Μετά την πανδημία και την οικονομική κρίση, οι ανισότητες πιθανό να διευρυνθούν επικίνδυνα

 
Μετά την πανδημία και την οικονομική κρίση, οι ανισότητες πιθανό να διευρυνθούν επικίνδυνα

Ενημερώθηκε: 04/03/21 - 00:45

Του Μιχάλη Ψύλου

«Η υπομονή για την καγκελάριο εξαντλείται»! Ο τίτλος είναι από την εφημερίδα Die Welt, που δεν μπορεί φυσικά να χαρακτηριστεί αντιπολιτευόμενη. Απλά απηχεί την κοινή γνώμη. Γιατί, όπως γράφει ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας, Ουλφ Πότσχαρντ, «ο τρόπος επιστροφής σε μια πιο φυσιολογική ζωή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Αλλά σκοντάφτει. Μετά από περισσότερο από ένα χρόνο κρίσης και κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ακόμη απαιτούνται πρακτικές αποφάσεις - διαφορετικά δεν διακυβεύεται μόνο η ελευθερία των πολιτών, αλλά η επιβίωσή τους».

Και αυτό δεν ισχύει φυσικά μόνο στη Γερμανία. Αλλά και σε όλες τις χώρες -δορυφόρους της στην Ευρώπη, που ακολουθούν τη συνταγή Μέρκελ για όλο και πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και των μεταλλάξεών του.

«Με την συνδρομή των Ιππέων της Αποκάλυψης, με τη μορφή απαισιόδοξων επιστημόνων, που κάνουν τους ανθρώπους να φοβούνται όλο και περισσότερο», γράφει πικρόχολα ο Γερμανός δημοσιογράφος.

Ολοι οι πολίτες στήριξαν από την αρχή τα μέτρα με υποδειγματικό τρόπο, με προσωπική ευθύνη και υπακοή. Αλλά η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις αρχές καταρρέει . Γιατί βλέπουν την ίδια ώρα τα εμβόλια να είναι ακόμη …δείγματα, τα Μέσα μαζικής μεταφοράς υπερπλήρη γιατί δεν αγοράστηκαν πρόσθετα, οι ΜΕΘ να έχουν τελειώσει, οι έλεγχοι στους χώρους εργασίας ανύπαρκτοι.

Σε ότι δηλαδή την ευθύνη έχει το κράτος, υπάρχει παταγώδης αποτυχία! «Από την αρχή της πανδημίας, η κυβέρνηση Καγκελαρία γνωρίζει μια συνταγή πάνω απ` όλα: όλοι θα μείνουμε στο σπίτι όσο το δυνατόν περισσότερο. Αλλά χρειαζόμαστε ένα διαφανές σχέδιο ανοίγματος που να προσφέρει προσανατολισμό και να δημιουργεί προβλεψιμότητα» λέει πολύ σωστά ο ηγέτης των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP), Κρίστιαν Λίντνερ, σε άρθρο του στο περιοδικό Der Spiegel.

Αντί για αυτό «μας κρατάνε κλειδωμένους επί μήνες και οι περιορισμοί που ανακοινώθηκαν ως κυματοθραύστης, τείνουν να γίνουν μόνιμοι».

«Ενας χειμώνας που δεν τελειώνει ποτέ»

Και φυσικά η κοινωνική και οικονομική καταστροφή, που προκαλείται από αυτήν τη στρατηγική είναι τεράστια. Οι πολίτες έχουν εξαντληθεί -είτε πρόκειται για γονείς, για παιδιά και νέους, αυτοαπασχολούμενους, επιχειρηματίες ή εργαζόμενους.

Οποιαδήποτε στρατηγική είναι όμως καλή μόνο όταν υποστηρίζεται από τους ανθρώπους στη χώρα. Γι` αυτό απαιτείται επειγόντως επανεξέταση στη διαχείριση της πανδημίας και μια νέα στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσης. «Και να μην εκμεταλλεύονται οι πολιτικοί την εξουσία τους για να δικαιολογήσουν την ίδια πολιτική με νέα γλώσσα» σημειώνει ο Λίντνερ.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι Χριστιανοδημοκράτες της Αγκελα Μέρκελ βλέπουν τα ποσοστά τους να έχουν υποχωρήσει σήμερα στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Μάρτιο του 2020 και την έναρξη της πανδημίας.

