Μετά την επίτευξη της εκεχειρίας στη Γάζα και την παρουσίαση του ειρηνευτικού σχεδίου του Ντόναλντ Τραμπ, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κινούνται για να εξασφαλίσουν ρόλο στη μεταπολεμική διαδικασία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΕ απαιτεί συμμετοχή στο προτεινόμενο από τον Τραμπ «επιτελείο ειρήνης», το οποίο θα επιβλέπει τη διοίκηση και την ανοικοδόμηση της περιοχής.
Ωστόσο, στις Βρυξέλλες επικρατεί σκεπτικισμός. Πηγές της ΕΕ εκφράζουν φόβους ότι το νέο αυτό όργανο μπορεί να εξελιχθεί σε εργαλείο οικονομικών συμφερόντων, με δυτικές κατασκευαστικές εταιρείες να επωφελούνται από την ανοικοδόμηση της Γάζας, μια διαδικασία που εκτιμάται ότι θα κοστίσει πάνω από 50 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Η Ευρώπη πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από ένας απλός πληρωτής. Οφείλει να λειτουργήσει ως έντιμος μεσολαβητής», δήλωσε στο Politico αξιωματούχος που συμμετέχει στις διαβουλεύσεις. Η ΕΕ είναι ήδη ο μεγαλύτερος διεθνής χρηματοδότης των Παλαιστινίων και επιθυμεί να μετατρέψει τη χρηματοδοτική της δύναμη σε πολιτική επιρροή.
Παράλληλα, το Ηνωμένο Βασίλειο επιχειρεί να εξασφαλίσει ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία, επικαλούμενο τον ιστορικό του δεσμό με την περιοχή. Όμως, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να κρατήσουν τον απόλυτο έλεγχο του σχεδίου Τραμπ.
Η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσει σε κυρώσεις ή άλλες ποινές κατά του Ισραήλ έχει ήδη περιορίσει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή. «Η ΕΕ έλειπε κατά τη διάρκεια της κρίσης», σχολίασε διπλωμάτης από χώρα του Κόλπου, αμφισβητώντας το κατά πόσο η Ευρώπη μπορεί να έχει ρόλο στην επόμενη φάση.
Την ίδια ώρα, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες παραμένουν βαθιά διχασμένες. Οι διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης συνεχίζονται, ενώ αυξάνονται και τα περιστατικά αντισημιτικής βίας, όπως η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση σε συναγωγή στο Μάντσεστερ. Οι πολιτικοί προειδοποιούν ότι το Μεσανατολικό μετατρέπεται σε εκλογικό ζήτημα πρώτης γραμμής.
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να μείνει θεατής. Αν δεν υπάρξει δικαιοσύνη και λογοδοσία, οι συνέπειες θα φανούν και εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών», προειδοποίησε Ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Δεν είναι το τέλος. Είναι η αρχή».
Η επόμενη ημέρα για τις σχέσεις Ευρώπης – Ισραήλ
Η συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός άνοιξε παράθυρο για μια επανεκκίνηση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ευρώπης. Ο νέος πρέσβης του Ισραήλ στην ΕΕ δήλωσε ότι η Ένωση α πρέπει τώρα να άρει όλες τις απειλές κυρώσεων και να αποκαταστήσει την πλήρη διμερή συνεργασία, μετά την εκεχειρία.
Η ΕΕ έχει άλλη άποψη καθώς θεωρεί ότι μία άμεση αλλαγή στο «πλαίσιο» επί τόπου θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναθεώρηση των προτάσεων και των μέτρων που έχουν ήδη επιβληθεί στο Ισραήλ. Αλλά αυτό δεν θα συμβεί μέχρι να συναντηθούν οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ.
Υπογραμμίζοντας την προσοχή, η επίτροπος της ΕΕ που είναι αρμόδια για την ανθρωπιστική βοήθεια, Χάτζα Λάχμπιμπ, δήλωσε στο «X» ότι η απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων τη Δευτέρα ήταν «μόνο το πρώτο βήμα», προσθέτοντας: «Η βοήθεια πρέπει να φτάσει επειγόντως στους Παλαιστίνιους σε μεγάλη κλίμακα στη Γάζα και η επερχόμενη ειρηνευτική σύνοδος κορυφής στην Αίγυπτο πρέπει να προσφέρει βιώσιμες πολιτικές λύσεις».
Οι ηγέτες της ΕΕ πρόκειται να συγκεντρωθούν στις Βρυξέλλες στις 23 Οκτωβρίου, αλλά μέχρι στιγμής η ημερήσια διάταξη δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στην αναθεώρηση της προσέγγισης του μπλοκ απέναντι στο Ισραήλ.
Διπλωμάτες δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι η ευρωπαϊκή πίεση στο Ισραήλ είχε κάνει τη διαφορά, ειδικά η προσπάθεια του Μακρόν να αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης, και ότι είναι απρόθυμοι να εγκαταλείψουν αυτή την επιρροή. «Χωρίς να θέλω να το υπερεκτιμήσω, πιστεύω ότι οι ευρωπαϊκές προσπάθειες ήταν ένα γρανάζι στον μηχανισμό που οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.
Για πολλούς, ωστόσο, η βασική δοκιμασία για να μπορέσει η ΕΕ να χαλαρώσει την πίεση που ασκεί στο Ισραήλ είναι το αν οι Παλαιστίνιοι θα λάβουν τα τρόφιμα και τις προμήθειες που χρειάζονται επειγόντως. «Όλα εξαρτώνται από το αν η υποστήριξη που χρειάζεται η Γάζα θα φτάσει τελικά στους ανθρώπους εκεί», δήλωσε ένας αξιωματούχος ευρωπαϊκής κυβέρνησης. «Εάν ναι, η Επιτροπή θα αποσύρει την πρότασή της και αυτό είναι όλο».