Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βοηθήσουν την Ευρώπη να επιταχύνει την αποστολή όπλων στην Ουκρανία και προειδοποίησε τη Ρωσία πως, αν δεν συμφωνήσει σε ειρηνευτική συμφωνία εντός 50 ημερών, θα επιβληθεί νέος γύρος δασμών και κυρώσεων.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios, οι ΗΠΑ θα πουλήσουν στρατιωτικό υλικό αξίας περίπου 10 δισ. δολαρίων σε ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες θα το μεταφέρουν άμεσα στην Ουκρανία.
Το πακέτο περιλαμβάνει πυραύλους, αντιαεροπορικά συστήματα και βλήματα πυροβολικού, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι σύμμαχοι θα στείλουν τα αποθέματά τους στο Κίεβο και θα τα αναπληρώσουν αγοράζοντας αμερικανικά όπλα.
Ο Τραμπ τόνισε ότι «οι Ευρωπαίοι θα πληρώσουν το 100% του κόστους» και δήλωσε πως τα όπλα θα μεταφερθούν άμεσα «στα μέτωπα του πολέμου».
Στη συνάντησή του στον Λευκό Οίκο με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, εμφανίστηκε ενοχλημένος από την αδιαλλαξία του Πούτιν, αναφέροντας ότι τα όπλα «θα διανεμηθούν άμεσα στα πεδία μάχης».
«Είμαι απογοητευμένος από τον πρόεδρο Πούτιν, γιατί νόμιζα πως θα είχαμε καταλήξει σε συμφωνία πριν δύο μήνες, αλλά δεν φαίνεται να προχωρά», είπε. Και πρόσθεσε: «Ετσι έχουν τα πράγματα. Ελπίζω να μη χρειαστεί να το κάνουμε».
Ο Τραμπ, ο οποίος έχει αποφύγει να πει ευθέως αν πιστεύει πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιδιώκει εσκεμμένα τη συνέχιση του πολέμου, επέμεινε πως δεν τον εξαπάτησε ο Ρώσος πρόεδρος.
«Οι συζητήσεις μας ήταν πολύ ευχάριστες, αλλά μετά έπεφταν πύραυλοι το βράδυ», ανέφερε, υπονοώντας πως ο Πούτιν υπαναχωρεί από συμφωνίες.
«Δεν θέλω να πω ότι είναι δολοφόνος, αλλά είναι σκληρός τύπος», δήλωσε και πρόσθεσε: «Εχει ξεγελάσει πολλού: τον Κλίντον, τον Μπους, τον Ομπάμα, τον Μπάιντεν. Εμένα δεν με ξεγέλασε».
Το περιβάλλον του Λευκού Οίκου αφήνει να εννοηθεί ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αρχίσει να χάνει την υπομονή του με τον Πούτιν, ωστόσο εξακολουθεί να κρατά ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας.
«Μιλάω πολύ με τον Πούτιν. Ξέρει τι είναι μια δίκαιη συμφωνία. Πιστεύω ότι θα την πετύχουμε», τόνισε, δηλώνοντας αισιόδοξος για την επίλυση της σύγκρουσης μέσω ενός συνδυασμού πίεσης και διαπραγμάτευσης.
«Πίστεψα ότι είχαμε συμφωνήσει τέσσερις φορές αλλά απλώς συνέχιζε», ανέφερε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αισθάνεται πως τον καθυστέρησαν εσκεμμένα.
«Μας χωρίζει ένας ωκεανός», επισήμανε πάντως και συμπλήρωσε: «Δεν είναι ο δικός μου πόλεμος. Είμαστε εδώ για να τον τελειώσουμε, να τον σταματήσουμε».
Η ενίσχυση της Ουκρανίας
Η πρόταση για μεταφορά όπλων μέσω ΝΑΤΟ προήλθε από τον πρόεδρο Ζελένσκι στη Σύνοδο Κορυφής πριν δύο εβδομάδες, ενώ η έντονη δυσαρέσκεια του Τραμπ για τον Πούτιν μετά την αποτυχημένη τηλεφωνική επικοινωνία της 3ης Ιουλίου φαίνεται ότι έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της υλοποίησης.
Το σχέδιο προβλέπει ότι το κόστος των εξοπλισμών θα καλυφθεί από χώρες του ΝΑΤΟ και στοχεύει να μεταβάλει τις ισορροπίες στον πόλεμο και να εντείνει την πίεση προς τη Ρωσία να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο Τραμπ ανέφερε ότι το υλικό που θα σταλεί περιλαμβάνει προηγμένα συστήματα όπως οι πύραυλοι Patriot, που θα φτάσουν «πολύ σύντομα» στο πεδίο της μάχης.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που παρουσίασε ο Ρούτε, οι ΗΠΑ θα πουλήσουν πυραύλους Patriot στα μέλη του ΝΑΤΟ κι αμέσως οι χώρες θα στείλουν υπάρχουσες συστοιχίες στην Ουκρανία. Οπως ανέφερε, χώρες όπως η Γερμανία, η Φινλανδία, η Δανία, η Σουηδία, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία και ο Καναδάς έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής.
«Θα έχουμε κάποια που θα έρθουν πολύ σύντομα, μέσα σε λίγες ημέρες. Δύο από τις χώρες που διαθέτουν Patriot θα τα ανταλλάξουν και θα τα αντικαταστήσουν με αυτά που έχουν οι ίδιες», είπε ο Τραμπ, ενώ ο Ρούτε υπογράμμισε ότι αυτό είναι μόνο το πρώτο κύμα εξοπλισμών, με νέες αποστολές να σχεδιάζονται.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πως η συμφωνία είναι ολοκληρωμένη και εγκεκριμένη: «Θα τους στείλουμε πολλά όπλα, κάθε είδους, και θα τα παραδώσουν άμεσα στα σημεία του πολέμου. Και θα τα πληρώσουν 100% οι σύμμαχοί μας».