«Σε ένα χρόνο ουδείς θα μιλάει για κρούσματα ,αλλά μόνο για τους νεκρούς» που άφησε πίσω η πανδημία και η κακή διαχείριση της κρίσης, όπως λέει ο δήμαρχος του Ροστόκ, Κλάους Ρίε Μάντσεν, που ηγείται μια πόλης με παραδειγματική επιτυχία στους εμβολιασμούς «Από τα μέσα Δεκεμβρίου στο Ρόστοκ είχαμε μια μακρά λίστα γιατρών, νοσοκόμων και εθελοντών που οργανώθηκαν σε 40 κινητές ομάδες για να εμβολιάσουμε όλον τον πληθυσμό, ακόμη και τους πιο ηλικιωμένους στα σπίτια τους» λέει ο δήμαρχος, περιγράφοντας απλές λύσεις που εφάρμοσε στην πόλη από την αρχή της πανδημίας.

Αντίθετα, αυτό που έγινε σχεδόν στην υπόλοιπη Ευρώπη με τους εμβολιασμούς ήταν σαν να «είχαμε ένα σχεδόν αφόρτιστο smartphone χωρίς καλώδιο φόρτισης», γράφει εύστοχα ο Κρίστιαν Μπάνγκελ στην Die Zeit.

«Οι αξιωματούχοι εμφανίζονται στις τηλεοράσεις με κόκκινα μάτια για να ανακοινώσουν περίπλοκα σχέδια αντιμετώπισης της πανδημίας, αλλά αυτό που κάνουν είναι να επεκτείνουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Και αν ο αριθμός των λοιμώξεων συνεχίσει να αυξάνεται, είναι πολύ πιθανό να μιλάμε για έναν χειμώνα που δεν τελειώνει ποτέ. Το δίλημμα παραμένει: Μπορεί η πολιτική πραγματικά να δημιουργήσει ελπίδα μόνο ανακοινώνοντας βήμα προς βήμα σχέδια χαλάρωσης των μέτρων που θα καταστούν άνευ αντικειμένου ούτως ή άλλως όταν κάποια νέα μετάλλαξη θα καταστρέψει όλες τις προσπάθειες;» διερωτάται ο πολυβραβευμένος Γερμανός δημοσιογράφος.

Υπό «εποπτεία» η  Ούρσουλα

Προς το παρόν, οι επικρίσεις για τους χειρισμούς της Κομισιόν και ειδικά της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο θέμα των εμβολίων, παίρνουν διαστάσεις χιονοστιβάδας. Όπως γράφει η Tagesschau, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συγκρότησε επιτροπή «εποπτείας» της φον ντερ Λάιεν.

"Αφού υπήρξε αυξανόμενη κριτική για τη διαχείριση των εμβολίων από την Επιτροπή της ΕΕ και ιδιαίτερα για την Πρόεδρο φον ντερ Λάιεν ,ιδρύθηκε τώρα μια ομάδα επαφών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου", δήλωσε ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής του ευρωκοινοβουλίου, Μπερντ Λάνγκε. «Έχω την εντύπωση ότι υπάρχουν πολλές αναπάντητες ερωτήσεις σχετικά με την προμήθεια εμβολίων και το περιεχόμενο των συμβάσεων με τους έξι κατασκευαστές εμβολίων» προσθέτει.

«Υπάρχει πρόβλημα εμπιστοσύνης στην ΕΕ» γράφει η Tagesschau και όχι άδικα. «Η Αυστρία και η Δανία συγκροτούν συμμαχία για εμβολιασμούς με το Ισραήλ επειδή δεν θέλουν να βασίζονται στη στρατηγική των Βρυξελλών. Η Πολωνία, η Σλοβακία και άλλες χώρες της ΕΕ παραγγέλνουν εμβόλια στην Κίνα και τη Ρωσία. Αυτά είναι άσχημα νέα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα και προσθέτει: «Πρόκειται για μια σαφή δήλωση μη εμπιστοσύνης στις Βρυξέλλες. Η ΕΕ δεν μπορεί να το κάνει, πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας - αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν η Αυστρία και η Δανία».

Ηδη, ο κεντροδεξιός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς και η Δανή, σοσιαλδημοκράτισσα συνάδελφός του, Μέτε Φρέντρικσεν ανακοίνωσαν ότι θα συνεργαστούν με το Ισραήλ για την έρευνα και την παραγωγή νέων εμβολίων και σήμερα μεταβαίνουν στην Ιερουσαλήμ.

«Πρέπει να προετοιμαστούμε για περαιτέρω μεταλλάξεις και δεν θα πρέπει πλέον να εξαρτόμαστε μόνο από την ΕΕ για την παραγωγή εμβολίων δεύτερης γενιάς» τόνισε ο Κουρτς.

