Ο καγκελάριος Μερτς εμφανίστηκε σχεδόν ενθουσιασμένος μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Μακρόν και την συνεδρίαση του διευρυμένου κοινού υπουργικού συμβουλίου των δύο χωρών στην γαλλική Τουλόν.
Ο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός έκανε λόγο για μια «επανεκκίνηση του γερμανογαλλικού κινητήρα». Ας αφήσουμε στην άκρη την παρατήρηση έμπειρων διπλωματικών συντακτών ότι αυτή την φράση την έχουμε ακούσει πολύ συχνά τις τελευταίες δεκαετίες. Ίσως πιο σημαντικό είναι να αναρωτηθεί κανείς γιατί αυτός ο κινητήρας κάθε τόσο «σβήνει», αλλά κυρίως αν όντως θα αρχίσει να κινείται και μάλιστα με ικανοποιητικές ταχύτητες.
Ο συχνά παρορμητικός Μερτς συνηθίζει έτσι κι αλλιώς να μιλάει για «επανεκκίνηση» είτε μιλά για την οικονομία της χώρας, είτε για μεταρρυθμίσεις του κράτους, είτε για την συνεργασία των Ευρωπαίων στο ουκρανικό, είτε για την φθινοπωρινή εκστρατεία αναβάθμισης της λειτουργίας της κυβέρνησης του.
Οι εκτιμήσεις στον γερμανικό Τύπο δεν είναι και τόσο αισιόδοξες. Η ατμόσφαιρα είναι πράγματι καλύτερη στις σχέσεις των δύο χωρών, από τότε που ο Μερτς διαδέχτηκε τον Σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς. Οι δύο τους με φιλοδοξίες να εμφανιστούν ως ηγετικές φυσιογνωμίες στην Ευρώπη φαίνεται να έχουν αποδεχτεί ένα είδος μοιράσματος αυτού του ρόλου, κατανοώντας ότι δεν είναι ώρα για δημόσιο ανταγωνισμό σε μια στιγμή που όλοι μιλούν για την ανάγκη η Ευρώπη να σταθεί ενωμένη απέναντι σε Πούτιν και Τραμπ. Η στήριξη προς την Ουκρανία είναι δεδομένη και διατυπώθηκε ξανά, αν και οι ασάφειες για το ποιος θα κάνει ακριβώς τι στο θέμα των περίφημων εγγυήσεων ασφαλείας παραμένουν.
Γκασπάτσο, πέστο και… καλή καρδιά
Αλλά τα χειροπιαστά αποτελέσματα έλειψαν για ακόμα μια φορά. Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο της ιστοσελίδας του δικτύου της δημόσιας τηλεόρασης ARD: «Γκασπάτσο, πέστο και λαβράκι: Το γαλλογερμανικό υπουργικό συμβούλιο ήταν πλούσιο σε γαστρονομικές απολαύσεις, αλλά μάλλον πενιχρό σε περιεχόμενο. Και οι δύο πλευρές τόνισαν τη θετική ατμόσφαιρα, ίσως το πιο σημαντικό αποτέλεσμα».
Υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες για αυτό. Δεν είναι μόνο η ασάφεια που επικρέμεται πάνω από την γαλλική Εθνοσυνέλευση για το μέλλον της κυβέρνησης Μπαϊρού, που κάνει όλους να ομολογούν ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή για ρηξικέλευθες αποφάσεις. Και στη Γερμανία η κυβέρνηση περνάει μια μικρή κρίση αν κοιτάξει κανείς τις αποκαρδιωτικές της αποδόσεις σε επίπεδο δημοσκοπήσεων. Δεν έχει καταφέρει να πείσει ότι πράγματι μπορεί να βάλει την οικονομία σε μια τροχιά ανόδου, αντίθετα μάλλον ενισχύει ανασφάλειες με τη διαρκή επίκληση της ανάγκης για εξοικονόμηση πόρων και περικοπών. Ο Μακρόν είναι ένας πρόεδρος σε αποδρομή και ο Μερτς ένας καγκελάριος που δεν πείθει τα δύο τρίτα των Γερμανών για τις ηγετικές του ικανότητες.
Χωρίς αποφάσεις για όσα διαφωνούν
Αλλά το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα πρόσωπα. Και οι δύο χώρες έχουν τα δικά τους οικονομικά προβλήματα, διαφορετικού χαρακτήρα και κυρίως διαφορετικής έντασης, αλλά ο πειρασμός για «εθνικές» λύσεις συχνά εμποδίζει κοινές πρωτοβουλίες. Το περίφημο «πνεύμα της Τουλόν» όπου συναντήθηκαν τα υπουργικά συμβούλια δεν έφερε πρόοδο στο θέμα της διαφωνίας για τα μερίδια της κάθε πλευράς στοκοινό πρότζεκτ για τα μαχητικά αεροσκάφη νέας γενιάς (FCAS) και το ζήτημα μετατέθηκε και πάλι για τα τέλη του χρόνου.
Και οι δύο χώρες υπογράμμισαν ότι η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στον τομέα της ψηφιοποίησης και συμφώνησαν ότι χρειάζεται καλύτερη συνεργασία. Κάτι πιο συγκεκριμένο όμως δεν πρόκειται να προκύψει πριν από τις 18 Νοεμβρίου όταν και ανακοίνωσαν ότι θα υπάρξει νέα συνάντηση με αυτό ακριβώς το θέμα.
Διαφορές υπάρχουν παραδοσιακά και στην προσέγγιση απέναντι στην ατομική ενέργεια που παραμένει σημαντική για τη Γαλλία. Και εδώ οι διατυπώσεις παρέμειναν συνειδητά αόριστες όπως επεσήμανε η εφημερίδα Tagesspiegel. «Ο Μερτς τόνισε στη συνέντευξη Τύπου ότι ο συνασπισμός στο Βερολίνο πρέπει ακόμη να συμφωνήσει σχετικά με το εάν η ΕΕ θα επιτρέπεται να δαπανά χρήματα για έρευνα σε νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες στο μέλλον».
Γενικώς ήταν μια συνάντηση πλούσια σε «δηλώσεις αρχών» και εξαγγελίες για χάραξη «οδικών χαρτών», αλλά δίχως ουσιαστικές ανακοινώσεις παρά το κοινό 26σέλιδο κείμενο, που δημοσιεύτηκε. Οι εσωπολιτικές εξελίξεις των επόμενων εβδομάδων σε Παρίσι και Βερολίνο θα καθορίσουν αν η γαλλογερμανική μηχανή θα αρχίσει να κινείται ή αν απλώς θα μείνει αναμμένη, αλλά στάσιμη.
Πηγή: Deutsche Welle