Η απόφαση για αποστολή αμερικανικών όπλων στην Ουκρανία σηματοδοτεί στροφή για τον Τραμπ, ο οποίος μέχρι πρότινος προσπαθούσε να πείσει τον Πούτιν να συναινέσει σε συμφωνία κατάπαυσης.
Η υπόσχεση Τραμπ, ότι το ΝΑΤΟ θα πληρώσει για τα όπλα, ικανοποιεί την επιδίωξή του να μη συνεχίσουν οι ΗΠΑ να χρηματοδοτούν τον πόλεμο και μεταφέρει το οικονομικό βάρος στους Ευρωπαίους συμμάχους τους.
Τι ισχύει για δασμούς και κυρώσεις
Στο ίδιο πνεύμα, ο Τραμπ προειδοποίησε ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία κατάπαυσης πυρός μέσα σε 50 ημέρες, θα επιβληθούν «πολύ αυστηροί δασμοί» και «δευτερεύουσες κυρώσεις» σε όσες χώρες —όπως η Κίνα ή η Ινδία— συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου επιβεβαίωσε ότι το πακέτο κυρώσεων θα περιλαμβάνει «100% δασμούς» και χρηματοπιστωτικά μέτρα.
Οι δηλώσεις Τραμπ έγιναν σε μια περίοδο που αυξάνεται η πίεση από το Κογκρέσο για επιβολή σκληρών οικονομικών μέτρων κατά της Ρωσίας, ενώ και οι Ευρωπαίοι ηγέτες προχωρούν σε αυστηρότερες κυρώσεις.
Παρά τη νέα σκληρή ρητορική, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν υποστήριξε την πρόταση 80 γερουσιαστών –Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών– για σκληρό πακέτο κυρώσεων, ύψους 500%, εναντίον της ρωσικής οικονομίας και των χωρών που αγοράζουν ρωσικά αγαθά, περιοριζόμενος σε δηλώσεις περί εμπορικών συμφωνιών που «βοηθούν στον τερματισμό των πολέμων».
Αλλωστε, δεν έχει προχωρήσει μέχρι σήμερα σε κάποια κίνηση κατά της Ρωσίας, δηλαδή σε κυρώσεις που στοχεύουν τον ρωσικό ενεργειακό τομέα –όπως αυτές που προτείνει το Κογκρέσο– και εκτιμάται ότι θα πλήξουν πολύ περισσότερο τη Μόσχα από απλούς δασμούς στα λίγα ρωσικά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ.
Επίσης, ενώ ο Τραμπ δήλωσε πως σκοπεύει να επιβάλει δευτερογενείς δασμούς, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου διευκρίνισαν στη συνέχεια ότι εξετάζονται και δευτερογενείς κυρώσεις – μέτρα που θα στοχεύουν χώρες που συνεχίζουν να συναλλάσσονται οικονομικά με τη Ρωσία.
Ειδικότερα, η απειλή Τραμπ αφορά σε επιβολή δασμών 100% στη Ρωσία, καθώς και δευτερογενών κυρώσεων σε χώρες που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, κι αυτό εάν δεν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία εντός 50 ημερών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι επενδυτές στη Ρωσία υποδέχθηκαν θετικά τις ανακοινώσεις Τραμπ, με τον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη της Μόσχας να σημειώνει άνοδο 2,5%, γεγονός που ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι περίμεναν ακόμα σκληρότερη στάση από την Ουάσιγκτον.
Οι δηλώσεις Τραμπ
Ο Ζελένσκι ευχαριστεί τον Τραμπ
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ για τη δήλωσή του ότι είναι έτοιμος να προστατεύσει τις ζωές των Ουκρανών.
Η δήλωση Ζελένσκι ακολούθησε την ανακοίνωση Τραμπ από τον Λευκό Οίκο.
Ο Κιθ Κέλογκ, στενός σύμβουλος του Τραμπ, ανακοίνωσε μέσω X ότι βρίσκεται στο Κίεβο για συνομιλίες με τον Ζελένσκι σχετικά με τη «μνημειώδη συμφωνία του ΝΑΤΟ» που εξήγγειλε ο Τραμπ.
Οπως έγραψε: «Στο Κίεβο σήμερα με τον @ZelenskyyUa για να συζητήσουμε τη συμφωνία-ορόσημο του @POTUS με το ΝΑΤΟ, η οποία θα επιταχύνει την αποστολή των καλύτερων αμερικανικών όπλων στην Ουκρανία. Πλήρως χρηματοδοτημένη από τους συμμάχους, επιταχύνει την παράδοση, ενισχύει την άμυνα της Ουκρανίας, ενδυναμώνει την ενότητα του ΝΑΤΟ και υπογραμμίζει τη δέσμευσή του για ειρήνη μέσω ισχύος».
Κάλας: Οι 50 ημέρες είναι πολλές
Η διορία των 50 ημερών που έδωσε ο Τραμπ στη Ρωσία είναι «πολύ μεγάλη» τη στιγμή που «αθώοι πολίτες πεθαίνουν καθημερινά» την Ουκρανία, δήλωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.
«Είναι πολύ θετικό, ο πρόεδρος Τραμπ υιοθετεί σκληρή στάση απέναντι στη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά, 50 ημέρες είναι πολύ καιρός, αν δούμε ότι (σ.σ. οι Ρώσοι) σκοτώνουν επίσης αθώους πολίτες καθημερινά», είπε.