Οι «Αθλιοι» επιστρέφουν δύο αιώνες μετά

Οι πολιτικοί προσπαθούν βέβαια να πείσουν τους πολίτες ότι το κακό θα περάσει. Ότι είναι θέμα χρόνου πριν νικηθεί ο ιός. Αναμφίβολα με την πρόοδο των εμβολιασμών θα ζήσουμε «την τελευταία άνοιξη αυτής της πανδημίας» όπως λέει ο Γερμανός επιδημιολόγος Λόταρ Βίλερ, επικεφαλής του περίφημου Ινστιτούτου «Robert Koch».

Ο ιός μπορεί να μην εξαφανιστεί, αλλά πιθανότατα θα είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνο σε λίγους μήνες. Οι περιορισμοί πιθανότατα θα εξαφανιστούν σιγά-σιγά και η ζωή που γνωρίζαμε, πιθανότατα θα είναι δυνατή και πάλι εφέτος. Και μετά τι; Ποιες θα είναι οι ψυχολογικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες από το παρατεταμένο και πολλές φορές παράλογο lock down;

«Από τον πανώλη στην εποχή του Ιουστινιανού το 541 ως τον Μαύρο Θάνατο το 1348-1353 και την Ισπανική Γρίπη του 1918, η ιστορία είναι γεμάτη πανδημίες που είχαν μακροχρόνιες κοινωνικές επιπτώσεις» προειδοποιούν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ, Φίλιπ Μπάρετ, Σοφία Τσεν και Ναν Λί σε μελέτη που δημοσίευσαν πριν λίγες ημέρες.

«Αυτός είναι ένας από τους μεγάλους φόβους που εγείρει η πανδημία: μετά τον Covid-19 και την οικονομική κρίση, οι ανισότητες είναι πιθανό να διευρυνθούν επικίνδυνα. Οι αισιόδοξοι θέλουν να πιστεύουν ότι μόλις τεθεί υπό έλεγχο ο ιός, η επιστροφή στην ανάπτυξη θα συμβάλει στη μείωση των ανισοτήτων που έχουν επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες. Ισως. Αλλά τα μαθήματα του παρελθόντος απαιτούν προσοχή. Η πανδημία μπορεί να αποκαλύψει ή να επιδεινώσει τα προϋπάρχοντα κενά στην κοινωνία, όπως τα ανεπαρκή δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας, την έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς ή η αντίληψη μιας ανίκανης ή διεφθαρμένης κυβέρνησης» τονίζουν οι τρεις οικονομολόγοι του ΔΝΤ.

Προειδοποιούν μάλιστα ότι «η κοινωνική αναταραχή εμφανίζεται λίγο αργότερα, καθώς οι επιδημίες επιταχύνουν τις πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις» .

Ο μεγάλος Βίκτορ Ουγκό στους «Αθλίους» του αυτό περιέγραψε με θαυμαστό τρόπο: Το 1832, η πανδημία χολέρας που έπληξε το Παρίσι, σκότωσε σε λίγους μόνο μήνες 20.000 από τους 650.000 κατοίκους της πόλης. Οι περισσότεροι θάνατοι σημειώθηκαν στην καρδιά της πόλης, όπου ζούσαν πολλοί φτωχοί εργάτες. Οι πλούσιοι κατηγόρησαν τους φτωχούς για τη διάδοση της ασθένειας. Οι φτωχοί πίστευαν ότι είχαν δηλητηριαστεί και οδηγήθηκαν στα οδοφράγματα, στους δρόμους του Παρισιού.

«Οι ιστορικοί» γράφει η Le Monde «εξήγησαν ότι η αλληλεπίδραση της επιδημίας με την φτώχεια και την καταπίεση ήταν η κύρια αιτία των οδοφραγμάτων του Παρισιού του 1832,αλλά και των αλυσιδωτών εξεγέρσεων που ακολούθησαν»…

Και όπως γράφει ο Ουγκό, «οι Άθλιοι γράφτηκαν για όλα τα έθνη. Δεν ξέρω αν θα διαβαστούν απ' όλους, όμως εγώ για όλους τούς έγραψα… Σταμάτησε τότε στη μέση η επανάσταση. Μισή πρόοδος. Δεν ολοκληρώθηκε ως δίκαιο. Μα ο λόγος δεν ξέρει από ημίμετρα, όπως ο ήλιος δεν ξέρει το κερί»….

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»