συμφωνία, υπέροχα. Αν όχι… πολλοί άνθρωποι θα πληρώσουν βαρύ τίμημα».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεδριάσουν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, πιθανόν με τη συμμετοχή του Ζελένσκι, με στόχο να συμφωνήσουν στη χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων για δάνειο ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, ποσό που, σύμφωνα με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, θα πρέπει να διατεθεί αποκλειστικά για τον εξοπλισμό του Κιέβου.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, που συνεδρίασαν τη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο, εξέφρασαν τη στήριξή τους στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι η Ένωση πρέπει να συμφωνήσει τόσο στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, όσο και σε νέο γύρο κυρώσεων κατά της Μόσχας.
«Η ΕΕ πρέπει να θέσει την Ουκρανία σε ισχυρή διαπραγματευτική θέση, παρέχοντας στρατιωτική βοήθεια και εξετάζοντας πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ώστε να τους προσφέρουμε κάποια οικονομική ανακούφιση, παρέχοντάς τους τα καλύτερα χαρτιά στο τραπέζι», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ φαν Βιλ.
Αξιωματούχοι της ΕΕ εμφανίζονται βέβαιοι ότι στη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης θα δοθεί το πράσινο φως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει μηχανισμό δανεισμού σε δόσεις, τα χρήματα του οποίου θα χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων.
Ο φιλορώσος πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, θα απουσιάσει από το πρώτο μέρος της συνόδου λόγω εθνικής εορτής, γεγονός που ενδέχεται να επιτρέψει στους υπόλοιπους 26 ηγέτες να επιτύχουν συμφωνία χωρίς την παρουσία του.