Οι αγορές απομακρύνουν για την ώρα το βλέμμα τους από την υπό εξέλιξη διαμάχη μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και της Fed και εστιάζουν την προσοχή τους στην πολιτική κρίση που πλήττει τη Γαλλία και έχει προκαλέσει απότομη πτώση των μετοχών και των ομολόγων της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.
Η προσπάθεια του Γάλλου πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού να κερδίσει υποστήριξη για το εξαιρετικά αντιδημοφιλές σχέδιό του για τη μείωση του γαλλικού χρέους απέτυχε την Τρίτη, βυθίζοντας τη χώρα σε ακόμη μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Ο βασικός γαλλικός χρηματιστηριακός δείκτης CAC-40 έχει υποχωρήσει περισσότερο από 3% αυτή την εβδομάδα, με τις τραπεζικές μετοχές να έχουν υποστεί μέχρι στιγμής τις χειρότερες απώλειες.
Η αντίδραση της αγοράς ομολόγων θα είναι επίσης κρίσιμη, μετά την αύξηση της διαφοράς μεταξύ των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων της Γαλλίας και της Γερμανίας, η οποία την Τρίτη έφτασε τις 79 μονάδες βάσης -η μεγαλύτερη από τον Απρίλιο.
Η Γαλλία έχει ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση: Ο Μισέλ Μπαρνιέ παραιτήθηκε από τη θέση του πρωθυπουργού λόγω ψήφου μη εμπιστοσύνης για τον προϋπολογισμό στα τέλη του 2024, μετά από μόλις τρεις μήνες στην εξουσία, μετά από άλλες πρόωρες εκλογές τον Ιούλιο του ίδιου έτους.
Το δίλημμα Μακρόν: Νέος πρωθυπουργός ή πρόωρες εκλογές
Απέναντι στην πολιτική κρίση που προμηνύεται μετά τις 8 Σεπτεμβρίου στην Γαλλία, ο Εμανουέλ Μακρόν και το στρατόπεδό του αναζητούν ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσουν, προσπαθώντας παράλληλα να πείσουν τον εαυτό τους ότι η απόφαση του Φρανσουά Μπαϊρού ήταν ορθή.
Μετά την επιστροφή του από το Μπρεγκανσόν την Τρίτη 26 Αυγούστου, ο Γάλλος Πρόεδρος συναντά σήμερα τον Μπαϊρού και το υπουργικό του συμβούλιο, σε μια συνεδρίαση με βαρύ κλίμα. Ο πρωθυπουργός έχει επιλέξει να εμπλέξει την ευθύνη της κυβέρνησης σε έναν προϋπολογισμό που προβλέπει εξοικονόμηση 44 δισ. ευρώ για το 2026, κάτι που προκάλεσε τη συντονισμένη άρνηση όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης. «Κάναμε τους υπολογισμούς, είναι τελειωμένο, δεν υπάρχει κανένα σασπένς», παραδέχτηκε σύμβουλος υπουργού.
Ο Μακρόν, σε συνέντευξή του τη Δευτέρα, θύμισε ότι οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να βρουν συμβιβασμό για σταθερότητα, «όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη», προειδοποιώντας ότι διαφορετικά φέρουν βαρύτατη ευθύνη σε μια λεπτή γεωπολιτική συγκυρία. Ωστόσο, το φορτωμένο διπλωματικό του πρόγραμμα (Μολδαβία, γαλλογερμανικό υπουργικό συμβούλιο στην Τουλόν, Γενική Συνέλευση ΟΗΕ) δεν θα τον προστατεύσει από το πολιτικό χάος στο εσωτερικό.
Όπως αναφέρει η Liberation, η παραίτηση Μπαϊρού θεωρείται σχεδόν βέβαιη. Ο Μακρόν θα πρέπει να διαλέξει αν θα αναζητήσει νέο πρωθυπουργό –χωρίς καμία διασφάλιση ότι θα σταθεί στο κοινοβούλιο– ή αν θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, μόλις 15 μήνες μετά τη διάλυση του 2024. Στελέχη της πλειοψηφίας βλέπουν τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης ως πιο «κατανοητή και ίσως δημοφιλή» επιλογή. Άλλοι προειδοποιούν ότι κάτι τέτοιο «θα εξέθετε τον Πρόεδρο σε τεράστιο ρίσκο, με μόνο έτοιμο τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό».
Ο ίδιος ο Μπαϊρού, σε ομιλία του στην CFDT, κατήγγειλε την «ανευθυνότητα» της αντιπολίτευσης και επέμεινε στη ρητορική του για τον κίνδυνο της «χρεοκοπίας». Δήλωσε ότι θα παλέψει «σαν σκύλος», ελπίζοντας ότι η κοινή γνώμη θα αντιληφθεί το βάθος του προβλήματος. Ωστόσο, ακόμη και συνεργάτες του Μακρόν αναγνωρίζουν πως «μαθηματικά είναι ήδη χαμένο».
Παρά τις ζοφερές προοπτικές, ο Μπαϊρού δέχτηκε συγχαρητήρια ακόμη και από τον Εντουάρ Φιλίπ. Στελέχη όπως ο Αρνό Περικάρ μίλησαν για «θαρραλέα πρωτοβουλία». Στο στρατόπεδο του Μακρόν επικρατεί αναγκαστική αισιοδοξία: «Μπορεί να συμβούν πολλά ως τις 8 Σεπτεμβρίου, διαπραγματεύσεις και συζητήσεις», είπε ο βουλευτής Ρενεσάνς Λουντοβίκ Μεντές. Ο Εθνικός Συναγερμός και το Σοσιαλιστικό Κόμμα ετοιμάζουν δικούς τους προϋπολογισμούς για να δείξουν εναλλακτικές.
Ο φόβος της «μεγάλης Τρίτης»
Παρά τις προσπάθειες, το αίσθημα είναι κοινό: το στρατόπεδο Μακρόν πηγαίνει σε «ψήφο εμπιστοσύνης» που μοιάζει ήδη καταδικασμένη. «Η κόλαση της Δευτέρας δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που μας περιμένει μετά τις 8 Σεπτεμβρίου», σχολίασε βουλευτής της πλειοψηφίας.
Η κυβέρνηση δείχνει να βαδίζει προς ένα αναπόφευκτο αδιέξοδο, ενώ το ερώτημα που δεσπόζει είναι αν ο Μακρόν θα αντέξει να ορίσει έναν τρίτο πρωθυπουργό μέσα σε δύο χρόνια ή αν θα προτιμήσει να ρισκάρει με νέες εκλογές, ανοίγοντας τον δρόμο σε μια αναμέτρηση όπου το ακροδεξιό RN εμφανίζεται πιο έτοιμο από ποτέ.
Τα μέτρα λιτότητας του Μπαϊρού
Υπό τη χαρακτηριστική δήλωση του Μπαϊρού «κάθε δευτερόλεπτο που περνάει, το χρέος της Γαλλίας αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ», στόχος της γαλλικής κυβέρνησης είναι η μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού από το 5,8% το προηγούμενο έτος στο 4,6% το ερχόμενο έτος, ενώ απώτερος σκοπός καθίσταται η επίτευξη του στόχου της ΕΕ για 3% το 2029.
Ο Μπαϊρού έχει προαναγγείλει πως η κυβέρνηση σχεδιάζει να περικόψει τον προϋπολογισμό του 2026 κατά 43,8 δισ. ευρώ προκειμένου να μειώσει το έλλειμμα στο 4,6% του ΑΕΠ.
Για να πετύχει αυτό το στόχο, το κράτος θα μειώσει τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων κατά 3.000, θα κόψει άλλα 1.000 με 1.500 άτομα σε κυβερνητικούς οργανισμούς και δημόσιους φορείς, θα περιορίσει τις δαπάνες για την υγεία κατά 5 δισ. ευρώ, ενώ θα «παγώσει » τους μισθούς ορισμένων υπαλλήλων και τα επιδόματα πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων, που συνήθως αναπροσαρμόζονται με τον πληθωρισμό.
«Κερασάκι στην τούρτα» για τον λαό η κατάργηση δύο από τις 11 δημόσιες αργίες στη χώρα: της Δευτέρας του Πάσχα και της 8ης Μαΐου, για τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη.
Κατά τον Μπαϊρού, η κίνηση αυτή θα αυξήσει την παραγωγικότητα χωρίς επιπλέον φορολόγηση ή αύξηση του ΦΠΑ.